Ο Πάπας Φραγκίσκος, ο σεμνός Ποντίφικας που αρνήθηκε τα παλάτια και περπάτησε δίπλα στους απλούς ανθρώπους, θα οδηγηθεί το Σάββατο 26 Απριλίου 2025 στην τελευταία του κατοικία. Παγκόσμιοι ηγέτες και χιλιάδες πιστοί θα τον αποχαιρετήσουν σε μια ιστορική και διαφορετική τελετή στο Βατικανό – λίγες μέρες πριν ξεκινήσει η «μάχη» για την διαδοχή του στην Καθολική Εκκλησία.
Νωρίτερα, είχε νοσηλευτεί για πέντε εβδομάδες με διπλή πνευμονία και φαινόταν να αναρρώνει σταδιακά, όμως, σύμφωνα με το Βατικανό, ο θάνατός του επήλθε ξαφνικά και ανώδυνα.
Η απώλειά του βύθισε σε πένθος τα 1,4 δισεκατομμύρια Καθολικών παγκοσμίως, ενώ εκδηλώσεις θλίψης και σεβασμού έχουν έρθει από ηγέτες όλου του κόσμου – ανάμεσά τους ο Ντόναλντ Τραμπ, Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρίγκιπας Γουίλιαμ και πολλοί ακόμα που θα παρευρεθούν στην κηδεία.
Την Τρίτη, το Βατικανό έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες του Πάπα Φραγκίσκου με τα λειτουργικά του άμφια και κρατώντας ένα κομποσκοίνι, ξαπλωμένου σε ανοικτό φέρετρο στο Παρεκκλήσι της Casa santa Marta – την κατοικία του όλα αυτά τα χρόνια. Ο Πάπας είχε αρνηθεί να μείνει στα πολυτελή διαμερίσματα του Αποστολικού Παλατιού, επιλέγοντας αντί γι’ αυτό τον ξενώνα του Βατικανού, δείχνοντας από νωρίς τη σεμνότητά του.
Δύο Ελβετοί Φρουροί στάθηκαν πλάι στο απλό ξύλινο φέρετρο με επένδυση ψευδαργύρου, επιλογή του ίδιου του Πάπα, σε αντίθεση με την καθιερωμένη τριπλή κατασκευή από κυπαρίσσι, μόλυβδο και δρυ που χρησιμοποιήθηκε για τους προκατόχους του.
Δείτε live εικόνα από το λαϊκό προσκύνημα:
Η σορός του μεταφέρθηκε μέσα από πλήθος συγκινημένων πιστών στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στις 9 το πρωί της Τετάρτης, όπου εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα μέχρι το Σάββατο, επιτρέποντας στους πιστούς να πουν το ύστατο χαίρε.
Αντί όμως να ταφεί στους υπόγειους τάφους του Αγίου Πέτρου, όπως οι προηγούμενοι Πάπες, ο Φραγκίσκος θα ενταφιαστεί στην αγαπημένη του εκκλησία – τη Σάντα Μαρία Ματζιόρε. Θα είναι ο πρώτος Πάπας εδώ και πάνω από έναν αιώνα που δεν θα ταφεί στο Βατικανό σπάζοντας μια παράδοση που κρατά πάνω από έναν αιώνα. Ο τελευταίος Πάπας που τάφηκε εκτός Βατικανού ήταν ο Λέων ΙΓ’ το 1903.
Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε, η αγαπημένη εκκλησία και τελευταία κατοικία του Πάπα Φραγκίσκου / Vatican Media / Handout via REUTERS
Στη διαθήκη του, ο Φραγκίσκος ζήτησε να ταφεί σε έναν απλό τάφο «στη γη, απλά, χωρίς ιδιαίτερα στολίδια» και πάνω στον τάφο ζήτησε να υπάρχει μόνο το παπικό του όνομα «Franciscus» (Φραγκίσκος).
Εκατοντάδες φορές επισκέφθηκε τη βασιλική του 5ου αιώνα, για να προσευχηθεί μπροστά στην εικόνα της Παναγίας με το Θείο Βρέφος. «Είχα πάντα μεγάλη αφοσίωση στη Σάντα Μαρία Ματζόρε, ακόμα κι από πριν γίνω Πάπας», είχε πει στο βιβλίο του «El Sucesor» το 2024.
Το λαϊκό προσκύνημα θα ολοκληρωθεί στις 7 μμ της Παρασκευής (25.04.2025) ώστε να ξεκινήσουν οι ετοιμασίες για τη λειτουργία της κηδείας το Σάββατο. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 200.000 άτομα θα παραστούν στην τελετή.
Η νεκρώσιμη ακολουθία θα τελεστεί στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, μπροστά από τη βασιλική, υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, στις 10 το πρωί του Σαββάτου (ώρα Ρώμης). Της ακολουθίας θα ηγηθεί ο 91χρονος καρδινάλιος Τζοβάνι Μπατίστα Ρε, κοσμήτορας του Κολεγίου των Καρδιναλίων.
Η τελετή θα μεταδοθεί τηλεοπτικά από μεγαλύτερα διεθνή δίκτυα του πλανήτη και από το Vatican Media σε livestream, στο YouTube και τις επίσημες ιστοσελίδες.
Λαϊκό προσκύνημα για τον πάπα Φραγκίσκο / AP Photo / Andrew Medichini, PoolΠλήθος πιστών έξω από τη βασιλική της Αγίας Μαρίας της Μεγάλης (Santa Maria Maggiore) θρηνούν τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου / REUTERS / Φωτογραφία του Guglielmo MangiapaneΤο ανοιχτό ξύλινο φέρετρο με το σώμα του Πάπα Φραγκίσκου στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου / ALESSANDRO DI MEO / Pool via REUTERS
Πατριάρχες, καρδινάλιοι, αρχιεπίσκοποι, επίσκοποι και ιερείς από όλο τον κόσμο θα λάβουν μέρος στην τελετή. Από τις 8:30 το πρωί, αρχιεπίσκοποι και επίσκοποι θα συγκεντρωθούν στη Στοά του Κωνσταντίνου με τα λειτουργικά τους άμφια, ενώ οι ιερείς θα βρίσκονται ήδη στην πλατεία φορώντας κόκκινα επιτραχήλια. Στις 9, πατριάρχες και καρδινάλιοι θα είναι στην Παρεκκλήσι του Αγίου Σεβαστιανού.
Η τελετή θα ολοκληρωθεί με την Ultima commendatio και τη Valedictio, που σηματοδοτούν τις εννέα ημέρες πένθους για τον Πάπα.
Η σορός του Πάπα θα μεταφερθεί αρχικά στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου και στη συνέχεια θα διανύσει μια διαδρομή περίπου 4 χλμ μέχρι τη Σάντα Μαρία Ματζιόρε, όπου και θα ταφεί.
Τα μέλη της Παπικής Ελβετικής Φρουράς ήταν 110 αλλά το 2018 ο Φραγκίσκος αποφάσισε να αυξηθούν σε 135 / Οι REUTERS / Yara NardiΟι ελίτ στρατιώτες της Ελβετικής Φρουράς στο Βατικανό την ημέρα της μεταφοράς της σορού του Πάπα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου / REUTERS / Mohammed SalemΗ Ελβετική Φρουρά που φυλάει τον Πάπα, οι ελίτ στρατιώτες με τις εντυπωσιακές ριγέ στολές / REUTERS / Guglielmo MangiapaneΤα μέλη της Παπικής Ελβετικής Φρουράς βρίσκονται στην υπηρεσία του εκάστοτε ποντίφικα / REUTERS / Guglielmo Mangiapane
Η κηδεία αναμένεται να προσελκύσει εκατοντάδες χιλιάδες πενθούντες. Στην κηδεία του Ιωάννη Παύλου Β΄ το 2005 είχαν συγκεντρωθεί περίπου 300.000 άνθρωποι, ενώ στην κηδεία του Πάπα Βενέδικτου το 2023 παρευρέθηκαν περίπου 50.000.
Αρχηγοί κρατών από όλο τον κόσμο θα παραστούν, ανάμεσά τους και ο ΝτόναλντΤραμπ – παρά τις επανειλημμένες συγκρούσεις του με τον Πάπα για το μεταναστευτικό –, ο οποίος δήλωσε ότι θα ταξιδέψει μαζί με τη σύζυγό του Μελάνια στη Ρώμη.
Άλλοι ηγέτες που αναμένεται να δώσουν το «παρών» είναι ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέ Μιλέι, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Πρίγκιπας Γουίλιαμ θα παρευρεθεί στην κηδεία εκπροσωπώντας τον Βασιλιά Κάρολο, σύμφωνα με ανακοίνωση από το παλάτι του Κένσινγκτον. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα παρευρεθεί.
Η κηδεία του Πάπα Βενέδικτου το 2023 είχε συγκεντρώσει και μέλη βασιλικών οικογενειών της Ευρώπης, όπως τον Βασιλιά Φιλίππο του Βελγίου και τη Βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας.
Ο θάνατος του Πάπα σήμανε εννιά ημέρες επίσημου πένθους, αλλά η ιστορική διαδικασία του κονκλάβιου – όπου οι καρδινάλιοι θα συγκεντρωθούν στην Καπέλα Σιξτίνα για να εκλέξουν τον νέο Πάπα – δεν θα ξεκινήσει πριν περάσουν τουλάχιστον 15 ημέρες.
Ο αιφνίδιος θάνατος του Φραγκίσκου ενεργοποίησε αρχαία τελετουργικά, όπως το σπάσιμο του «Δαχτυλιδιού του Ψαρά» και της μολυβένιας σφραγίδας του, τα οποία χρησιμοποιούνταν για να σφραγίζει επίσημα έγγραφα και πρέπει να καταστραφούν ώστε να μην τα χρησιμοποιήσει κανείς άλλος.
Όλοι οι καρδινάλιοι που βρίσκονται στη Ρώμη κλήθηκαν σε συνεδρίαση την Τρίτη για να αποφασίσουν τη σειρά των γεγονότων και να διαχειριστούν την καθημερινή λειτουργία της Εκκλησίας μέχρι την εκλογή νέου Πάπα.
Το κονκλάβιο συνήθως ξεκινά 15 έως 20 ημέρες μετά τον θάνατο ενός Ποντίφικα, κάτι που σημαίνει ότι δεν θα αρχίσει πριν από τις 6 Μαΐου.
Συνολικά 135 καρδινάλιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην άκρως απόρρητη ψηφοφορία, η οποία μπορεί να διαρκέσει μέρες μέχρι να φανεί ο λευκός καπνός από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα, που σηματοδοτεί την εκλογή νέου Πάπα.
Ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική γοήτευσε τον κόσμο με την ταπεινότητά του και τη φροντίδα του για τους φτωχούς, αλλά προκάλεσε αντιδράσεις από συντηρητικούς λόγω των επικρίσεών του απέναντι στον καπιταλισμό και της στάσης του για την κλιματική αλλαγή και τους μετανάστες.
Η παποσύνη του δέχθηκε επίσης σφοδρή κριτική από παραδοσιακούς κύκλους, κυρίως για την προώθηση της ένταξης των LGBTQ+, τη χρήση της παραδοσιακής Λατινικής Λειτουργίας και τον αυξημένο ρόλο των γυναικών στην Εκκλησία.
Όποιος εκλεγεί ως ο 267ος Πάπας θα καθορίσει την πορεία της Καθολικής Εκκλησίας για την επόμενη δεκαετία ή και περισσότερο, σε ζητήματα καίρια και συχνά διχαστικά για την κοινωνία.
Παρόλο που υπάρχουν πάνω από 250 καρδινάλιοι, όσοι είναι άνω των 80 ετών δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο κονκλάβιο, αφήνοντας μόλις 135 εκλέκτορες – εκ των οποίων οι περίπου 110 έχουν διοριστεί από τον ίδιο τον Φραγκίσκο, γεγονός που πολλοί θεωρούν ότι «στρώνει το έδαφος» για έναν διάδοχο με παρόμοιο ύφος και απόψεις.
Η μελλοντική επιρροή της εσωτερικής πάλης εξουσίας που χαρακτήρισε την παποσύνη του Φραγκίσκου, διασταυρώνεται τώρα με μία δυσοίωνη προφητεία του Νοστράδαμου, ο οποίος είχε προβλέψει την αποδυνάμωση της Καθολικής Εκκλησίας.
Γράφοντας το 1555 στις «Προφητείες» του, ο Γάλλος αστρολόγος Μισέλ ντε Νοστρεντάμ ανέφερε πολέμους, φυσικές καταστροφές και την επιστροφή της πανώλης.
Ανάμεσα σε αυτά, έκανε λόγο και για τον θάνατο ενός «πολύ γέρου Ποντίφικα», λέγοντας: «Με τον θάνατο ενός πολύ γηραιού Πάπα / Θα εκλεγεί ένας Ρωμαίος σε καλή ηλικία / Θα λένε πως αποδυναμώνει τη θέση του / Μα θα παραμείνει για πολύ με σφοδρή δράση».
Προχώρησε μάλιστα και σε υπαινιγμούς για τον διάδοχο του Πάπα Φραγκίσκου, γράφοντας: «Ένας νεαρός με σκούρο δέρμα με τη βοήθεια του μεγάλου βασιλιά θα παραδώσει το πορτοφόλι σε έναν άλλον με κόκκινο χρώμα».
Οι προφητείες του έχουν ερμηνευτεί πολλές φορές με διαφορετικούς τρόπους και αρκετοί προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται υοόψιν. Ωστόσο, μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου, κάποιοι τις συνδέουν με επικείμενες αλλαγές στην ηγεσία της Εκκλησίας.
Ο Πάπας εμφανίστηκε για τελευταία φορά δημοσίως την Κυριακή του Πάσχα, χαιρετώντας τους πιστούς με ένα «Καλό Πάσχα» στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου.
Ο Πάπας Φραγκίσκος χαιρετά το πλήθος την Κυριακή του Πάσχα κατά τη διάρκεια μιας δημόσιας εμφάνισης που εξέπληξε πολλούς / Photo by Marco Iacobucci / SOPA Images / LightRocket via Getty Images
Ο θάνατός του προκάλεσε κύμα συγκίνησης παγκοσμίως. Ο πρόεδρος Τραμπ τον χαρακτήρισε «καλό άνθρωπο» που «αγαπούσε τον κόσμο».
Η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, μίλησε για «έναν σπουδαίο άνθρωπο, έναν μεγάλο ποιμένα», λέγοντας πως είχε το προνόμιο να απολαμβάνει τη φιλία, τις συμβουλές και τις διδασκαλίες του.
Ο Βασιλιάς Κάρολος και η Βασίλισσα Καμίλα, που τον συνάντησαν σε πρόσφατη επίσκεψή τους στην Ιταλία, δήλωσαν μεταξύ άλλων.
«Η σύζυγός μου κι εγώ νιώσαμε βαθιά θλίψη με την είδηση του θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου. Η καρδιά μας βαραίνει, αλλά μας παρηγορεί το γεγονός ότι κατάφερε να απευθύνει το πασχαλινό του μήνυμα στην Εκκλησία και στον κόσμο, τον οποίο υπηρέτησε με τόση αφοσίωση καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής και της διακονίας του.
Θα τον θυμόμαστε για τη συμπόνια του, την έγνοια του για την ενότητα της Εκκλησίας και τη διαρκή του αφοσίωση σε κοινές υποθέσεις όλων των πιστών και των ανθρώπων καλής θέλησης».
Ο Ντ.Τραμπ αναστέλλει για άλλες 90 ημέρες την επιβολή δασμών στις εισαγωγές από την Κίνα
Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να παρατείνει για 90 ημέρες την αποκλιμάκωση στο μέτωπο των τελωνειακών δασμών που έχει ανοίξει με την Κίνα, μερικές ώρες προτού θεωρητικά τελειώσει η ανακωχή στο πεδίο αυτό ανάμεσα στις δυο δυνάμεις, τις μεγαλύτερες οικονομίες στον πλανήτη.
Ο αρχηγός του κράτους υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο επισημοποιήθηκε η εκεχειρία αυτή, διευκρινίζοντας παράλληλα μέσω Truth Social ότι όλα τα υπόλοιπα στοιχεία όσων έχουν συμφωνήσει οι δυο πλευρές «παραμένουν τα ίδια».
Η Κίνα «συνεχίζει να λαμβάνει σημαντικά μέτρα (…) για να καθησυχαστούν ανησυχίες των ΗΠΑ όσον αφορά την οικονομική και εθνική ασφάλειά (τους)», εξηγείται στο διάταγμα που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του στον Λευκό Οίκο και προστίθεται πως ο κ. Τραμπ έκρινε πως είναι «αναγκαίο και προσήκον να διατηρηθεί» η εκεχειρία στον εμπορικό πόλεμο ως τη 10η Νοεμβρίου, με εφαρμογή στο μεσοδιάστημα των δασμών «βάσης» 10% στα κινεζικά εισαγόμενα προϊόντα.
Σχεδόν ταυτόχρονα, το επίσημο κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα μετέδιδε κοινή ανακοίνωση προερχόμενη από τις σινοαμερικανικές διαπραγματεύσεις στη Στοκχόλμη και ότι την ότι το Πεκίνο θα παρατείνει επίσης την εκεχειρία.
Η Κίνα συνεχίζει έτσι την αναστολή που είχε εξαγγείλει στην αύξηση των δασμών για 90 ημέρες από τη 12η Αυγούστου, διατηρώντας επίσης, όπως και η άλλη πλευρά, τους επιπρόσθετους δασμούς 10% στα αμερικανικά εισαγόμενα προϊόντα, κατά την ίδια πηγή.
Αφού ενεπλάκησαν την άνοιξη σε σκληρή σύγκρουση για το εμπόριο, ανταλλάσσοντας ομοβροντίες απαγορευτικών τελωνειακών δασμών, τριψήφιων, η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο έκλεισαν συμφωνία ανακωχής διάρκειας 90 ημερών τον Μάιο στη Γενεύη.
Προσωρινά η συμφωνία εκείνη όριζε στο 30% τους αμερικανικούς επιπρόσθετους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα και στο 10% τους κινεζικούς στα αμερικανικά.
Ακολούθησαν κι άλλοι κύκλοι διαπραγματεύσεων μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων των δυο χωρών, στο Λονδίνο και στη Στοκχόλμη, για να αποφευχθεί νέα κλιμάκωση, για να παραμείνει η ανακωχή στις ράγες.
Νωρίτερα χθες, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωνε στον Λευκό Οίκο πως οι διαπραγματεύσεις των δυο πλευρών για το εμπόριο πάνε «μάλλον καλά».
«Η σχέση ανάμεσα στον (κινέζο) πρόεδρο Σι (Τζινπίνγκ) κι εμένα είναι πολύ καλή», είπε επίσης ο αρχηγός του κράτους στον Τύπο.
Το Πεκίνο από την πλευρά του δεν έχει σταματήσει να επαναλαμβάνει πως επιθυμεί «θετική» έκβαση των διαπραγματεύσεων που διεξάγει με την Ουάσιγκτον.
«Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν με την Κίνα για να εφαρμοστεί η σημαντική συναίνεση που είχε επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής συνδιάλεξης (σ.σ. τον Ιούνιο) των δυο αρχηγών κρατών (…) και θα προσπαθήσουν να εξασφαλιστούν θετικά αποτελέσματα στη βάση της ισότητας, του σεβασμού και του αμοιβαίου οφέλους», ανέφερε ο Λιν Τζιαν, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, σε ανακοίνωσή του.
Ο αμερικανός αντιπρόσωπος για το εμπόριο (USTR) Τζέιμισον Γκριρ είχε δηλώσει μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων στη Σουηδία πως ο Ντόναλντ Τραμπ θα έλεγε την «τελευταία λέξη» για την παράταση, ή μη, της δασμολογικής εκεχειρίας.
Ο αμερικανός πρόεδρος έμοιαζε αποφασισμένος να αποσπάσει παραχωρήσεις της τελευταίας στιγμής. Το βράδυ της Κυριακής προς Δευτέρα, κάλεσε μέσω Truth Social την Κίνα να «τετραπλασιάσει τις αγορές αμερικανικής σόγιας».
Το Πεκίνο «ανησυχεί για τις ελλείψεις σόγιας. Οι σπουδαίοι αγρότες μας παράγουν τις καλύτερες ποικιλίας σόγιας», διαλάλησε ο Ντόναλντ Τραμπ, διαβεβαιώνοντας πως οι αγορές αυτές θα «μείωναν σημαντικά» το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ έναντι της Κίνας, χάρη στην αλματώδη αύξηση των κινεζικών εισαγωγών. Το μήνυμα κατέληγε: «Σας ευχαριστώ πρόεδρε Σι».
Εξάλλου ο ρεπουμπλικάνος ανέφερε χθες πως ο χρυσός δεν θα δασμολογηθεί, θα παραμείνει αλώβητος από τα νέα κόστη που έχουν επιβληθεί.
Έπειτα από τη δημοσίευση άρθρου των Financial Times και τη δημοσιοποίηση εγγράφου των αμερικανικών τελωνείων, επενδυτές ανησύχησαν στα τέλη της περασμένης εβδομάδας για το ενδεχόμενο επιβολής επιπλέον δασμών σε πολύτιμα μέταλλα. Οι τιμές τους απογειώθηκαν.
Μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο ο αμερικανός πρόεδρος επέβαλε κατά κύματα νέους τελωνειακούς δασμούς σε σχεδόν όλα τα προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ.
Κυμαίνονται από 10% ως 50% κατά χώρα, χωρίς να υπολογίζονται κλαδικοί δασμοί που πλήττουν συγκεκριμένους τομείς (αυτοκινητοβιομηχανία, χαλυβουργία, κ.λπ.).
Ο ρεπουμπλικάνος δεν έχει πάψει να απειλεί πως θα επιβληθούν νέοι, είτε εν ονόματι της προστασίας αμερικανικών βιομηχανιών (φαρμακευτικών, παραγωγής ημιαγωγών και μικροκυκλωμάτων…) ή, σε κάποιες περιπτώσεις εν είδει τιμωρίας σε συγκεκριμένες χώρες για πολιτικούς λόγους.
CNN: Γιατί θέλουν να συναντηθούν Πούτιν και Τραμπ – Τα 5 πιθανά σενάρια για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία
Η συνάντηση μεταξύ Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν συζητείται και από τις δύο πλευρές εδώ και αρκετό καιρό. Γιατί όμως και οι δύο πλευρές επιθυμούν να πραγματοποιηθεί τώρα, τι γίνεται με το τελεσίγραφο των ΗΠΑ για κυρώσεις στη Ρωσία και πώς ωφελούνται με την κατάπαυση πυρός στην Ουκρανία;
Σύμφωνα με το CNN, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θέλει να αξιοποιήσει τη δύναμη της προσωπικότητάς του για να επιτύχει μια συμφωνία, πιστεύοντας ότι η έξι μηνών αδιαλλαξία της Μόσχας μπορεί να ξεπεραστεί με μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με τον ηγέτη του Κρεμλίνου. Φαίνεται να εξακολουθεί να πιστεύει ότι το Κρεμλίνο μπορεί να πεισθεί να σταματήσει τον πόλεμο, παρά το γεγονός ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν πρόσφατα υιοθέτησε τη μαξιμαλιστική θέση ότι ο ρωσικός και ο ουκρανικός λαός είναι ένας και ότι «όπου πατάει το πόδι του ένας Ρώσος στρατιώτης, εκεί είναι η Ρωσία».
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει να κερδίσει χρόνο, έχοντας ήδη απορρίψει μια πρόταση για άνευ όρων κατάπαυση του πυρός από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ουκρανία τον Μάιο, προσφέροντας αντ’ αυτού δύο μονομερείς, σύντομες και ασήμαντες παύσεις. Οι δυνάμεις του προχωρούν με γοργούς ρυθμούς στις πρώτες γραμμές σε μια επίθεση που μπορεί να τον φέρει αρκετά κοντά στους στόχους του, ώστε οι διαπραγματεύσεις το φθινόπωρο να αφορούν μια πολύ διαφορετική κατάσταση στον πόλεμο.
Εάν οι δύο ηγέτες συναντηθούν, ένας προφανής στόχος των ΗΠΑ είναι η διοργάνωση μιας τριμερούς συνόδου κορυφής με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να συζητήσουν το τέλος του πολέμου – το ίδιο σχήμα συνόδου κορυφής που η Ρωσία απέρριψε στην Κωνσταντινούπολη τον Μάιο. Ο σκοπός της Ρωσίας είναι πιθανώς να επιτρέψει στον Πούτιν να επαναφέρει τον Τραμπ στην τροχιά της ρωσικής προσέγγισης.
Ωστόσο, μια σύνοδος κορυφής – που είχε προταθεί στο παρελθόν, αλλά είχε αναβληθεί – μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτή τη φορά, και αυτό θέτει το ερώτημα του πώς θα τελειώσει ο πόλεμος.
Τα πέντε πιθανά σενάρια:
1. Άνευ όρων κατάπαυση του πυρός
Είναι απίθανο ο Πούτιν να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός με τις γραμμές του μετώπου να παραμένουν ως έχουν – οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη και η Ουκρανία ήδη ζήτησαν μια τέτοια παύση τον Μάιο, υπό την απειλή κυρώσεων, και η Ρωσία την απέρριψε. Ο Τραμπ απέσυρε τις κυρώσεις, προτιμώντας συνομιλίες χαμηλού επιπέδου στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες δεν οδήγησαν πουθενά. Η 30ήμερη κατάπαυση του πυρός νωρίτερα φέτος κατά των ενεργειακών υποδομών είχε περιορισμένη τήρηση και επιτυχία.
Το Κρεμλίνο μετατρέπει επί του παρόντος τα σταδιακά κέρδη στην πρώτη γραμμή σε στρατηγικά πλεονεκτήματα και δεν βλέπει κανένα λόγο να σταματήσει αυτή την πρόοδο τώρα, καθώς φτάνει στο αποκορύφωμά της. Ούτε καν η απειλή δευτερογενών κυρώσεων κατά της Κίνας και της Ινδίας – οι οποίες φαίνονται ανθεκτικές στην πίεση των ΗΠΑ – θα αλλάξει αυτόν τον άμεσο στρατιωτικό υπολογισμό για το υπόλοιπο του καλοκαιριού. Τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβριο, ο Πούτιν θα θέλει να πολεμήσει επειδή κερδίζει.
2. Ρεαλισμός και περαιτέρω συνομιλίες
Οι συνομιλίες θα μπορούσαν να καταλήξουν σε συμφωνία για περισσότερες συνομιλίες αργότερα, που θα σφραγίσουν τα κέρδη της Ρωσίας όταν έρθει ο χειμώνας, παγώνοντας στρατιωτικά και κυριολεκτικά τις πρώτες γραμμές γύρω στον Οκτώβριο.
Ο Πούτιν μπορεί να έχει καταλάβει μέχρι τότε τις ανατολικές πόλεις Ποκρόβσκ, Κωστιάντινοβκα και Κουπιάνσκ, αποκτώντας έτσι μια σταθερή θέση για να περάσει τον χειμώνα και να ανασυνταχθεί. Η Ρωσία θα μπορεί τότε να πολεμήσει ξανά το 2026 ή να χρησιμοποιήσει τη διπλωματία για να κάνει αυτά τα κέρδη μόνιμα.
Μπορεί επίσης να θέσει το ζήτημα των εκλογών στην Ουκρανία – που έχουν αναβληθεί λόγω του πολέμου και αποτέλεσαν για λίγο θέμα συζήτησης του Τραμπ – για να αμφισβητήσει τη νομιμότητα του Ζελένσκι και ακόμη και να τον αντικαταστήσει με έναν πιο φιλορωσικό υποψήφιο.
3. Η Ουκρανία με κάποιον τρόπο αντέχει τα επόμενα δύο χρόνια
Σε αυτό το σενάριο, η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ και της Ευρώπης προς την Ουκρανία την βοηθά να ελαχιστοποιήσει τις παραχωρήσεις στην πρώτη γραμμή τους επόμενους μήνες και οδηγεί τον Πούτιν να επιδιώξει διαπραγματεύσεις, καθώς ο στρατός του απέτυχε για άλλη μια φορά.
Το Ποκρόβσκ μπορεί να πέσει και άλλα οχυρά της ανατολικής Ουκρανίας μπορεί να απειληθούν, αλλά η Ουκρανία θα μπορούσε να δει την ρωσική «προέλαση» να επιβραδύνεται, όπως και στο παρελθόν, και το Κρεμλίνο θα μπορούσε ακόμη και να νιώσει τις επιπτώσεις των κυρώσεων και της υπερθέρμανσης της οικονομίας.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν ήδη καταρτίσει προηγμένα σχέδια για την ανάπτυξη «δυνάμεων διαβεβαίωσης» στην Ουκρανία ως μέρος των εγγυήσεων ασφάλειας. Αυτές οι δεκάδες χιλιάδες ευρωπαϊκές δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να σταθμεύσουν γύρω από το Κίεβο και άλλες μεγάλες πόλεις, παρέχοντας υλικοτεχνική και πληροφοριακή βοήθεια στην Ουκρανία κατά την ανασυγκρότησή της, και να δημιουργήσουν επαρκή αποτρεπτικό παράγοντα ώστε η Μόσχα να αποφασίσει να αφήσει τις πρώτες γραμμές ως έχουν. Αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει η Ουκρανία.
Και αν ο Πούτιν δεν σταματήσει και η διπλωματία αποτύχει; Οι επόμενες επιλογές δεν είναι τόσο ξεκάθαρες:
4. Καταστροφή για την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ
Ο Πούτιν θα μπορούσε να διακρίνει σωστά τις ρωγμές στην ενότητα της Δύσης μετά από μια σύνοδο κορυφής με τον Τραμπ που βελτιώνει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας, αλλά αφήνει την Ουκρανία να τα βγάλει πέρα μόνη της. Η Ευρώπη θα μπορούσε να κάνει ό,τι μπορεί για να υποστηρίξει το Κίεβο, αλλά χωρίς την αμερικανική υποστήριξη δεν θα καταφέρει να αλλάξει την ισορροπία.
Ο Πούτιν θα μπορούσε να δει τα μικρά κέρδη στην ανατολική Ουκρανία να μετατρέπονται σε αργή ήττα των ουκρανικών δυνάμεων στο επίπεδο, ανοιχτό έδαφος μεταξύ του Ντονμπάς και των κεντρικών πόλεων Ντνίπρο, Ζαπορίζια και της πρωτεύουσας. Οι ουκρανικές άμυνες θα μπορούσαν να αποδειχθούν αδύναμες και η κρίση στρατιωτικού δυναμικού του Κιέβου θα μετατραπεί σε πολιτική καταστροφή όταν ο Ζελένσκι θα απαιτήσει ευρύτερη κινητοποίηση για να στηρίξει την άμυνα της χώρας.
Η ασφάλεια του Κιέβου φαίνεται να κινδυνεύει ξανά. Οι δυνάμεις του Πούτιν προχωρούν. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις εκτιμούν ότι θα ήταν καλύτερο να πολεμήσουν τη Ρωσία στην Ουκρανία παρά αργότερα στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, οι ηγέτες της Ευρώπης τελικά δεν έχουν την πολιτική εξουσία να συμμετάσχουν σε έναν πόλεμο για εδάφη εντός της Ουκρανίας. Ο Πούτιν προχωρά. Το ΝΑΤΟ δεν καταφέρνει να δώσει μια ενιαία απάντηση. Αυτός είναι ο εφιάλτης της Ευρώπης, αλλά είναι ήδη το τέλος μιας κυρίαρχης Ουκρανίας.
5. Καταστροφή για τον Πούτιν: Μια επανάληψη της σοβιετικής εμπειρίας στο Αφγανιστάν
Η Ρωσία θα μπορούσε να συνεχίσει να κάνει λάθη, θυσιάζοντας χιλιάδες ζωές στρατιωτών κάθε εβδομάδα, για σχετικά μικρά οφέλη, και βλέποντας τις κυρώσεις να υπονομεύουν τη συμμαχία της με την Κίνα και τα έσοδα από την Ινδία.
Τα χρηματοοικονομικά αποθέματα του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Μόσχας θα μπορούσαν να μειωθούν και τα έσοδά της να υποχωρήσουν. Η διαφωνία μεταξύ της ελίτ της Μόσχας θα μπορούσε να αυξηθεί λόγω του τρόπου με τον οποίο το Κρεμλίνο απέρριψε τις διπλωματικές εξόδους από τον πόλεμο που επέλεξε, υπέρ της στρατιωτικής επιμονής και μίας μη βιώσιμης σύγκρουσής του με το ΝΑΤΟ.
Ο Τραμπ γίνεται ένα «λαμπόγυαλο» και η προσοχή των ΗΠΑ μετά τις ενδιάμεσες εκλογές επιστρέφει στις παραδοσιακές νόρμες της εξωτερικής πολιτικής που αντιτίθενται στη Μόσχα και τον υποστηρικτή της, το Πεκίνο.
Σε αυτό το σενάριο, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να βρεθεί σε μια κατάσταση όπου η αντίστασή του στις τετριμμένες δυσκολίες της πραγματικότητας και στις οικονομικές δυσκολίες του ίδιου του λαού του θα γινόταν τοξική. Παρόμοια λανθασμένα πολιτικά υπολογισμοί συντήρησαν την τελικά άκαρπη κατοχή του Αφγανιστάν από τους Σοβιετικούς σε έναν άλλο πόλεμο επιλογής. Παρόμοιες στιγμές απροσδόκητης αδυναμίας του Κρεμλίνου έχουν ήδη εμφανιστεί στον πόλεμο της Ουκρανίας, όπως όταν ο έμπιστος του Πούτιν, Γιεβγένι Πριγκόζιν, φαίνεται να έχει εμπλακεί σε μια βραχύβια εξέγερση στην πρωτεύουσα.
«Πούτιν και Τραμπ θα συναντηθούν τις επόμενες μέρες» επιβεβαιώνει το Κρεμλίνο
Βλαντιμίρ Πούτιν και Ντόναλντ Τραμπ / Φωτογραφία αρχείου Reuters
Λίγες ώρες μετά τις αναφορές ότι έπεται συνάντηση ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ και μάλιστα έπειτα από πρωτοβουλία του Ρώσου προέδρου, το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε την είδηση.Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων IFAX, που επικαλείται τον σύμβουλο του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ, συμφωνήθηκε να πραγματοποιηθεί συνάντηση μεταξύ του Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ τις επόμενες ημέρες, ενώ φαίνεται πως ήδη έχει αποφασιστεί ο τόπος της συνάντησης.
Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι όλα τα εμπλεκόμενα μέρη έχουν ήδη ξεκινήσει να εργάζονται πάνω στις λεπτομέρειες της συνάντησης και σημείωσε πως η ήδη συμφωνημένη τοποθεσία συνάντησης θα ανακοινωθεί αργότερα.
Ο Ουσακόφ δήλωσε ότι ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, έθεσε το ενδεχόμενο μιας τριμερούς συνάντησης μεταξύ Πούτιν, Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά τη διάρκεια συνομιλιών που είχε με τον Πούτιν την Τετάρτη. Ο ίδιος απέφυγε να σχολιάσει τη συγκεκριμένη πρόταση.
«Κατόπιν πρότασης της αμερικανικής πλευράς, επιτεύχθηκε καταρχήν συμφωνία για τη διεξαγωγή διμερούς συνόδου κορυφής τις επόμενες ημέρες, δηλαδή συνάντηση μεταξύ του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ», δήλωσε ο Ουσακόφ.
Συνάντηση την επόμενη εβδομάδα;
Σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο, ο Τραμπ σχεδιάζει να συναντήσει τον Πούτιν την ερχόμενη εβδομάδα πριν από την πραγματοποίηση της τριμερούς συνάντησης.
Η συνάντηση Πούτιν – Τραμπ πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένη και οι επιτελείς ασχολούνται ήδη με τις προετοιμασίες, δήλωσε ο πρώτος αντιπρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (ρωσική άνω βουλή) σήμερα, μία ημέρα μετά την συνάντηση του ρώσου προέδρου με τον απεσταλμένο του αμερικανού προέδρου Στιβ Γουίτκοφ στο Κρεμλίνο.
Ο Γουίτκοφ κέρδισε την συμπάθεια στην Ρωσία χάρη στην ειλικρίνεια και την ρεαλιστική του θέση, πρόσθεσε ο ρώσος αξιωματούχος.
Ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Μόσχας ενισχύθηκε κατά 4,5% μετά την ανακοίνωση της συνάντησης Τραμπ-Πούτιν από το Κρεμλίνο.
Ζελένσκι: Προτεραιότητα μια συνάντηση με τον Πούτιν
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας επανέλαβε σήμερα ότι μία πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση με τον ρώσο ομόλογό του θα αποτελούσε «ξεκάθαρη προτεραιότητα».
«Στην Ουκρανία έχουμε επαναλάβει πολλές φορές ότι η αναζήτηση πραγματικών λύσεων μπορεί να είναι πραγματικά αποτελεσματική σε επίπεδο ηγετών», έγραψε στο Χ ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Μία συνάντηση σε επίπεδο ηγετών αποτελεί «ξεκάθαρη προτεραιότητα» και μπορεί «να καταλήξει σε πραγματικά βιώσιμη ειρήνη», επέμεινε.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας είχε χθες μετά την επίσκεψη του Γουίτκοφ στο Κρεμλίνο τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ. Πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες έλαβαν επίσης μέρος στην συνομιλία.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.Εντάξει
