Το πλούσιο πρόγραμμα της παρουσίας της Ιταλίας, ως τιμώμενη χώρα, στην 21η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (8-11 Μαΐου) ανακοινώθηκε σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα 7 Απριλίου στο Ιταλικό Ινστιτούτο με τη συμμετοχή του υφυπουργού Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα, του πρεσβευτή της Ιταλίας στην Αθήνα Πάολο Κούκουλι, του προέδρου του ΕΛΙΒΙΠ Νίκου Μπακουνάκη και του διευθυντή του Ιταλικού Ινστιτούτου Αθηνών Φραντσέσκο Νέρι.
Με περισσότερους από 50 ομιλητές, 16 εκδότες, τρεις πρωτότυπες εκθέσεις (από τις οποίες ξεχωρίζουν για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του διαλεχτού συγγραφέα Αντρέα Καμιλλέρι και εκείνη που αφιερώνεται στον μεγάλο Ιταλό δημιουργό κόμικ Hugo Prat), αλλά και ένα χορταστικό πρόγραμμα με ομιλίες και πολιτιστικά δρώμενα, η Ιταλία έρχεται να επιβεβαιώσει το μεγάλο ενδιαφέρον, που αποτυπώνεται διαρκώς από την αύξηση των τίτλων προερχόμενων από τη γείτονα χώρα που εκδίδονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα.
Όπως μαρτυρά το θέμα της συμμετοχής της, “Κοντινοί Ορίζοντες”, η ιταλική παρουσία στην Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης υπογραμμίζει ιδιαίτερα την πολιτισμική εγγύτητα που ενώνει τις δύο χώρες της Μεσογείου από αρχαιοτάτων χρόνων, μπολιάζοντας τις δύο κουλτούρες και δημιουργώντας γέφυρες διαλόγου, αλληλοκατανόησης και συνεργασίας και κυρίως φιλίας.
Τούτη την αμφίδρομη “βαθιά φιλία” των λαών και των πολιτισμών τους επεσήμανε και στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός Πολιτισμού Ι. Φωτήλας, υπογραμμίζοντας πως αυτή «τους έδωσε την ευκαιρία να δεθούν και να προσεγγίσουν ακόμη περισσότερο» ιδίως με τη βοήθεια της αλληλοκατανόησης που προσφέρει η λογοτεχνία. Ο κ. Φωτήλας τόνισε πως η «Ιταλία από την αρχαιότητα ήταν η χώρα εκείνη που επηρέασε την ανθρωπότητα με την καλλιέργεια της φιλοσοφίας, του δικαίου, της τέχνης, της αρχιτεκτονικής», χάρις και σε μία πλειάδα από σημαντικές προσωπικότητες από όλους τους τομείς που αναδείχθηκαν από τα σπλάχνα της και διέπρεψαν διεθνώς σ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας. «Η Ιταλία δεν έχει σταματήσει να μεταδίδει στον κόσμο την ομορφιά της», πρόσθεσε ο υφυπουργός.
Ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα κ. Κούκουλι υπογράμμισε πως η Έκθεση Βιβλίου αποτελεί μίας πρώτης τάξεως «ευκαιρία για μία εξαιρετική προβολή της Ιταλίας στην Ελλάδα, που επιτρέπει να τιμηθούν οι έντονες πολιτιστικές ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες, που ανέκαθεν κατάφερναν να μετατρέψουν τη λογοτεχνία σε ισχυρό μέσο προβολής και διαλόγου προς τα έξω». Πρόσθεσε δε πως η παρουσία πλήθους σημαντικών εκδοτών στην Έκθεση «αποδεικνύει την έκταση του αμοιβαίου ενδιαφέροντος των δύο χωρών στον τομέα του πολιτισμού και της εκδοτικής βιομηχανίας».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ Νίκος Μπακουνάκης επεσήμανε πως «η συμμετοχή της Ιταλίας ως τιμώμενης χώρας φέρνει μία πολυφωνική παρουσία» και στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός πως το ιδιαίτερα χαρακτηριστικό της είναι και η παρουσίαση των πολιτικών εμπορικού ενδιαφέροντος για το βιβλίο και οι πρωτότυπες θεματικές ενότητες. Ο κ. Μπακουνάκης στάθηκε ιδιαίτερα στις εκδοτικές σχέσεις που συνδέουν τις δύο χώρες, καθώς ο αριθμός των ιταλικών βιβλίων που τυπώνονται στην Ελλάδα κάθε χρόνο αυξάνεται. Επίσης ενημέρωσε για τη φιλοδοξία του ΕΛΙΒΙΠ μέσω του προγράμματος GreekLit να συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των μεταφρασμένων στα ιταλικά ελληνικών βιβλίων. Δονούμενος κι από την προσωπική του εμπειρία, ο κ. Μπακουνάκης υπογράμμισε τους διμερείς δεσμούς κουλτούρας που συνδέουν τις δύο χώρες μέσω της δικής του μνήμης από την Πάτρα, τονίζοντας πόσο ισχυρή ήταν η εκεί ιταλική παροικία, από την οποία προήλθαν η γεννημένη στην πρωτεύουσα της Αχαΐας η διάσημη συγγραφέας Ματίλντε Σεράο, αλλά και ο σεβαστός νεοελληνιστής, ποιητής και εκδότης του ονομαστού περιοδικού Poesia Νικόλα Κροτσέτι.
Στη συνέχεια, ο διευθυντής του Ιταλικού Ινστιτούτου κ. Νέρι παρουσίασε το πρόγραμμα και τις συμμετοχές (συγγραφέων, εκδοτών, μεταφραστών, ανθρώπων του βιβλίου) που συνθέτουν το περιεχόμενο των “Κοντινών Οριζόντων”. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τέσσερις θεματικές ενότητες. Η ενότητα “Μία κοινή ματιά” αναφέρεται στη σχέση ανάμεσα στην Ιταλία και την Ελλάδα, εκείνη του “Πέρα από τον Ορίζοντα” περιγράφει τους πολλαπλούς δρόμους (συλλογικούς κι ατομικούς) που έχει ακολουθήσει στις διάφορες εκφάνσεις και τροπισμούς της η ιταλική λογοτεχνία και η εκδοτική βιομηχανία. Η ενότητα των “Περιπετειών της στεριάς και της Θάλασσας” περιλαμβάνει αφιερώματα στον  δημιουργό του διάσημου “Επιθεωρητή Μονταλμπάνο”, τον Σικελό συγγραφέα Αντρέα Καμιλλέρι (100 χρόνια από τη γέννησή του) και στον Hugo Pratt (30 χρόνια από τον θάνατό του), ενώ το “Επαγγελματικό Πρόγραμμα”, απευθύνεται στους ανθρώπους των εκδόσεων και τους επαγγελματίες.
Πόλλα είναι τα ονόματα σημαντικών συγγραφέων κι ανθρώπων της δημιουργίας, αλλά και των εκδόσεων, ένθεν κι ένθεν του Ιονίου και της Αδριατικής, που θα παρελάσουν από το βήμα των εκδηλώσεων της ιταλικής συμμετοχής στη διάρκεια της Έκθεσης της Θεσσαλονίκης. Από την Αντρέα Μαρκολόνγκο (της πιο “ελληνίδας” σύγχρονης Ιταλίδας συγγραφέως) τη Μελάνια Ματσούκο, τον συνεργάτη του Καμιλλέρι, Αντόνιο Μαντσίνι (δημιουργό του λογοτεχνικού ήρωα “Ρόκο Σκιαβόνε”), τον Ματέο Στρούκουλ, του συγγραφέα που αναδεικνύει με την πένα του τη μοναδικότητα της Βενετίας και των προσωπικοτήτων της, όπως ο Τζάκομο Καζανόβα. Από ελληνικής πλευράς θα συμμετέχουν πλήθος μεταφραστές που θα συνομιλήσουν με τους Ιταλούς συγγραφείς, η εκδότρια Άννα Πατάκη, ο Πέτρος Μάρκαρης που θα συμμετέχει στην εκδήλωση για τον Καμιλλέρι κι ο Κώστας Βαρώτσος, ο οποίος μόλις δημιούργησε ακόμη ένα εκλεκτό και πρωτότυπο έργο για το Λέτσε της Απουλήιας και θα συμμετέχει στην πρωτότυπη εκδήλωση για την βιβλιοπαραγωγή στην ιταλική περιφέρεια, για την οποία επελέγη ακριβώς η νότια τούτη ιταλική Περιφέρεια, όπου βρίσκονται και ελληνόφωνοι πυρήνες.
Στα 200 τ.μ. του Ιταλικού Περιπτέρου στην Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, που θα πραγματοποιηθεί στο εκθεστιακό κέντρο ΔΕΘ-Helexpo από τις 8-11 Μαΐου, οι επισκέπτες θα μπορέσουν να ενημερωθούν για τις νέες εκδοτικές τάσεις και τους τίτλους των βιβλίων που κυκλοφορούν, αλλά και για τις μεταφραστικές μεταφορές τους. Ωστόσο, στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων θα μπορέσουν επίσης να γευθούν και την άλλη μεγάλη κουλτούρα της Ιταλικής Χερσονήσου, τη γαστρονομική της πλευρά, καθώς τρία ιταλικά εστιατόρια της Θεσσαλονίκης θα παρουσιάσουν γαστριμαρικές πανδαισίες από την κουζίνα της χώρας, καθώς παραλλάσσοντας τη ρήση “ουχί μόνον πνευματικώς ζήσεται άνθωπος, αλλά και επ’ άρτω”.

Γιώργης-Βύρων Δάβος

ΑΠΕ-ΜΠΕ