Η ραγδαία ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων έχει φέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για ισχυρή κυβερνοασφάλεια. Οι κυβερνοεπιθέσεις δεν είναι πλέον απλώς μια πιθανή απειλή, αλλά μια καθημερινή πραγματικότητα που επηρεάζει οργανισμούς κάθε μεγέθους. Όπως αναφέρει σε ενημερωτικό σημείωμα ο Μάνος Μεϊμαράκης, ερευνητής-ειδικός σε θέματα κυβερνοεπιθέσεων, υπάρχουν κυβερνήσεις οι οποίες σημειώνουν διαρκή πρόοδο, δημιουργώντας προηγμένα πλαίσια ασφαλείας, επενδύοντας σε τεχνολογίες αιχμής και ενισχύοντας τη διεθνή συνεργασία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν κενά. Οι ταχύτατα εξελισσόμενες απειλές από τη μια και οι ανεπαρκείς επενδύσεις από την άλλη, αναγκάζουν αρκετές χώρες να βρίσκονται σε δεινή θέση και να υστερούν σημαντικά. Οι κυβερνήσεις κάνουν βήματα, όμως οι κυβερνοεπιθέσεις παραμένουν μία πολύπλευρη και συνεχώς μεταβαλλόμενη πρόκληση.

Τα συστήματα κυβερνοασφάλειας αναμένεται να γίνουν πιο προσαρμοστικά με την τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση να επιστρατεύονται στο μέτωπο της πρόβλεψης και ανίχνευσης απειλών σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα, θα ενισχυθούν οι αυτοματοποιημένες διαδικασίες για την ταχύτερη απόκριση σε επιθέσεις, αλλά και η κρυπτογράφηση δεδομένων θα εξελιχθεί για την προστασία από νέες μορφές παραβιάσεων.

Οι οργανισμοί ήδη υιοθετούν προσεγγίσεις όπως τα Zero Trust μοντέλα, αλλά πάντως οι εφαρμογές κυβερνοασφάλειας θα ενσωματωθούν ακόμα βαθύτερα στις τεχνολογίες από το Cloud μέχρι το Internet of Things (IoT).

Οι πιο επικίνδυνες κυβερνοεπιθέσεις με τον σοβαρότερο αντίκτυπο

Οι Ransomware επιθέσεις είναι εξόχως επικίνδυνες, καθώς μπορούν να παραλύσουν ολόκληρους οργανισμούς και κρίσιμες υποδομές, όπως υγειονομικές υπηρεσίες ή δίκτυα ενέργειας ή να καταστρέψουν ολοσχερώς μια μικρομεσαία επιχείρηση. Επίσης:

-Οι Phishing επιθέσεις έχουν εξελιχθεί σοβαρά, πλέον παρέχονται και ως υπηρεσία, Phishing-As-A-Service. Το 90% των hacking επιθέσεων αρχίζουν με Phishing. Μέσω παραπλανητικών emails ή μηνυμάτων, οι επιτιθέμενοι αποκτούν πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες, ενώ κατά την κλιμάκωσή τους προχωρούν στην εγκατάσταση Infostealers, μέσω των οποίων οι δράστες μπορούν να παρακολουθούν τους στόχους τους επί μήνες.

-Πολύ συχνές και με σοβαρό αντίκτυπο είναι και οι DDOS επιθέσεις, οι οποίες κατακλύζουν τους servers με ψεύτικη κίνηση, καθιστώντας κρίσιμες υπηρεσίες μη διαθέσιμες.

-Αναπόφευκτα σοβαρές είναι οι Supply Chain επιθέσεις, οι οποίες στοχεύουν αλυσίδες προμηθευτών για να διεισδύσουν σε μεγαλύτερους οργανισμούς.

-Διαχρονικά άκρως επικίνδυνες παραμένουν και οι Zero-Day Attacks, τις οποίες οι στόχοι αυτών των επιθέσεων αντιλαμβάνονται μόνο όταν είναι πολύ αργά.

Επιχειρήσεις-Τι είδους λογισμικά ασφαλείας πρέπει να διαθέτουν για την αντιμετώπιση επιθέσεων στον κυβερνοχώρο

Πλέον, για τη διασφάλιση της προστασίας από κυβερνοεπιθέσεις, μια μικρομεσαία επιχείρηση δεν απαιτεί μόνο βασικά μέτρα ασφαλείας, όπως antivirus λογισμικό, firewalls ανίχνευσης και αποτροπής κακόβουλου λογισμικού, εκτιμά ο κ. Μεϊμαράκης. Η κρυπτογράφηση δεδομένων, η προστασία των επικοινωνιών μέσω ασφαλών πρωτοκόλλων, εργαλεία αντιμετώπισης περιστατικών, αξιόπιστες εφαρμογές backup και ασφαλούς ανάκτησης, είναι επίσης κρίσιμα στοιχεία.

Μια μεγάλη επιχείρηση απαιτεί ακόμα πιο εξελιγμένα συστήματα ασφαλείας, όπως Security Information and Event Management για την κεντρική παρακολούθηση και ανάλυση των απειλών, ειδικά λογισμικά για την αποτροπή μη εξουσιοδοτημένων προσβάσεων, συστήματα Extended Detection and Response τα οποία επιτρέπουν την ολοκληρωμένη και πολλαπλών επιπέδων ανίχνευση και αντίδραση σε επιθέσεις σε πραγματικό χρόνο, καθώς η πολυπλοκότητα των απειλών κατά των μεγάλων επιχειρήσεων απαιτεί συνδυασμένες στρατηγικές προστασίας σε όλα τα επίπεδα υποδομής.

Τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις

Οι decision makers τόσο σε μικρές όσο και σε μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να λάβουν υπόψη μια σειρά από κρίσιμους παράγοντες.

– Πρώτον, πρέπει να εκτιμήσουν τις πιθανές απειλές και ευπάθειες του οργανισμού τους, κατανοώντας ποια δεδομένα ή συστήματα είναι πιο ευάλωτα σε επιθέσεις.

– Δεύτερον, θα πρέπει να διασφαλίσουν την ύπαρξη ισχυρών και αξιόπιστων συστημάτων ασφαλείας. Ακολούθως, η εκπαίδευση του προσωπικού, καθώς και η εφαρμογή πολιτικών ασφαλείας και τακτικών ελέγχων είναι καθοριστικά βήματα.

– Επιπλέον, η συνεχής παρακολούθηση, η έγκαιρη ανίχνευση παραβιάσεων και η γρήγορη αντίδραση σε περιστατικά είναι εξίσου σημαντικά.

Σε κάθε περίπτωση η καλή και παραγωγική συνεργασία με ειδικούς στον τομέα της κυβερνοασφάλειας αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο για τη διατήρηση και της ασφάλειας του οργανισμού και της επιχειρηματικής συνέχειας της επιχείρησης.

Ο άνθρωπος που αποφασίζει για το μέλλον μιας επιχείρησης, μικρής ή μεγάλης, έχει μια σκέψη να κάνει: όχι αν θα ξοδέψει σε εφαρμογές κυβερνοασφάλειας, αλλά πως θα επενδύσει ώστε να θωρακίσει την επιχείρηση πριν βρεθεί στην πολύ δυσάρεστη θέση να το έχει μετανιώσει που δεν το έπραξε εγκαίρως. Κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις σπάνια επιβιώνουν από μια σοβαρή κυβερνοεπίθεση.

Η εκπαίδευση για την κυβερνοασφάλεια

Η κυβερνοασφάλεια είναι πλέον αδιαχώριστο κομμάτι της οικονομικής επιβίωσης, τόσο για άτομα όσο και για επιχειρήσεις, αναφέρει ο Αλέξιος Βανδώρος, ιδρυτής του Game of Money, επισημαίνοντας ότι μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και podcasts, αναδεικνύονται τρόποι προστασίας προσωπικών δεδομένων, διασφάλισης περιουσιακών στοιχείων και αποφυγής online απατών. Ήδη έχουν ξεκινήσει συνεργασίες με ειδικούς του χώρου, ώστε να αναπτύχθουν θεματικές ενότητες που θα εξοπλίσουν επιχειρηματίες και άτομα με εργαλεία για να αντιμετωπίζουν τις απειλές στον κυβερνοχώρο. Εντός του 2025, αναφέρει ο κ.Βανδώρος, σχεδιάζεται να δημιουργηθούν εξειδικευμένα webinars και workshops για την προστασία από κυβερνοεπιθέσεις, κυρίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που είναι και οι πιο ευάλωτες, ενώ σχεδιάζεται και η ενσωμάτωση θεμάτων κυβερνοασφάλειας στις εκδηλώσεις όπως το Game of Money Festival, παρέχοντας πρακτικές συμβουλές και εκπαιδευτικό υλικό.

ΑΠΕ ΜΠΕ