Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Τα τελευταία χρόνια οι εξελίξεις στη θεραπεία του είναι ραγδαίες, προσφέροντας νέες προοπτικές στους ασθενείς. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι καινοτόμες θεραπείες που διαθέτουμε σήμερα ήταν αδιανόητες πριν από λίγες δεκαετίες.

Καινοτόμες θεραπείες και βελτίωση της ποιότητας ζωής

«Η σύγχρονη προσέγγιση στην αντιμετώπιση του καρκίνου περιλαμβάνει στοχευμένες θεραπείες, ανοσοθεραπεία και εξατομικευμένες θεραπείες με βάση το γονιδιακό αποτύπωμα. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται πλέον είναι πιο φιλικά προς τον οργανισμό, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών», εξηγεί η κ. Ελένη Γαλάνη Διευθύντρια Παθολόγος – Ογκολόγος Β’ Ογκολογικής Κλινικής στο Metropolitan Hospital και συνεχίζει: «Μάλιστα, ορισμένες θεραπείες χορηγούνται σε μορφή χαπιού, αποφεύγοντας την ανάγκη συχνών επισκέψεων στο νοσοκομείο. Αυτές οι εξελίξεις ενισχύουν την αισιοδοξία, καθώς δεν αφορούν μόνο την παράταση της ζωής, αλλά και τη βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών».

Πρόσβαση στις θεραπείες στην Ελλάδα

Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι η Ελλάδα διαθέτει υψηλού επιπέδου ογκολογική περίθαλψη. Οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, χωρίς να απαιτείται η μετάβασή τους στο εξωτερικό. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, ορισμένα φάρμακα διατίθενται νωρίτερα στη χώρα μας από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η διαθεσιμότητα αυτών των θεραπειών αποτελεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Η σημασία της πρόληψης: “ Κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν” 

«Ωστόσο, η πρόληψη εξακολουθεί να είναι το πιο κρίσιμο όπλο στη μάχη κατά του καρκίνου. Δυστυχώς όμως στη χώρα μας δεν υπάρχει κουλτούρα πρόληψης. Για παράδειγμα καρκίνοι όπως αυτός του πνεύμονα, που συνδέεται άμεσα με το κάπνισμα, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό. Το ανησυχητικό είναι ότι το κάπνισμα εξαπλώνεται σε ολοένα και μικρότερες ηλικίες, ακόμη και σε παιδιά δημοτικού, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για ισχυρότερη ενημέρωση και δράση», αναφέρει.

Έγκαιρη διάγνωση και προληπτικές εξετάσεις

«Εξίσου σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση μέσω προληπτικών εξετάσεων. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, για παράδειγμα, μπορεί να ανιχνευθεί νωρίς με μια απλή κολονοσκόπηση, σώζοντας ζωές. Γενικότερα, το 50% των περιπτώσεων καρκίνου θα μπορούσαν να προληφθούν με υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή, συστηματική άσκηση και αποφυγή παραγόντων κινδύνου, όπως η παχυσαρκία. Επιπλέον, ο εμβολιασμός κατά του HPV αποτελεί καθοριστικό βήμα για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων σχετικών μορφών καρκίνου», τονίζει.

Η ευθύνη της ενημέρωσης

«Στην ενημέρωση του κοινού για τη σημασία της πρόληψης μπορούν να συμβάλλουν τόσο οι επαγγελματίες υγείας όσο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η ανάπτυξη μιας κουλτούρας πρόληψης και αυτοφροντίδας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση των περιστατικών καρκίνου, προσφέροντας σε περισσότερους ανθρώπους τη δυνατότητα να ζήσουν μια υγιή και ποιοτική ζωή», καταλήγει η κ. Γαλάνη. 

*Οι Ογκολογικές Κλινικές του Metropolitan Hospital, στελεχώνονται με έμπειρους ογκολόγους, που έχουν σημαντική παρουσία στα ογκολογικά δρώμενα της Ελλάδας αλλά και διεθνώς. Έχουν σχεδιάσει και συμμετάσχει σε διεθνείς και εθνικές κλινικές μελέτες και έχουν σημαντικό επιστημονικό και εκπαιδευτικό έργο. Οι ογκολογικές μονάδες πλαισιώνονται επίσης, από ειδικούς παθολόγους, έμπειρες νοσηλεύτριες εξειδικευμένες στη νοσηλεία και αντιμετώπιση του ογκολογικού ασθενή, ψυχολόγους, διαιτολόγους, καθώς και έμπειρο διοικητικό προσωπικό. Με υπερσύγχρονα μηχανήματα και προηγμένες μεθόδους εργαστηριακών προσεγγίσεων και θεραπευτικής αγωγής, οι Κλινικές αντιμετωπίζουν με μοναδικές τεχνολογικές προϋποθέσεις κάθε είδους πάθηση παρέχοντας ταυτόχρονα ιδανικές συνθήκες νοσηλείας και εξυπηρέτησης.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Με ακρίβεια γίνεται πλέον στη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα στο αιματολογικό τμήμα του νοσοκομείου Παπανικολάου η διάγνωση μιας κατηγορίας σπάνιων αιματολογικών νοσημάτων, όπως τα σύνδρομα ενδοθηλιακής βλάβης και μάλιστα με διαδικασίες που ακολουθούνται σε ιατρικές δομές του εξωτερικού με παγκόσμια τεχνογνωσία και καινοτομία. Οι εν λόγω ασθενείς συνήθως παραπέμπονται στο συγκεκριμένο τμήμα για περαιτέρω διερεύνηση από διάφορες κατηγορίες γιατρών όπως οι αιματολόγοι και οι ρευματολόγοι ενώ είναι πολύ δύσκολη η αναγνώριση των σπάνιων αυτών νοσημάτων. Εφόσον όμως υπάρξει έγκαιρη διάγνωση, τότε μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη βοήθεια νέων φαρμάκων που είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα, ώστε οι ασθενείς να έχουν μια φυσιολογική ζωή.

«Σε περίπτωση, για παράδειγμα, που μια νεαρή ασθενής χωρίς άλλα υποκείμενα νοσήματα έρθει στο νοσοκομείο με θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια, ένα σύνδρομο που εμφανίζεται αιφνίδια και είναι απειλητικό για τη ζωή, αν δεν λάβει την κατάλληλη θεραπεία μπορεί πολύ σύντομα να καταλήξει» επισημαίνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ελένη Γαβριηλάκη. Η ίδια τονίζει ότι «έχει χτιστεί πλέον το διαγνωστικό κομμάτι που είναι απαραίτητο για τη χρήση των νεών θεραπειών» και προσθέτει ότι στο πλαίσιο αυτό «υποβλήθηκε πριν από έναν χρόνο αίτημα και αναμένεται η τελική έγκρισή του για την πιστοποίηση της δομής του Παπανικολάου με διαδικασίες ποιότητας, ώστε να λειτουργεί πλέον ως Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης».

«Ο στόχος μας είναι ο ασθενής να έχει εδώ τη βέλτιση διάγνωση και θεραπεία, όπως θα συνέβαινε αν πήγαινε σε οποιοδήποτε μεγάλο κέντρο στον κόσμο», λέει και σημειώνει ότι το Υπουργείο Υγείας στηρίζει τα Κέντρα Εμπειρογνωμοσύνης προκειμένου να συνδεθούν και με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά Κέντρα. Παράλληλα λειτουργεί σε πολύ υψηλό επίπεδο, εδώ και πολλά χρόνια, το Αιμορροφιλικό Κέντρο Βορείου Ελλάδος στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, που αφορά ασθενείς με αιμορραγική διάθεση, κυρίως αιμορροφιλία α και β καθώς και νόσο Von Willebrand.

Ανάμεσα στους βραβευθέντες και τις βραβευθείσες Αριστείας 2025 του ΑΠΘ η κ. Γαβριηλάκη

Η κ. Γαβριηλάκη βρίσκεται ανάμεσα στα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που βραβεύονται την ερχόμενη Δευτέρα με τα Βραβεία Αριστείας 2025 του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για τις εξαιρετικές τους επιδόσεις. Στο πρόσωπό της, όπως επισήμανε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αριστείας του ΑΠΘ Γιώργος Καραγιαννίδης, τιμούνται οι νέοι ερευνητές και καθηγητές κάτω των 40 ετών.

Εκείνη χαρακτηρίζει το βραβείο ως μια αναγνώριση για τους νέους επιστήμονες και κάνει λόγο για μια ομαδική προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και πολλές γενιές. Δηλώνει ακόμη ότι στην πορεία της βοηθήθηκε πολύ από τους παλαιότερους πανεπιστημιακούς, τα εργαστήρια και τα Κέντρα Αριστείας και αναφέρει ότι τα τελευταία χρόνια εκλέγονται μέλη ΔΕΠ σε μικρή ηλικία. «Πιστεύω ότι είμαστε η πρώτη γενιά νέων επιστημόνων που μπόρεσε να αναδείξει το έργο της, με βάση όλη την ομάδική προσπάθεια που έχει γίνει και με την παραδοχή της αξίας μας και της προσφοράς μας από τους πιο καταξιωμένους επιστήμονες. Έχω καταφέρει να παράγω έργο στον τομέα της αιματολογίας το οποίο δεν θα μπορούσα να κάνω στην Ελλάδα αν δεν υπήρχαν όλες οι υποδομές, οι διεθνείς πιστοποιήσεις των κέντρων, τα εργαστήρια και η στήριξη και εμπιστοσύνη των παλαιότερων αιματολόγων» συμπληρώνει και μιλάει για ένα έργο που έγινε εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα.

Σχετικά με τους φοιτητές των πανεπιστημίων στη χώρα μας, εκτιμάει ότι το επίπεδό τους είναι πολύ υψηλό και τονίζει: «το ότι είμαστε πιο νέοι στην ηλικία, μας βοηθάει να είμαστε και πιο ανοιχτοί. Έχουμε στήσει ομάδες φοιτητών που είναι εξαιρετικοί, με πολύ υψηλό επίπεδο ενώ είναι και πολύ ανταγωνιστικοί και στο εξωτερικό. Θεωρώ ότι έχουμε πάρα πολλές ελπίδες για το νέο αίμα ώστε να ξεπεράσει και όσα καταφέραμε εμείς…».

Π.Γιούλτση

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ερευνητές του Πανεπιστημίου McMaster στον Καναδά εντόπισαν ένα νέο μόριο, πολλά υποσχόμενο για να αντιμετωπίσει ακόμη και μερικά από τα πιο ανθεκτικά στα φάρμακα βακτήρια του πλανήτη. Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.

Οι ερευνητές εντόπισαν το μόριο lariocidin, που εντάσσεται σε μια νέα κατηγορία αντιβιοτικών. Η ανακάλυψη ανταποκρίνεται στην κρίσιμη ανάγκη για νέα φάρμακα που θα καταπολεμήσουν τη μικροβιακή αντοχή, μια από τις σημαντικότερες απειλές για τη δημόσια υγεία. Όπως επισημαίνουν, το νέο μόριο είναι ελπιδοφόρο ως ένα πρώιμο φαρμακευτικό μόριο, επειδή επιτίθεται στα βακτήρια με τρόπο διαφορετικό από τα άλλα αντιβιοτικά.

Το μόριο παράγεται από έναν τύπο βακτηρίων που ονομάζεται Paenibacillus, τον οποίο οι ερευνητές ανέκτησαν από δείγμα εδάφους που συλλέχθηκε από μια αυλή. Εκτός από τον μοναδικό τρόπο δράσης του και τη δραστηριότητά του εναντίον βακτηρίων ανθεκτικών στα φάρμακα, οι ερευνητές είναι αισιόδοξοι για το μόριο αυτό επειδή πληροί πολλά από τα σωστά κριτήρια: δεν είναι τοξικό για τα ανθρώπινα κύτταρα, δεν είναι ευαίσθητο στους υπάρχοντες μηχανισμούς αντοχής στα αντιβιοτικά και λειτουργεί επίσης καλά σε ένα ζωικό μοντέλο λοίμωξης.

«Πρόκειται για ένα νέο μόριο με νέο τρόπο δράσης», επισημαίνει ο Τζέρι Ράιτ, επικεφαλής της έρευνας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο McMaster. «Είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός για εμάς», προσθέτει.

Οι ερευνητές επικεντρώνονται τώρα στην εξεύρεση τρόπων τροποποίησης του μορίου και παραγωγής του σε ποσότητες αρκετά μεγάλες, ώστε να καταστεί δυνατή η κλινική ανάπτυξη.

Σημειώνεται ότι έχουν περάσει σχεδόν τρεις δεκαετίες από τότε που μια νέα κατηγορία αντιβιοτικών κυκλοφόρησε στην αγορά.

Μ.Κουζινοπούλου

ΑΠΕ-ΜΠΕ