ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Δυτικά Βαλκάνια: «Νάρκη» στην ειρήνη φέρνει η απαγόρευση κυκλοφορίας του σερβικού νομίσματος στο Κόσοβο

«Νάρκη» για τη σταθερότητα των δυτικών Βαλκανίων ο νομισματικός «σταγγαλισμός» των Σέρβων του Κοσόβου, μετά την απαγόρευση κυκλοφορίας του σερβικού δηναρίου στο κράτος αυτό.
Ο κανονισμός, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1.2.2024, εντείνει τις εντάσεις μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας, η οποία αρνείται να αναγνωρίσει την πρώην επαρχία της ως ανεξάρτητο κράτος. Τον τελευταίο χρόνο, η εχθρότητά τους έχει προκαλέσει κάποια από τα χειρότερα βίαια επεισόδια των τελευταίων δύο δεκαετιών, θέτοντας σε κίνδυνο την εύθραυστη ειρήνη που διατηρείται από το τέλος των βαλκανικών πολέμων της δεκαετίας του 1990.
Ενώ το Κοσσυφοπέδιο χρησιμοποιεί το ευρώ ως de facto νόμισμά του από τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος το 2002, οι Σέρβοι εξακολουθούν να βασίζονται στο δηνάριο και λένε ότι οι κανόνες θα κόψουν μια οικονομική σανίδα σωτηρίας.
Παρά τις διαμαρτυρίες των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι (Albin Kurti), δήλωσε ότι η απαγόρευση του Κοσσυφοπεδίου να χρησιμοποιεί το δηνάριο για συναλλαγές με μετρητά είναι «αδιαπραγμάτευτη».
«Τι είδους κράτος είναι αυτό;» ρώτησε ο 73χρονος Μίλαν, πρώην υπάλληλος βιβλιοθήκης που πίνει καφέ και κονιάκ σε μια σερβική πόλη κοντά στην πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου Πρίστινα, ο οποίος είπε ότι φοβάται ότι θα χάσει την πρόσβαση στη σύνταξή του. «Δεν μπορούν απλά να φτιάχνουν τέτοιους κανόνες. Πάντα χρησιμοποιούσαμε δηνάρια εδώ».
Η κατάσχεση ήταν μέρος μιας σειράς επιδρομών σε σερβικά γραφεία που προκάλεσαν την οργισμένη αντίδραση των κυριότερων διεθνών υποστηρικτών του Κοσσυφοπεδίου.
Η Κομισιόν προέτρεψε τον Κούρτι να αποφύγει μονομερείς ενέργειες που θα τροφοδοτούσαν τις εντάσεις.
Ο Τζέιμς Ο’ Μπράιαν, βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, του είπε να αντιμετωπίσει τις διαφορές του με τη Σερβία μέσω διαλόγου και όχι «ανακοινώνοντας αποφάσεις στη μέση της νύχτας, αφού οι στενότεροι εταίροι σας σας πουν ότι είναι κακή ιδέα».
«Εάν δεν μας αντιμετωπίζουν ως εταίρο, δεν θα αντιμετωπίσουμε ούτε την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου ως εταίρο», δήλωσε ο O’ Μπράιαν σε συνέντευξή του αυτή την εβδομάδα στη «Φωνή της Αμερικής».
Ο Κούρτι υποσχέθηκε τρίμηνη καθυστέρηση για να διαχειριστεί τη μετάβαση, αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι θα πρέπει να σταματήσει εντελώς το μέτρο και να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
«Δεν απαγορεύουμε το δηνάριο – απλώς το επισημοποιούμε», δήλωσε ο Κούρτι σε συνέντευξή του στο Bloomberg αυτή την εβδομάδα. «Δεν θα υπάρξουν άλλα σακιά με μετρητά δηνάρια που θα έρχονται από το Βελιγράδι στο Κοσσυφοπέδιο για να καταστρέψουν τον πολιτικό πλουραλισμό και να χρηματοδοτήσουν τρομοκρατικές οργανώσεις».
Το νομισματικό ζήτημα απειλεί να καταστρέψει τις προσπάθειες των ΗΠΑ και της ΕΕ να πείσουν τις δύο πλευρές να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους, προϋπόθεση για να προχωρήσουν και τα δύο μέρη στις προσπάθειες ένταξης στην ΕΕ.
Η διπλωματία υψηλού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένης μιας συνάντησης με κορυφαίους ηγέτες της ΕΕ πέρυσι, έχει μέχρι στιγμής αποτύχει να φέρει κοντά τον Κούρτι και τον πρόεδρο της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
Παρόλο που το Κοσσυφοπέδιο δεν ανήκει στη ζώνη του ευρώ -και ακόμη και η ένταξη στην ΕΕ αποτελεί μακρινή φιλοδοξία- υιοθέτησε αρχικά το γερμανικό μάρκο, όπως πολλά άλλα έθνη που αποσχίστηκαν από τη Γιουγκοσλαβία και στη συνέχεια πέρασαν στο ευρώ.
Αλλά ακόμη και μετά την μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου το 2008, ο σερβικός πληθυσμός συνέχισε να χρησιμοποιεί το σερβικό νόμισμα – με πολλούς στην κοινότητα των περίπου 90.000 κατοίκων να λαμβάνουν πληρωμές από τη Σερβία, κυρίως μέσω της κρατικής τράπεζας Postanska Stedionica.
Τα γραφεία της τράπεζας NLB Komercijalna, που ανήκει στον όμιλο NLB της Σλοβενίας, έκλεισαν στις σερβικές κοινότητες στα τέλη Ιανουαρίου, ενόψει της επιβολής του νόμου.
Η κεντρική τράπεζα της Σερβίας δήλωσε ότι οι αρχές του Κοσσυφοπεδίου προσπαθούν να ενθαρρύνουν περαιτέρω έξοδο. Περίπου 200.000 Σέρβοι και άλλοι μη Αλβανοί έφυγαν αμέσως μετά την απόσυρση των δυνάμεών του Βελιγραδίου από το Κοσσυφοπέδιο το 1999 και η σερβική κοινότητα συρρικνώθηκε κατά 10% πέρυσι.
NEWSIT
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Νέα δημιουργική εποχή για την “Romanos” στο Λιμάνι της Πάτρας

Με την γνωμάτευση αυτή η Τουρκική εταιρεία UN RoRo ενοικιάζει 15 στρέμματα στο λιμάνι και ξεκινά μεταφορικό έργο Κωνσταντινούπολη – Πάτρα – Τεργέστη.
Έτος 2025. Δανοί έχουν ήδη από το 2019 εξαγοράσει την UN RoRo. Πρόκειται για την δυναμική εταιρεία DFDS, η οποία έχει σπουδαίο μεταφορικό έργο στις βόρειες θάλασσες της Ευρώπης και αποφασίζει να μπει και στην αγορά της Μεσογείου. Βαφτίζει την δραστηριότητα της BU Med και σε συνεργασία με το ναυτιλιακό Πρακτορείο ΡΩΜΑΝΟΣ, ένα από τα ιστορικότερα της Πάτρας με διαδρομή 75 χρόνων, ενοικιάζονται κι άλλοι χώροι, φτάνοντας τα 26,5 στρέμματα.
Η Ρωμάνος επενδύει σε σύγχρονες και με ιδιαίτερη αισθητική εγκαταστάσεις. Με ένα εντυπωσιακό Port office, αναβαθμίζει εντυπωσιακά χώρους του Λιμένα, περνώντας το μήνυμα ότι τα μεγάλα πρότζεκτ, απαιτούν αντίστοιχες επενδύσεις στήριξης.
Η διαρκώς αυξανόμενη συνεργασία DFDS – Ρωμάνου οφείλεται στην μετατροπή τη Πάτρας σε ναυτιλιακό κόμβο. Πάνω από 20 διαφορετικά πλοία της DFDS έχουν καταπλεύσει στην Πάτρα, ενώ πέραν της κύριας γραμμής με Τουρκία και Ιταλία, έχουν ήδη ανοιχθεί δυο νέες γραμμές με το λιμάνι της Sete (Γαλλία) και της Damietta (Aίγυπτος). Δηλαδή η Πάτρα, είναι πλέον λιμάνι τριών ηπείρων, Ασίας, Ευρώπης, Αφρικής!
H άνοδος της σύμπραξης DFDS – ΡΩΜΑΝΟΣ θα φέρει στην γραμμή της Τουρκίας με την Πάτρα και τον Όμιλο Γκριμαλντι που θα νοικιάσει και αυτός άλλα 15 στρέμματα. Παράλληλα και ο ΟΛΠΑ βελτιώνει αισθητά τις υπηρεσίες του και τους χώρους του, ανταποκρινόμενος στις νέες απαιτήσεις που έχουν προκύψει.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Πώς επιστρέφει από άλλη «πόρτα», η απειλή του χρέους για την Ελλάδα

Στην διήμερη ετήσια Σύνοδο (24-25/6) του ΝΑΤΟ στην Χάγη – η οποία μπορεί να εξελιχθεί και σε μία συνάντηση μόλις λίγων ωρών – το μείζον ζήτημα είναι η απαίτηση των ΗΠΑ για αύξηση των ετήσιων δαπανών για εξοπλισμούς και αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ κάθε χώρας μέλους.
Την μετατροπή αυτής της απαίτησης σε απόφαση έχει αναλάβει με ιδιαίτερο ενθουσιασμό είναι αλήθεια, ο Γεν. Γραμματέας του ΝΑΤΟ ο κ. Ρούτε. Όπως μεταδίδουν τα διεθνή ΜΜΕ ήδη η Ισπανία με την κάθετη αντίρρησή της στην απόφαση αυτή, έχει πετύχει την εξαίρεσή της ενώ κάτι ανάλογο φαίνεται να «παίζει» και με το Βέλγιο. Κάτι έχει «ψελλίσει» και η Ελλάδα, αλλά τίποτα περισσότερο.
Είναι αλήθεια ότι σε μία «Ενωμένη (;) Ευρώπη» με οικονομίες διαφορετικών δυνατοτήτων όσο αφορά στο ισοζύγιο εσόδων/δαπανών στις τρέχουσες συνθήκες κρίσης, εμπορικών συγκρούσεων και αβεβαιότητας, η προσθήκη μιας επιπλέον δαπάνης από 3,5% έως και 2,5% του ΑΕΠ ετησίως είναι δημοσιονομικά ανατρεπτική… «αλλαγή» οικονομικής πολιτικής. Και έχει συνέπειες.
Για την Ελλάδα είναι διπλά σημαντική καθώς η «προσθήκη» αυτή μέσα στην δεκαετία του 2030 και μετά, «χτυπάει» ακριβώς στην πλέον ευαίσθητη και δύσκολο να αξιολογηθεί φάση αποπληρωμής του χρέους του δεύτερου και του τρίτου μνημονίου.
Για να ήμαστε σαφείς, σήμερα ο Προϋπολογισμός «δουλεύει» με τις προδιαγραφές του τρίτου μνημονίου που για να εξασφαλίσει την έξωθεν καλή μαρτυρία, όσο αφορά την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, δηλαδή την «ομαλή» αποπληρωμή του χρέους, βαδίζει στις ράγες αφ’ ενός της εξασφάλισης ετήσιων πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 2% του ΑΕΠ και πάνω. Και αφ’ εταίρου στην απαγκίστρωση (μέσω Ηρακλή Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και τιτλοποιήσεων) των τραπεζών από το ιδιωτικό χρέος.
Μέχρι το 2030 – 32, η επιτυχής ενεργός διαχείριση χρέους του ΟΔΔΗΧ σε συνδυασμό με τους δύο προαναφερθέντες όρους της αναδιάρθρωσης του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, θα έχει απαλλάξει το χρέος από το πρώτο διακρατικό δάνειο των 52 δις ευρώ (εκτός απροόπτου). Και έτσι θα αρχίσει να «ξεχρεώνει» τις μεγάλες δανειακές υποχρεώσεις απέναντι στον EFSF/ESM, που είναι το βασικό κομμάτι του χρέους και αρχίζουν να πληρώνονται από την επόμενη δεκαετία (2032) για αρκετές δεκαετίες.
Με άλλα λόγια μια απόφαση του ΝΑΤΟ, εφ’ όσον γίνει αποδεκτή από την κυβέρνηση και στην συνέχεια από την Βουλή, θα φορτώσει τον Προϋπολογισμό και την δύσκολη περίοδο έναρξης αποπληρωμής του χρέους προς τον ESM, με άλλο ένα 2,5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο και μονίμως για «αμυντικές» δαπάνες, επιπρόσθετα στα πρωτογενή πλεονάσματα που θα πρέπει να συνεχίσουν, για να πληρώνεται ασφαλώς το χρέος !
Σε μία οικονομία δηλαδή όπως η ελληνική της οποίας το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτικών δαπανών από πλευράς δημοσίου εξαρτάται από τον ευρωπαϊκό παράγοντα (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης) και όχι από τις άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI) και σε συνθήκες «πολεμικής ετοιμότητας» για την Ε.Ε. (αυτό λέει η απόφαση του ΝΑΤΟ), θα πρέπει να αφαιρεθούν πόροι από την οικονομία και να δανεισθεί το δημόσιο ακόμα περισσότερο για να ανταποκριθεί σε μία πρωτοφανή και διαρκή αύξηση μη παραγωγικών δαπανών.
Λόγω του ιστορικού της οικονομίας της Ελλάδας, αυτού που οδήγησε στα τρία μνημόνια και την βίαιη αναδιάρθρωση του χρέους, είναι προφανές ότι το μονοπάτι οδηγεί και πάλι σε μία αναβίωση της απειλής του χρέους, καθώς η οικονομία δεν διαθέτει ενδογενείς πόρους για να καλύψει την νέα υπερδιπλάσια απαίτηση για τις «αμυντικές» δαπάνες. Και αυτό θα συμβεί ακριβώς την στιγμή που η οικονομία με όλα όσα έχουν προηγηθεί, έχει αρχίσει να κάνει τις αγορές να την βγάζουν διστακτικά από την περιοχή κινδύνου και προσοχής…
Χωρίς να γνωρίζουμε κάτι από αυτά που ίσως συζητούνται ήδη στα υπουργικά γραφεία, μπορούμε από αυτές τις γραμμές να υποθέσουμε με σχετική βεβαιότητα, ότι αν η Αθήνα αποδεχθεί την υπερδιπλάσια αύξηση των σημερινών «αμυντικών» δαπανών με χρόνο επίτευξης το 2035, στο ΥΠΟΙΚ και πιο συγκεκριμένα στον ΟΔΔΗΧ θα πρέπει να ξεκινήσουν από αύριο για να σχεδιάσουν «άμυνες» διαχείρισης για την νέα απειλή χρέους.
Και αυτό δεν μπορεί παρά να έχει δημοσιονομικά «χαρακτηριστικά» ενός 4ου Μνημόνιο άμυνας, απέναντι στην έναρξη ενός νέου κύκλου αύξησης του δημόσιου δανεισμού. Από τώρα μέχρι… τα εγγόνια μας.
NEWSIT
Πώς επιστρέφει από άλλη «πόρτα», η απειλή του χρέους για την Ελλάδα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Στα σκαριά αλλαγές στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης – Κριτήριο η υγεία των καταναλωτών

Μπορεί η κυβέρνηση να έχει απορρίψει σε όλους τους τόνους οποιαδήποτε μείωση του ΦΠΑ, τουλάχιστον σε διακριτό χρονικό ορίζοντα (ή αλλιώς μέχρι το 2027), αλλά δεν φαίνεται να ισχύει το ίδιο για άλλους έμμεσους φόρους και συγκεκριμένα τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (ΕΦΚ).
Έγκυρες πηγές του newsit.gr αναφέρουν πως μελετάται από αρμόδια στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών με αρμοδιότητα τη διεξαγωγή μελετών μία αυξο- μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης (ΕΦΚ) με κριτήριο του πόσο υγιεινά είναι τα προϊόντα στα οποία επιβάλλονται.
Συγκεκριμένα, εξετάζεται μία αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε ανθυγιεινά προϊόντα, όπως τα καπνικά και αλκοολούχα προϊόντα και μία μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα λιγότερο ανθυγιεινά ή αμιγώς υγιεινά προϊόντα.
Σε αυτή την περίπτωση αφενός θα μειώνονταν οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης και άρα οι τελικές τιμές σε μία μερίδα των ειδών πλατιάς κατανάλωσης, τα οποία είναι και υγιεινά, ενώ θα αυξανόταν οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης και ενδεχομένως και οι τελικές τιμές για τα ανθυγιεινά.
Έτσι, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, θα ενισχυόταν η κατανάλωση των υγιεινών προϊόντων χωρίς να υπάρχουν δημοσιονομικές απώλειες, ενώ παράλληλα θα εισακουόταν το αίτημα πλατύτερων κοινωνικών στρωμάτων για μείωση των έμμεσων φόρων στην κατανάλωση, οι οποίοι είναι κατά κανόνα άδικοι καθώς είναι ίδιοι ανεξάρτητα από το εισόδημα του καταναλωτή.
NEWSIT
Στα σκαριά αλλαγές στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης – Κριτήριο η υγεία των καταναλωτών
-
ΕΛΛΑΔΑ7 ημέρες ago
Αμφιλοχία: Όλα όσα έγιναν πριν ο 54χρονος δολοφονήσει την κουμπάρα του – Η συνομιλία στο κιόσκι και ο πυροβολισμός στο κεφάλι
-
ΕΛΛΑΔΑ7 ημέρες ago
Μ. Βορίδης: Ο έλεγχος των συνόρων ανήκει ξανά στα κράτη
-
ΔΙΕΘΝΗ6 ημέρες ago
Σύνοδος ΝΑΤΟ: Ο Ζελένσκι θα συναντηθεί σήμερα με τον Τραμπ, επιβεβαίωσε πηγή από την ουκρανική προεδρία
-
ΔΙΕΘΝΗ4 ημέρες ago
Συμφωνία των 27 της ΕΕ για παράταση των κυρώσεων στη Ρωσία
-
ΠΟΛΙΤΙΚΗ5 ημέρες ago
Δικογραφία ΟΠΕΚΕΠΕ: Ονόματα από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ έπιασε ο κοριός της ΕΥΠ
-
ΕΛΛΑΔΑ5 ημέρες ago
Βαθμοί Πανελληνίων: Βατερλώ στα Μαθηματικά και την Ιστορία για τους υποψηφίους – Χαμηλά τα ποσοστά των αριστούχων
-
ΕΛΛΑΔΑ5 ημέρες ago
Πανελλαδικές Εξετάσεις – Σήμερα οι ανακοινώσεις των βαθμολογιών
-
ΕΛΛΑΔΑ6 ημέρες ago
Σούδα: Φρουρούς της Επανάστασης ή ρωσικές υπηρεσίες βλέπει η ΕΥΠ πίσω από τον Αζέρο που συνελήφθη για κατασκοπεία