ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ταινίες Πρώτης Προβολής: Υπαρξιακές αγωνίες, σάτιρα, ξιφομαχίες, παιδικές φιλίες και Τζέισον Στέιθαμ

Πρώτη εβδομάδα μετά τις γιορτές και έξι νέες ταινίες κάνουν πρεμιέρα. Το δραματικό και βραβευμένο στις Κάννες, με τη Χρυσή Κάμερα «Το Δέντρο με τις Χρυσές Πεταλούδες», η σάτιρα «Ονειρικό Σενάριο», με τον Νίκολας Κέιτζ, η βίαιη περιπέτεια «Ο Μελισσοκόμος», με τον Τζέισον Στέιθαμ, η γαλλική υπερπαραγωγή «Οι Τρεις Σωματοφύλακες: Μιλαίδη», το ουμανιστικό δράμα «Θαύμα: Λευκό Πουλί» και το εξαιρετικό και πολυβραβευμένο animation «Ο Φίλος μου το Ρομπότ» από σήμερα στις κινηματογραφικές αίθουσες όλης της χώρας.
Το Δέντρο με τις Χρυσές Πεταλούδες
(“Inside the Yellow Cocoon Shell”) Δραματική ταινία, βιετναμέζικης και γαλλικής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Φαμ Τιεν Άν, με τους Λε Φονγκ Βου, Νγκουγέν Τιν, Βου Νγκονγκ Μαν, Ντίλαν Μπεσό κα.
Υπαρξιακό δράμα, ποιητικής έμπνευσης και σκηνοθετικής απόδοσης και ταυτόχρονα ένα αφήγημα υπνωτιστικό, μια συναρπαστική ταινία περιπλάνησης σε απάτητα μονοπάτια της φύσης, της απώλειας και της πίστης.
Ένα φιλμ, ξεχωριστό, που συναντά το σινεμά του Ταρκόφσκι, καθώς οι ιδέες για τη ζωή και τον θάνατο, τα ερωτήματα που θέτει και ο στοχασμός πάνω στη θρησκευτική πίστη, συνδέονται με εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς, εκμεταλλευόμενες το φυσικό φως, την παρθένα φύση, το ομιχλώδες τοπίο.
Ο νεαρός Βιετναμέζος σκηνοθέτης Φαμ Τιεν Αν, που ζει στην Αμερική, σε αυτό το υποβλητικό και γεμάτο αυτοπεποίθηση ντεμπούτο του, θα ξαφνιάσει ευχάριστα, θα κερδίσει τη Χρυσή Κάμερα στο πρόσφατο φεστιβάλ των Καννών, ως πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης και θα αφήσει πολλές υποσχέσεις για το μέλλον.
Το σενάριο, που υπογράφει ο σκηνοθέτης, διαθέτει ως βάση και εκκίνηση μία απλή ιστορία. Μετά από ένα τροχαίο που στοιχίζει τη ζωή στην κουνιάδα του και αφήνει ορφανό τον μικρό ανιψιό του, ένας 30χρονος άντρας φεύγει από τη Σαϊγκόν και επιστρέφει στη γενέτειρά του στην επαρχία. Κατά τη διάρκεια της περιπλάνησής του ο άντρας θα διαλογιστεί, θα παλέψει με τα δικά του φαντάσματα, θα προβληματιστεί για τη θρησκευτική πίστη, την ανάμνηση του χαμένου αδελφού του και θα συναντήσει έναν παλαιό έρωτά του.
Τα πρώτα δείγματα της κινηματογραφικής του ματιάς θα εμφανιστούν από την εντυπωσιακή εναρκτήρια σεκάνς, που καθορίζει και την τροχιά πάνω στην οποία θα κινηθεί η ταινία. Αμέτρητες εκτεταμένες λήψεις, θα βάλουν σε ενέργεια σκέψεις για το πεπρωμένο, την αιώνια ζωή και τη χριστιανική πίστη, τα στερεότυπα, την αποξένωση, την απώλεια.
Μεγάλα θέματα, που είναι φανερό ότι ορισμένες φορές έχει δυσκολία να διαχειριστεί ο νεαρός σκηνοθέτης, καθώς οι υπνωτιστικές και επικές σεκάνς δεν μπορούν να καλύψουν πάντα τους υπαρξιακούς προβληματισμούς του, να ηλεκτρίσουν τον θεατή, να τον κάνουν κοινωνό των οικουμενικών ζητημάτων που θέτει.
Ικανοποιητικές ερμηνείες, που στάζουν από μελαγχολική διάθεση και ταιριάζουν ομολογουμένως με την γκρίζα υγρασία της ατμόσφαιρας.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Μετά από ένα τροχαίο που οδηγεί την κουνιάδα του στον θάνατο και αφήνει ορφανό τον πεντάχρονο ανιψιό του, ένας άντρας τριάντα χρόνων φεύγει από τη Σαϊγκόν και επιστρέφει στη γενέτειρά του στην επαρχία. Κατά τη διάρκεια μιας περιπλάνησης, ο ταξιδιώτης παλεύει με τα δικά του φαντάσματα: τον αγνωστικισμό του, τον σκεπτικισμό του απέναντι στη θρησκευτική πίστη, την ανάμνηση του αδερφού του που είχε εξαφανιστεί εδώ και καιρό, αλλά και την επαφή με έναν έρωτα από το παρελθόν του που επέλεξε να γίνει μοναχή.
Ονειρικό Σενάριο
(“Dream Scenario”) Κωμωδία φαντασίας, αμερικάνικης παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Κρίστοφερ Μπόργκλι, με τους Νίκολας Κέιτζ, Τζούλιαν Νίκολσον, Ντίλαν Γκελούλα, Μάικλ Σέρα κα.
Καυστική και αρκούντως διασκεδαστική σάτιρα, έως ένα σημείο, του 38χρονου Νορβηγού Κρίστοφερ Μπόργκλι, που αποτελεί και το ντεμπούτο του στην Αμερική, για την επιρροή των «διασημοτήτων» και την «κουλτούρα της ακύρωσης» σε έναν κόσμο που συγχέει το ψηφιακό με το πραγματικό περιβάλλον και απομακρύνεται συνεχώς από την αληθινή ζωή.
Ωστόσο, η ταινία που η ευρηματικότητά της εξαντλείται στο πρώτο μέρος, απέκτησε σε μεγάλο βαθμό την αποδοχή και ένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον λόγω της ύπαρξης του Νίκολας Κέιτζ στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο Αμερικάνος ηθοποιός, με τη μετεωρική πορεία στο σινεμά, παίζοντας κατά κύριο λόγο σε αδιάφορες ή ανόητες ταινίες τις περασμένες δεκαετίες, αλλά παραμένοντας πάντα συμπαθής ως ένας γοητευτικός ηττημένος της κινηματογραφικής βιομηχανίας, εδώ, πετώντας κάθε χαρακτηριστικό του ήρωα, αλλά και το μεγαλύτερο κομμάτι από το τριχωτό της κεφαλής του, θα κάνει ακόμη μία προσπάθεια, για να ξεφύγει από τα τετριμμένα, να αναζωογονήσει την καριέρα του.
Υποδυόμενος τον Πολ Μάθιους, έναν βαρετό μεσήλικα, με υπαρξιακά προβλήματα, ακαδημαϊκό και οικογενειάρχη, που η ζωή του αλλάζει δραστικά όταν εμφανίζεται ανεξήγητα στα όνειρα πολλών ανθρώπων και αποκτά αναπάντεχη φήμη. Μόνο που τα όνειρα, με πρωταγωνιστή τον Μάθιους, μετατρέπονται γρήγορα σε εφιάλτες και θα πρέπει να αντιμετωπίσει την περίεργη αυτή συνθήκη, αλλά και τη φήμη του.
Ο Κέιτζ, βρίσκει την ευκαιρία να απλώσει σαν βούτυρο στο ψωμί του, την ερμηνευτική του δεινότητα πάνω στο ρόλο ενός ανθρώπου που έρχεται σε επαφή με το παράλογο, τη ματαιοδοξία και τη φήμη, αλλά από τα μισά της ταινίας τον εγκαταλείπει το σενάριο. Το στόρι χάνει τη διεισδυτικότητά του και απλώς βάζει στο μπλέντερ τις ιδέες του πρώτου μέρους και τις λοξές ματιές του σκηνοθέτη στο σινεμά του παραλόγου. Το πρώτο μέρος, πάντως, είναι απολαυστικό, ξεκαρδιστικό, με αρκετά εύστοχα ευρήματα και παρατηρήσεις για τον καπιταλισμό, την κοινωνία της επιφάνειας, τα πιόνια της επιρροής.
Η ταινία, παρότι σπαταλά αρκετό από τον χρόνο της με υπερβολές, επιτηδευμένους παραλογισμούς και κουραστικές επαναλήψεις, έχει το ενδιαφέρον της και αποκτά μεγαλύτερη χάρη κυρίως στον Κέιτζ, που ισορροπεί θαυμάσια μεταξύ κωμικού και τραγικού και με φυσικότητα παίρνει στους ώμους του όλη την ταινία του Μπόργκλι, ο οποίος δείχνει ότι πρέπει να διανύσει αρκετό δρόμο ακόμη, για να μπει στον κατάλογο των σημαντικών δημιουργών.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Τα πάντα στη ζωή του Πολ Μάθιους, ενός βαρετού ακαδημαϊκού και οικογενειάρχη, ανατρέπονται καθώς εκατομμύρια άγνωστοι αρχίζουν ξαφνικά να τον βλέπουν στα όνειρά τους. Όταν όμως αυτές οι νυχτερινές επισκέψεις πάρουν εφιαλτική τροπή, ο Πολ αναγκάζεται να τα βγάλει πέρα με την αναπάντεχη φήμη του.
Ο Μελισσοκόμος
(“The Beekeeper”) Περιπέτεια, αμερικάνικης και βρετανικής παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Άγιερ, με τους Τζέισον Στέιθαμ, Τζος Χάτσερσον, Άμπερ Σιένα, Τέιλορ Τζέιμς, Έμι Ρέιβερ Λάμπμαν, Τζέρεμι Άιρονς κα.
Ο Τζέισον Στέιθαμ επιστρέφει και είναι έτοιμος «να τα κάψει όλα» στο πέρασμά του, σε αυτή την ομολογουμένως διασκεδαστική περιπέτεια εκδίκησης, της οποίας υπογράφει τη σκηνοθεσία ο έμπειρος στις δυναμικές περιπέτειες, αλλά μάλλον αρκετά αναλώσιμος, Ντέιβιντ Άγιερ των επιτυχημένων εμπορικά «Fury» και «Ημέρα Εκπαίδευσης».
Ακόμη μία τυπική, ιδιαιτέρως σπιντάτη, περιπέτεια από τον Στέιθαμ, που τα βάζει μόνος του με όλους και τα πάντα για να απονείμει δικαιοσύνη. Έχοντας να αντιμετωπίσει ένα στρατό από «καθάρματα» θα χρησιμοποιήσει όλα τα κόλπα του και βεβαίως τις γροθιές του, φτιάχνοντας ακόμη έναν ύμνο στο ναό της απενεχοποιημένης κλωτσοπατινάδας.
Ένας πρώην μυστικός πράκτορας, που εργάζεται ως μελισσοκόμος, όταν η γειτόνισσά του χάνει τις οικονομίες της πέφτοντας θύμα μίας ηλεκτρονικής απάτης και στη συνέχεια αυτοκτονεί, θα πάρει το νόμο στα χέρια του. Ο πρώην μυστικός πράκτορας, θα αντιδράσει καίγοντας ένα από τα γραφεία της εταιρείας που ήταν στο όνομα μιας γυναίκας και θεωρούσε οικογένειά του. Αλλά η επιχείρηση είναι πολύ μεγαλύτερη από κάποια συμμορία απατεώνων, καθώς τα μεγάλα αφεντικά βρίσκονται ιδιαιτέρως ψηλά, ακόμη και σε κυβερνητικά πόστα. Όταν θα συνειδητοποιήσουν με ποιον έχουν να κάνουν θα είναι όμως πολύ αργά. Γι’ αυτούς.
Περαιτέρω συστάσεις μάλλον είναι περιττές, όταν ο Στέιθαμ αναλαμβάνει δράση και αρχίζει να αφήνει στο πέρασμά του κομματιασμένους και συντρίμμια. Εντάξει, τα κλισέ συναγωνίζονται και τις μπουνοκλωτσιές του μοναχικού, βεβαίως βεβαίως, ήρωα, αλλά έχουν την πλάκα τους και αποκτούν και μία γεύση, ειδικά αν συνοδεύονται από αλμυρά, μπύρες και αναψυκτικά.
Ο Τζέισον είναι πάντα ο Στέιθαμ και δεν θα απογοητεύσει τους φανατικούς θαυμαστές του, με τα κατορθώματά του και τα ανεπανάληπτα ιλαροτραγικά δραματικά του διαλείμματα, ανάμεσα στο ξυλοφόρτωμα που παραδίδει.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Η βίαιη εκστρατεία εκδίκησης ενός άνδρα αποκτά εθνικές διαστάσεις όταν αποκαλύπτεται ότι είναι ένας πρώην πράκτορας μιας πανίσχυρης και μυστικής οργάνωσης, γνωστής ως «Οι Μελισσοκόμοι».
Οι Τρεις Σωματοφύλακες: Μιλαίδη
(“Les Trois Mousquetaires: Milady”) Περιπέτεια εποχής, γαλλικής και διεθνούς συμπαραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Μαρτέν Μπουρμπουλόν, με τους Φρανσουά Σιβίλ, Εύα Γκριν, Βενσάν Κασέλ, Bίκι Κριπς, Πιο Μαρμαΐ, Ρομέν Ντουρίς, Λουί Γκαρέλ κα.
Θεαματική, χορταστική και ευκολοχώνευτη ψυχαγωγική περιπέτεια εποχής, που θα ταίριαζε να προβληθεί περισσότερο τις ημέρες των αργιών. Πρόκειται για το δεύτερο κεφάλαιο της διάσημης ιστορίας, που ακολουθεί πιστά ο Μπουρμπουλόν και έρχεται να συμπληρώσει τους «Τρεις Σωματοφύλακες: Ντ’ Αρτανιάν», όπως είχε κάνει και ο Ρίτσαρντ Λέστερ το 1973, με την περίφημη ηρωική τριάδα των Μάικλ Γιορκ, Όλιβερ Ριντ και Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν και την Ράκελ Γουέλς στα καλύτερά της.
Με δεδομένο ότι και τα δυο κεφάλαια γυρίστηκαν ταυτόχρονα, η ταινία κρατά τη συνοχή της, καθώς ο Μπουρμπουλόν («Άιφελ», «Με τον Μπαμπά ή τη Μαμά;») έχει συνολική άποψη και ξέρει να αποφεύγει σε μεγάλο βαθμό τις επαναλήψεις, με τις υποπλοκές ή τις αφηγηματικές μανιέρες. Άλλωστε, το δίδυμο Ματιέ Ντελαπόρτ και Αλεξάντρ Ντε Λα Πατελιέρ, που ανέλαβαν το σενάριο έχουν την εμπειρία να διηγηθούν το θρυλικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά, δίνοντας τις βάσεις στον σκηνοθέτη να απλώσει κινηματογραφικά μία θεαματική νοσταλγική περιπέτεια εποχής, χωρίς να κουράσει ή να προδώσει, προς χάριν της εμπορικότητας, το αρχικό κείμενο.
Από το Λούβρο μέχρι τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και από τις τρώγλες του Παρισιού μέχρι την πολιορκία της Λα Ροσέλ μια χούφτα ανδρών και γυναικών ενώνουν τα ξίφη τους αλλά και το πεπρωμένο τους με εκείνο της Γαλλίας, που είναι διχασμένη από θρησκευτικούς πολέμους και νιώθει την απειλή της εισβολής από την Αγγλία.
Μια υπερπαραγωγή, που δικαιώνει, σε κάποιο βαθμό, τα χρήματά της, αλλά και τη φήμη του έργου, καθώς ο Μπουρμπουλόν καταφέρνει να διευθύνει το πρωτοκλασάτο και αξιόπιστο καστ, καθώς και τις σκηνές με τις εντυπωσιακές μάχες. Και συνάμα να επιδεικνύει την πιστή αναπαράσταση της εποχής, τον πλούτο της παραγωγής, με τα προσεγμένα σκηνικά και κοστούμια και να κρατά τους υψηλούς ρυθμούς της έντασης και του ενδιαφέροντος μέχρι τέλους. Παράλληλα, όμως, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι ο 45χρονος σκηνοθέτης αποφεύγει να τολμήσει, να μπει κάτω από τα κοστούμια, να λερώσει το αίμα των ηρώων του.
Οι ηθοποιοί, όπως αναμενόταν, είναι αρκετά ικανοποιητικοί, αποδίδοντας τους χαρακτήρες πάνω σε στέρεες βάσεις, τις οποίες οι παραγωγοί είναι έτοιμοι να αξιοποιήσουν από την πλευρά τους, σχεδιάζοντας να προχωρήσουν σε ένα φραντσάιζ ξιφομαχιών.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… O Ντ’ Αρτανιάν αναγκάζεται να ενώσει τις δυνάμεις του με τη Μιλαίδη για να σώσει την Κονστάνς, η οποία απήχθη μπροστά στα μάτια του. Αλλά καθώς ο πόλεμος κηρύσσεται και ο Άθως, ο Πόρθος και ο Άραμις έχουν ήδη ενταχθεί στο μέτωπο, ένα μυστικό από το παρελθόν γκρεμίζει παλιές συμμαχίες.
Θαύμα: Λευκό Πουλί
(“White Bird”) Δραματική περιπέτεια εποχής, αμερικάνικης παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Μαρκ Φόρστερ, με τους Αριέλα Γκλέισερ, Ορλάντο Σβουέρντ, Μπράις Γκάισαρ, Ελεν Μίρεν, Τζίλιαν Άντερσον κα.
Άτυπη συνέχεια της ταινίας «Θαύμα», βασισμένης εκ νέου στο ομώνυμο εικονογραφημένο μπεστ σέλερ της Ρ. Τζ. Παλάτσιο, αλλά αυτή τη φορά υπό τη στιβαρή σκηνοθετική διεύθυνση του Μαρκ Φόρστερ. Εννοείται ότι απαιτούνται και πάλι αρκετά χαρτομάντιλα για τους άκρατους μελοδραματισμούς και τα ηφαιστειώδη μηνύματα ουμανισμού, ηρωισμού και μεγαλοσύνης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα βιβλία της Παλάτσιο διανέμονται στα σχολεία των ΗΠΑ.
Πάντως, ο Φόρστερ, περιόρισε στο μέτρο του δυνατού όλες αυτές τις υπερβολικές γλυκάδες, τα στερεότυπα της πολιτικής ορθότητας και τους μελοδραματισμούς, εκμεταλλευόμενος και το στόρι που θέλει μια γιαγιά για να συνεφέρει τον εγγονό της από τα συναισθηματικά του αδιέξοδα, να του διηγείται τη δική της ιστορία όταν ήταν παιδί, στην κατεχόμενη από τους ναζί, Γαλλία και τη θυσία ενός αγοριού για να τη σώσει από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ο πολύπειρος Φόρστερ («Ένας Άνθρωπος που τον Έλεγαν Όττο», «Quantum of Solace», «Ψάχνοντας τη Χώρα του Ποτέ»), χωρίς να βγάζει από το πρώτο πλάνο τα θετικά μηνύματα καλοσύνης και ανεκτικότητας, θα προσθέσει και στιγμές αγωνίας, αλλά και μιας τρυφερότητας, που θα συγκινήσει το νεανικό κοινό.
Με δυο κουβέντες, μία καλοκουρδισμένη ταινία, για όλη την οικογένεια, που βρίθει από ουμανιστικά διδάγματα και θα προσφέρει τελικώς και δυο ώρες ψυχαγωγίας, ενώ ικανοποιητικά γράφουν στη μεγάλη οθόνη και οι νεαροί πρωταγωνιστές.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ο Τζούλιαν παλεύει να βρει πού ανήκει από τότε που αποβλήθηκε από το σχολείο του, εξαιτίας της συμπεριφοράς του σε ένα άλλο παιδί. Για να αλλάξει τη ζωή του, η γιαγιά του Τζούλιαν αποκαλύπτει τελικά τη δική της ιστορία θάρρους: κατά τη διάρκεια της νιότης της στην κατεχόμενη από τους Ναζί Γαλλία, ένα αγόρι την προστατεύει από θανάσιμο κίνδυνο. Βρίσκουν την αγάπη σε έναν εκπληκτικό, μαγικό κόσμο δικής τους δημιουργίας, ενώ η μητέρα του αγοριού ρισκάρει τα πάντα για να την κρατήσει ασφαλή.
Προβάλλεται ακόμη η ταινία:
Ο Φίλος μου το Ρομπότ
(“Robot Dreams”) Παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, ισπανογαλλικής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία του Πάμπλο Μπέργκερ. Μια ευχάριστη έκπληξη, που αξιοποιεί το όμορφο σενάριο, το οποίο, σημειωτέον, δεν διαθέτει διαλόγους. Απλό παραδοσιακό σχέδιο, χωρίς εντυπωσιασμούς και ψηφιακές υπερβολές, αλλά κυρίως αγνά συναισθήματα και ένας ύμνος για τη φιλία. Ενός μοναχικού σκύλου στο Μανχάταν, της δεκαετίας του ’80, που έχει βαρεθεί και δημιουργεί το δικό του φίλο, ένα ρομπότ, με το οποίο γίνονται αχώριστοι. Βραβείο καλύτερης ταινίας κινουμένων σχεδίων στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου 2023 και αρκετές ακόμη διακρίσεις σε πολλά φεστιβάλ, ενώ μπορεί να διεκδικήσει και το Όσκαρ.
Χάρης Αναγνωστάκης
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ: Ευριπίδης». Μια παράσταση θεάτρου/αρχαιολογίας από το Εθνικό Θέατρο

Το Εθνικό Θέατρο ως εποπτευόμενος φορέας του ΥΠΠΟ και με την υποστήριξή του, σε συνεργασία με το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ, πραγματοποιεί για 2η συνεχόμενη χρονιά το πρόγραμμα «Γνωριμία με Αρχαία Θέατρα της Ελλάδας». Η καινοτόμος αυτή δράση ανάδειξης των σωζόμενων αρχαίων θεάτρων της Ελλάδας περιλαμβάνει φέτος περιοδεία της παραγωγής «ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ: Ευριπίδης», μια παράσταση θεάτρου/αρχαιολογίας, σε σκηνοθεσία Ευθύμη Θέου, με τη συμμετοχή ενός θιάσου ξεχωριστών καλλιτεχνών του ελληνικού θεάτρου.
Όπως αναφέρει το σχετικό δελτίο Τύπου, το 2022 ανακαλύφθηκε στη Φιλαδέλφεια της Αιγύπτου ένας πάπυρος με αποσπάσματα από τα χαμένα έργα «Πολύιδος» και «Ινώ» του Ευριπίδη. Με αφορμή αυτό το εύρημα, η παράσταση «ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ: Ευριπίδης» καταδύεται στο τμηματικά σωζόμενο έργο του Αθηναίου τραγικού, παρουσιάζοντας στην ορχήστρα αρχαίων θεάτρων της Αττικής, καθώς και νησιών του Αιγαίου, μια αφηγηματική και μουσική σύνθεση, στα όρια του θεάτρου και της αρχαιολογίας.
Στη σκηνή στήνεται μια παράδοξη, υπαρξιακή ανασκαφή που τα ευρήματά της δεν είναι, αυτή τη φορά, αγγεία ή αρχιτεκτονήματα, αλλά θεατρικοί στίχοι, λόγια αρχαίων ηθοποιών, σπασμένα σε μικρά κομμάτια. Πέντε ερμηνευτές/αρχαιολόγοι, εφοδιασμένοι με σκαλιδάκια, πινελάκια, κόσκινα και τριγωνάκια, σκάβουν κάτω από τον ήλιο, ακολουθώντας τη σχεδόν τελετουργική διαδικασία μιας αρχαιολογικής ανασκαφής, όπως αυτή εξελίσσεται κατά τη διάρκεια μιας ημέρας. Και μέσα από τα σκάμματά τους ξεπηδούν στιγμιότυπα αρχαίων παραστάσεων και λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής των θεάτρων, όπου θα πραγματοποιηθεί το έργο.
Με φυσικό φως, η παράσταση θα φιλοξενηθεί απογεύματα του Ιουλίου, του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου, στα αρχαία θέατρα της Μήλου, της Ερέτριας, της Θάσου, της Μυτιλήνης, της Λήμνου, της Καρθαίας (Κέα), των Τραχώνων (‘Αλιμος), της Ζέας (Πειραιάς), καθώς και στο μικρονήσι του ‘Αγιου Ευστράτιου. Η είσοδος είναι δωρεάν.
«ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ: Ευριπίδης»
Πέρα από τα γνωστά και εξολοκλήρου σωζόμενα έργα του Ευριπίδη, έχουν φτάσει ως εμάς πάνω από 1.000 στίχοι από την υπόλοιπη δραματουργία του αρχαίου τραγικού: στίχοι γραμμένοι σε κομμάτια παπύρου, θαμμένα στο χώμα της Αιγύπτου ή σποραδικά ενταγμένοι μέσα σε άλλα κείμενα. Μια μεμονωμένη σκηνή, λίγες διάσπαρτες γραμμές ή και μια μόνο λέξη από έργα, εν πολλοίς, άγνωστα στο κοινό, όπως η προκλητική του «Ανδρομέδα», ο λυρικός «Φαέθοντας», οι ακραίοι «Κρητικοί» και ο στοχαστικός «Πολύιδος».
Η παράσταση θεάτρου/αρχαιολογίας «ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ: Ευριπίδης» είναι μια ποιητική προσέγγιση αυτού του αποσπασματικού, αλλά μεγάλης θεατρικής και λυρικής δύναμης υλικού. Μια έντονα μουσική και αφηγηματική διαπραγμάτευσή του, μεταφέρει αυτούσια κομμάτια από τα χαμένα έργα, την περιπετειώδη, συχνά, ιστορία της ανακάλυψής τους, αλλά και την αίσθηση που αφήνει ο απόηχος των φωνών, όλων αυτών που έχουν πάψει να μιλούν εδώ και χιλιετίες, την ένταση του να προσπαθείς να «δεις» και να περιγράψεις έναν κόσμο περασμένο, μέσα από τα φθαρμένα απομεινάρια του.
Πρόγραμμα περιοδείας
11/07 | Αρχαίο Θέατρο Μήλου |19.30
18/07 | Αρχαίο Θέατρο Ερέτριας | 19.30
26/07 | Αρχαίο Θέατρο Θάσου | 19.30
30/07 | Αρχαίο Θέατρο Μυτιλήνης* |19.30
01/08 | Αρχαίο Θέατρο Ηφαιστίας Λήμνου*| 19.30
02/08 | Αμφιθέατρο Μαρασλείου Σχολής ‘Αγιου Ευστράτιου | 19.30
27/08 | Αρχαίο Θέατρο Καρθαίας Κέας |17.30
03/09 | Αρχαίο Θέατρο Τραχώνων στον ‘Αλιμο | 19.00
06/09 | Αρχαίο Θέατρο Ζέας στον Πειραιά* | 19.00
Η είσοδος είναι δωρεάν. Στους χώρους που σημειώνονται με αστερίσκο (*) θα καταβάλλεται το αντίτιμο του εκάστοτε αρχαιολογικού χώρου.
Απαραίτητη η προκράτηση θέσεων εδώ: https://n-t.us17.list-manage.com/track/click?u=9494801029ea3ab044448f5b9&id=cd9d0a4d9f&e=e224ffc717
Έναρξη ηλεκτρονικής προκράτησης την Τρίτη 1 Ιουλίου.
Ε. Μ.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Το πρόγραμμα της συμμετοχής της Ιταλίας ως τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης παρουσιάστηκε στο Ιταλικό Ινστιτούτο, παρουσία του Ι. Φωτήλα

Το πλούσιο πρόγραμμα της παρουσίας της Ιταλίας, ως τιμώμενη χώρα, στην 21η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (8-11 Μαΐου) ανακοινώθηκε σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα 7 Απριλίου στο Ιταλικό Ινστιτούτο με τη συμμετοχή του υφυπουργού Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα, του πρεσβευτή της Ιταλίας στην Αθήνα Πάολο Κούκουλι, του προέδρου του ΕΛΙΒΙΠ Νίκου Μπακουνάκη και του διευθυντή του Ιταλικού Ινστιτούτου Αθηνών Φραντσέσκο Νέρι.
Με περισσότερους από 50 ομιλητές, 16 εκδότες, τρεις πρωτότυπες εκθέσεις (από τις οποίες ξεχωρίζουν για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του διαλεχτού συγγραφέα Αντρέα Καμιλλέρι και εκείνη που αφιερώνεται στον μεγάλο Ιταλό δημιουργό κόμικ Hugo Prat), αλλά και ένα χορταστικό πρόγραμμα με ομιλίες και πολιτιστικά δρώμενα, η Ιταλία έρχεται να επιβεβαιώσει το μεγάλο ενδιαφέρον, που αποτυπώνεται διαρκώς από την αύξηση των τίτλων προερχόμενων από τη γείτονα χώρα που εκδίδονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα.
Όπως μαρτυρά το θέμα της συμμετοχής της, “Κοντινοί Ορίζοντες”, η ιταλική παρουσία στην Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης υπογραμμίζει ιδιαίτερα την πολιτισμική εγγύτητα που ενώνει τις δύο χώρες της Μεσογείου από αρχαιοτάτων χρόνων, μπολιάζοντας τις δύο κουλτούρες και δημιουργώντας γέφυρες διαλόγου, αλληλοκατανόησης και συνεργασίας και κυρίως φιλίας.
Τούτη την αμφίδρομη “βαθιά φιλία” των λαών και των πολιτισμών τους επεσήμανε και στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός Πολιτισμού Ι. Φωτήλας, υπογραμμίζοντας πως αυτή «τους έδωσε την ευκαιρία να δεθούν και να προσεγγίσουν ακόμη περισσότερο» ιδίως με τη βοήθεια της αλληλοκατανόησης που προσφέρει η λογοτεχνία. Ο κ. Φωτήλας τόνισε πως η «Ιταλία από την αρχαιότητα ήταν η χώρα εκείνη που επηρέασε την ανθρωπότητα με την καλλιέργεια της φιλοσοφίας, του δικαίου, της τέχνης, της αρχιτεκτονικής», χάρις και σε μία πλειάδα από σημαντικές προσωπικότητες από όλους τους τομείς που αναδείχθηκαν από τα σπλάχνα της και διέπρεψαν διεθνώς σ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας. «Η Ιταλία δεν έχει σταματήσει να μεταδίδει στον κόσμο την ομορφιά της», πρόσθεσε ο υφυπουργός.
Ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα κ. Κούκουλι υπογράμμισε πως η Έκθεση Βιβλίου αποτελεί μίας πρώτης τάξεως «ευκαιρία για μία εξαιρετική προβολή της Ιταλίας στην Ελλάδα, που επιτρέπει να τιμηθούν οι έντονες πολιτιστικές ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες, που ανέκαθεν κατάφερναν να μετατρέψουν τη λογοτεχνία σε ισχυρό μέσο προβολής και διαλόγου προς τα έξω». Πρόσθεσε δε πως η παρουσία πλήθους σημαντικών εκδοτών στην Έκθεση «αποδεικνύει την έκταση του αμοιβαίου ενδιαφέροντος των δύο χωρών στον τομέα του πολιτισμού και της εκδοτικής βιομηχανίας».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ Νίκος Μπακουνάκης επεσήμανε πως «η συμμετοχή της Ιταλίας ως τιμώμενης χώρας φέρνει μία πολυφωνική παρουσία» και στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός πως το ιδιαίτερα χαρακτηριστικό της είναι και η παρουσίαση των πολιτικών εμπορικού ενδιαφέροντος για το βιβλίο και οι πρωτότυπες θεματικές ενότητες. Ο κ. Μπακουνάκης στάθηκε ιδιαίτερα στις εκδοτικές σχέσεις που συνδέουν τις δύο χώρες, καθώς ο αριθμός των ιταλικών βιβλίων που τυπώνονται στην Ελλάδα κάθε χρόνο αυξάνεται. Επίσης ενημέρωσε για τη φιλοδοξία του ΕΛΙΒΙΠ μέσω του προγράμματος GreekLit να συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των μεταφρασμένων στα ιταλικά ελληνικών βιβλίων. Δονούμενος κι από την προσωπική του εμπειρία, ο κ. Μπακουνάκης υπογράμμισε τους διμερείς δεσμούς κουλτούρας που συνδέουν τις δύο χώρες μέσω της δικής του μνήμης από την Πάτρα, τονίζοντας πόσο ισχυρή ήταν η εκεί ιταλική παροικία, από την οποία προήλθαν η γεννημένη στην πρωτεύουσα της Αχαΐας η διάσημη συγγραφέας Ματίλντε Σεράο, αλλά και ο σεβαστός νεοελληνιστής, ποιητής και εκδότης του ονομαστού περιοδικού Poesia Νικόλα Κροτσέτι.
Στη συνέχεια, ο διευθυντής του Ιταλικού Ινστιτούτου κ. Νέρι παρουσίασε το πρόγραμμα και τις συμμετοχές (συγγραφέων, εκδοτών, μεταφραστών, ανθρώπων του βιβλίου) που συνθέτουν το περιεχόμενο των “Κοντινών Οριζόντων”. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τέσσερις θεματικές ενότητες. Η ενότητα “Μία κοινή ματιά” αναφέρεται στη σχέση ανάμεσα στην Ιταλία και την Ελλάδα, εκείνη του “Πέρα από τον Ορίζοντα” περιγράφει τους πολλαπλούς δρόμους (συλλογικούς κι ατομικούς) που έχει ακολουθήσει στις διάφορες εκφάνσεις και τροπισμούς της η ιταλική λογοτεχνία και η εκδοτική βιομηχανία. Η ενότητα των “Περιπετειών της στεριάς και της Θάλασσας” περιλαμβάνει αφιερώματα στον δημιουργό του διάσημου “Επιθεωρητή Μονταλμπάνο”, τον Σικελό συγγραφέα Αντρέα Καμιλλέρι (100 χρόνια από τη γέννησή του) και στον Hugo Pratt (30 χρόνια από τον θάνατό του), ενώ το “Επαγγελματικό Πρόγραμμα”, απευθύνεται στους ανθρώπους των εκδόσεων και τους επαγγελματίες.
Πόλλα είναι τα ονόματα σημαντικών συγγραφέων κι ανθρώπων της δημιουργίας, αλλά και των εκδόσεων, ένθεν κι ένθεν του Ιονίου και της Αδριατικής, που θα παρελάσουν από το βήμα των εκδηλώσεων της ιταλικής συμμετοχής στη διάρκεια της Έκθεσης της Θεσσαλονίκης. Από την Αντρέα Μαρκολόνγκο (της πιο “ελληνίδας” σύγχρονης Ιταλίδας συγγραφέως) τη Μελάνια Ματσούκο, τον συνεργάτη του Καμιλλέρι, Αντόνιο Μαντσίνι (δημιουργό του λογοτεχνικού ήρωα “Ρόκο Σκιαβόνε”), τον Ματέο Στρούκουλ, του συγγραφέα που αναδεικνύει με την πένα του τη μοναδικότητα της Βενετίας και των προσωπικοτήτων της, όπως ο Τζάκομο Καζανόβα. Από ελληνικής πλευράς θα συμμετέχουν πλήθος μεταφραστές που θα συνομιλήσουν με τους Ιταλούς συγγραφείς, η εκδότρια Άννα Πατάκη, ο Πέτρος Μάρκαρης που θα συμμετέχει στην εκδήλωση για τον Καμιλλέρι κι ο Κώστας Βαρώτσος, ο οποίος μόλις δημιούργησε ακόμη ένα εκλεκτό και πρωτότυπο έργο για το Λέτσε της Απουλήιας και θα συμμετέχει στην πρωτότυπη εκδήλωση για την βιβλιοπαραγωγή στην ιταλική περιφέρεια, για την οποία επελέγη ακριβώς η νότια τούτη ιταλική Περιφέρεια, όπου βρίσκονται και ελληνόφωνοι πυρήνες.
Στα 200 τ.μ. του Ιταλικού Περιπτέρου στην Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, που θα πραγματοποιηθεί στο εκθεστιακό κέντρο ΔΕΘ-Helexpo από τις 8-11 Μαΐου, οι επισκέπτες θα μπορέσουν να ενημερωθούν για τις νέες εκδοτικές τάσεις και τους τίτλους των βιβλίων που κυκλοφορούν, αλλά και για τις μεταφραστικές μεταφορές τους. Ωστόσο, στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων θα μπορέσουν επίσης να γευθούν και την άλλη μεγάλη κουλτούρα της Ιταλικής Χερσονήσου, τη γαστρονομική της πλευρά, καθώς τρία ιταλικά εστιατόρια της Θεσσαλονίκης θα παρουσιάσουν γαστριμαρικές πανδαισίες από την κουζίνα της χώρας, καθώς παραλλάσσοντας τη ρήση “ουχί μόνον πνευματικώς ζήσεται άνθωπος, αλλά και επ’ άρτω”.
Γιώργης-Βύρων Δάβος
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Θερμό χειροκρότημα για τη Λουτσία ντι Λαμμερμούρ

Με ένα θερμό χειροκρότημα, το κοινό επιβράβευσε τους πρωταγωνιστές, την ορχήστρα και τη χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στην πρεμιέρα της παραγωγής «Λουτσία ντι Λαμμερμούρ», χθες, Κυριακή 6 Απριλίου 2025.
Στην κατάμεστη αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αναβίωσε η σκηνοθεσία της Βρετανίδας σκηνοθέτριας Κέιτι Μίτσελ πάνω στο έργο του Γκαετάνο Ντονιτσέττι, υπό τη μουσική διεύθυνση του μαέστρου Λουκά Καρυτινού.
Η σκηνοθεσία επιχειρεί να διεισδύσει στον κόσμο των γυναικών του 19ου αιώνα, βλέποντας την πλοκή του έργου μέσα από τα μάτια της κεντρικής ηρωίδας. Η σκηνή χωρίζεται στα δύο, επιτρέποντας μια παράλληλη αφήγηση: από τη μια ο θεατής βλέπει όσα περιγράφονται στο λιμπρέτο της όπερας και από την άλλη, φωτίζονται τα γεγονότα που συμβαίνουν παράλληλα, τα οποία συμπληρώνουν την ιστορία και αναδεικνύουν τη γυναικεία οπτική του έργου. Τα σκηνικά και κοστούμια υπέγραψε η Βρετανίδα σκηνογράφος και ενδυματολόγος Βίκι Μόρτιμερ, ενώ την αναβίωση της σκηνοθεσίας επιμελήθηκε ο Ρόμπιν Τέμπατ.
Στον ρόλο της Λουτσίας εντυπωσίασε η σπουδαία σοπράνο Τζέσσικα Πρατ, ενώ στον ρόλο του Εντγκάρντο καθήλωσε ο κορυφαίος Ισπανός τενόρος Ισμαέλ Τζόρντι. Ο βαρύτονος της ΕΛΣ, Διονύσης Σούρμπης και ο βαθύφωνος της ΕΛΣ, Πέτρος Μαγουλάς διέπρεψαν στους ρόλους του Ενρίκο και του Ραϊμόντο αντίστοιχα. Οι Γιάννης Καλύβας, Ελένη Βουδουράκη και Μάνος Κοκκώνης συμπλήρωσαν την διανομή των ρόλων.
Ο αρχιμουσικός και Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Λουκάς Καρυτινός διεύθυνε την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με ευαισθησία, αναδεικνύοντας τις σπάνιες ποιότητες του έργου. Τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής διεύθυνε ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.
Υπενθυμίζεται, ότι η εν λόγω παραγωγή αποτελεί συμπαραγωγή της ΕΛΣ με τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου.
Επόμενες παραστάσεις: 8, 10, 12, 23, 27, 29 Απριλίου & 4, 11 Μαΐου 2025.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
-
ΕΛΛΑΔΑ6 ημέρες ago
Αμφιλοχία: Όλα όσα έγιναν πριν ο 54χρονος δολοφονήσει την κουμπάρα του – Η συνομιλία στο κιόσκι και ο πυροβολισμός στο κεφάλι
-
ΕΛΛΑΔΑ7 ημέρες ago
Μ. Βορίδης: Ο έλεγχος των συνόρων ανήκει ξανά στα κράτη
-
ΔΙΕΘΝΗ6 ημέρες ago
Σύνοδος ΝΑΤΟ: Ο Ζελένσκι θα συναντηθεί σήμερα με τον Τραμπ, επιβεβαίωσε πηγή από την ουκρανική προεδρία
-
ΠΟΛΙΤΙΚΗ5 ημέρες ago
Δικογραφία ΟΠΕΚΕΠΕ: Ονόματα από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ έπιασε ο κοριός της ΕΥΠ
-
ΔΙΕΘΝΗ4 ημέρες ago
Συμφωνία των 27 της ΕΕ για παράταση των κυρώσεων στη Ρωσία
-
ΕΛΛΑΔΑ5 ημέρες ago
Πανελλαδικές Εξετάσεις – Σήμερα οι ανακοινώσεις των βαθμολογιών
-
ΕΛΛΑΔΑ5 ημέρες ago
Βαθμοί Πανελληνίων: Βατερλώ στα Μαθηματικά και την Ιστορία για τους υποψηφίους – Χαμηλά τα ποσοστά των αριστούχων
-
ΕΛΛΑΔΑ6 ημέρες ago
Σούδα: Φρουρούς της Επανάστασης ή ρωσικές υπηρεσίες βλέπει η ΕΥΠ πίσω από τον Αζέρο που συνελήφθη για κατασκοπεία