Εκπρόσωποι 180 χωρών συνέρχονται στην Γενεύη της Ελβετίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ: έχουν στη διάθεσή τους 10 ημέρες για να συντάξουν την πρώτη παγκόσμια συνθήκη για την μείωση της μάστιγας της ρύπανσης από τα πλαστικά που οδηγεί σε ασφυξία τον πλανήτη.

Το «νομικά δεσμευτικό» αυτό κείμενο συζητείται εδώ και τρία χρόνια και, όπως προειδοποίησε ο διπλωμάτης που ηγείται των συνομιλιών, ο Luis Vayas Valdivieso από το Εκουαδόρ, υποδεχόμενος τους εκπροσώπους των 600 περίπου μη κυβερνητικών οργανώσεων που παρακολουθούν τις διαπραγματεύσεις, «δεν θα έρθει αυτόματα».

Η σύνοδος της Γενεύης βαφτίστηκε CIN5-2 και προστέθηκε στην διαδικασία των διακυβερνητικών διαπραγματεύσεων για το θέμα μετά την αποτυχία των συνομιλιών στο Μπουζάν της Νότιας Κορέας στο τέλος του 2024 λόγω της εναντίωσης ομάδας πετρελαιοπαραγωγών χωρών, καθώς οι γεωπολιτικές και εμπορικές εντάσεις περιπλέκουν τις συνομιλίες.

Χθες, παραμονή της έναρξης των εργασιών της συνόδου, επιστήμονες και μη κυβερνητικές οργανώσεις απηύθυναν προειδοποίηση.

Η ρύπανση από τα πλαστικά αποτελεί «σοβαρό αυξανόμενο και υποτιμημένο κίνδυνο» για την υγεία που κοστίζει τουλάχιστον 1.500 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, προειδοποίησαν οι ειδικοί σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση The Lancet.

Ο Philip Landrigan, γιατρός και ερευνητής στο Boston College των ΗΠΑ, προειδοποίησε ότι οι ευάλωτοι, και ιδιαίτερα τα παιδιά, πλήττονται περισσότερο από την ρύπανση από τα πλαστικά.

Στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, «τα ύδατα, οι λίμνες, τα ποτάμια είναι μολυσμένα και τα μικροσωματίδια του πλαστικού που παραμένουν στα μολυσμένα νερά ευθύνονται για πολλές ασθένειες, κυρίως στα παιδιά», εξήγησε ο Robert Kitumaini Chikwanine, εκτελεστικός διευθυντής της μκο Solidarité pour la Protection des droits de l’enfant (Αλληλεγγύη για Προστασία των Δικαιωμάτων των Παιδιών) μπροστά στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη.

Και για την οικονομία των λέξεων στον ίδιο χώρο έχει τοποθετηθεί μία κατασκευή με επίκεντρο αντίγραφο του γλυπτού του Ογκύστ Ροντέν «Ο Σκεπτόμενος» ανάμεσα σε μία θάλασσα πλαστικών σκουπιδιών. Τίτλος του «Το Αχθος του Σκεπτόμενου». Ο δημιουργός του, ο καναδός ακτιβιστής Benjamin Von Wong θέλει να αναγκάσει τους διαπραγματευτές να σκεφτούν «τις συνέπειες της ρύπανσης από τα πλαστικά στην ανθρώπινη υγεία».

Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Greenpeace Graham Forbes ζήτησε κατά την διάρκεια διαδήλωσης στην Γενεύη να σταματήσει η «κατασκευή τόσου πολύ πλαστικού για να σταματήσει η κρίση της ρύπανσης από τα πλαστικά».

«Η πρώτη μας προτεραιότητα είναι να καταφέρουμε μείωση στην παραγωγή του πλαστικού», δήλωσε η Seema Prabhu της ελβετικής μκο Trash Hero World που δραστηριοποιείται κυρίως στις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας (Ταϊλάνδη, Βιετνάμ, Ινδονησία, Μαλαισία).

«Υπάρχουν πολλά πετροχημικά εργοστάσια και βιομηχανίες κατασκευής πλαστικών» στις χώρες αυτές, από τα οποία εξαρτώνται πολλές θέσεις εργασίας, «λόγος για τον οποίο καλούμε σε μία δίκαιη μετάβαση στην επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την συλλογή των απορριμμάτων».

H πανευρωπαϊκή προσπάθεια αξιοποίησης των δεδομένων ως όπλου στη μάχη κατά του καρκίνου διέρχεται και από τη Θεσσαλονίκη. Στα ανατολικά της πόλης και συγκεκριμένα στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΕΒ) του ΕΚΕΤΑ εδρεύει ο Εθνικός Κόμβος Δεδομένων για τον Καρκίνο στην Ελλάδα, ένας από τους πρώτους σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Με την ιδιαίτερη αυτή υποδομή, όπως και με άλλες αντίστοιχες στην Ευρώπη, «δένει» το εμβληματικό ευρωπαϊκό έργο CANDLE (National Cancer Data Node Developers), που στοχεύει στην ανάπτυξη ισχυρής υποδομής έρευνας για τον καρκίνο στις χώρες της ΕΕ. Η κοινοπραξία του έργου περιλαμβάνει 40 εταίρους από 20 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τον Καρκίνο (Βρυξέλλες, Βέλγιο), το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (Χαϊδελβέργη, Γερμανία), καθώς και το ΙΝΕΒ|ΕΚΕΤΑ ως εθνικός κόμβος για την Ελλάδα.

Σκοπός του έργου (σ.σ. στο οποίο μετέχει ως εταίρος και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου- ΕΚΤ), είναι να υποστηρίξει τα κράτη-μέλη στη δημιουργία και σύνδεση εθνικών κόμβων δεδομένων για τον καρκίνο. Οι κόμβοι θα διαχειρίζονται και θα διαμοιράζονται δεδομένα για τον καρκίνο σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, συνδέοντας διαφορετικούς εθνικούς φορείς. Επίσης, θα συνδέονται στενά με άλλες εμβληματικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες δεδομένων για τον καρκίνο, όπως με την πλατφόρμα UNCAN.eu, μια ομοσπονδιακή υποδομή δεδομένων για τον καρκίνο, αλλά και με το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Κέντρο Ασθενών με Καρκίνο (ECPDC).

Το ΙΝΕΒ του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) ορίστηκε ως εθνικός κόμβος από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) και οι βασικοί άξονες δράσης του περιλαμβάνουν τη δημιουργία προτύπων και διαδικασιών για τη διασύνδεση δεδομένων καρκίνου για ερευνητικούς σκοπούς, την παροχή συμβουλών για ανάλυση δεδομένων και την εκπαίδευση ερευνητών και επαγγελματιών υγείας σχετικά με την έρευνα δεδομένων για τον καρκίνο.

«Το έργο CANDLE θα διαδραματίσει στρατηγικό ρόλο στην υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Δεδομένων Υγείας (European Health Data Space, EHDS), υλοποιώντας στην πράξη την Αποστολή της Ε.Ε. για τον Καρκίνο (EU Cancer Mission) και το Σχέδιο της Ευρώπης για την Καταπολέμηση του Καρκίνου (EU Beating Cancer Plan)» υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση του ΙΝΕΒ/ΕΚΕΤΑ.Το CANDLE, που άρχισε επισήμως την 1η Ιουνίου 2025 και έχει διάρκεια τρία έτη._

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι καρδιακές αρρυθμίες αποτελούν ένα συχνό φαινόμενο που αφορά πολλούς ανθρώπους και ορίζεται ως η έλλειψη του φυσιολογικού ρυθμού της καρδιάς. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως η καρδιά λειτουργεί με ηλεκτρικά σήματα που παράγει η ίδια και πως οποιαδήποτε διαταραχή σε αυτήν τη διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε αρρυθμία.

Γενικότερα, οι αρρυθμίες ταξινομούνται σε βραδυαρρυθμίες (αριθμός σφύξεων/λεπτό κάτω από 50) και σε ταχυαρρυθμίες (αριθμός σφύξεων/λεπτό πάνω από 100).

Συχνότητα αρρυθμιών

«Οι αρρυθμίες εμφανίζονται σε ένα ποσοστό 1,5% έως 5% του γενικού πληθυσμού, ωστόσο δεν είναι όλες οι αρρυθμίες ίδιες, ούτε έχουν την ίδια σοβαρότητα. Αν και αφορούν όλες τις ηλικίες, είναι πιο συχνές στους ενήλικες μετά τα 30-40 έτη. Η πιο γνωστή αρρυθμία στους ενήλικες είναι η κολπική μαρμαρυγή, η οποία, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία», επισημαίνει ο κ. Χαράλαμπος Κοσσυβάκης, Διευθυντής Ηλεκτροφυσιολογίας και Βηματοδότησης στο Metropolitan Hospital και συνεχίζει εξηγώντας τα συμπτώματα του κινδύνους και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των αρρυθμιών:

Συμπτώματα

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου κάποιος μπορεί να έχει αρρυθμίες χωρίς να τις αντιλαμβάνεται, ενώ άλλες φορές μπορεί να αισθάνεται αρρυθμίες χωρίς αυτές να είναι παθολογικές. Η κολπική μαρμαρυγή είναι ένα παράδειγμα αρρυθμίας που μπορεί να είναι ασυμπτωματική. Σε αυτήν την περίπτωση, ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, ειδικά μετά τα 60-65 έτη, είναι πολύ σημαντικός.

Τα συμπτώματα μιας αρρυθμίας ποικίλουν και περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα “φτερουγίσματος” στο στήθος

• Πόνο στο στήθος

• Ζάλη ή λιποθυμία

• Δύσπνοια

• Αίσθημα έντονης κόπωσης

Εάν κάποιος εμφανίσει τέτοια συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφθεί έναν ειδικό καρδιολόγο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αρρυθμίες μπορεί να εμφανίζονται περιστασιακά και να σχετίζονται με καταστάσεις όπως το άγχος, η κατανάλωση καφεΐνης ή η αφυδάτωση.

Επικινδυνότητα των αρρυθμιών

Η επικινδυνότητα μιας αρρυθμίας εξαρτάται από το αν συνοδεύεται από κάποια υποκείμενη καρδιακή νόσο, όπως βαλβιδοπάθειες, στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, ή πρωτογενή ηλεκτρικά νοσήματα της καρδιάς. Οι πιο σοβαρές αρρυθμίες μπορεί να προκαλέσουν εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακή ανεπάρκεια, ή καρδιακή ανακοπή αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και σωστά. Σε αντίθετη περίπτωση, χωρίς την παρουσία καρδιακού νοσήματος, η πλειονότητα των αρρυθμιών είναι καλοήθεις και δεν συνδυάζονται με κακή πρόγνωση.

Έλεγχος για αρρυθμίες

Ένας απλός τρόπος είναι η ψηλάφηση του σφυγμού. Αν οι παλμοί είναι ακανόνιστοι ή πολύ υψηλοί (πάνω από 90 ή κάτω από 60 σε κατάσταση ηρεμίας), είναι καλό να επισκεφθείτε έναν γιατρό. Επιπλέον, η χρήση φορητών συσκευών, όπως τα smartwatches, μπορεί να παρέχει χρήσιμες ενδείξεις για την ύπαρξη αρρυθμιών αλλά δεν αντικαθιστά την κλινική διάγνωση από ειδικό.

Παρόλο που η άσκηση είναι γενικά ευεργετική για την καρδιά, η υπερβολική καταπόνηση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αρρυθμιών, όπως η κολπική μαρμαρυγή. Αυτό παρατηρείται κυρίως σε αθλητές αντοχής, όπως οι μαραθωνοδρόμοι, γι’ αυτό είναι σημαντικό οι αθλητές να υποβάλλονται σε τακτικούς καρδιολογικούς ελέγχους, ιδιαίτερα αν έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιακών παθήσεων.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση μιας αρρυθμίας περιλαμβάνει εξετάσεις όπως:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)

• Υπέρηχος καρδιάς (Triplex)

• Δοκιμασία κόπωσης

• Holter ρυθμού για συνεχή καταγραφή της καρδιακής λειτουργίας

Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της αρρυθμίας και περιλαμβάνει:

• Αντιαρρυθμική φαρμακευτική αγωγή για την εξάλειψη ή μείωση των υποτροπών της αρρυθμίας

• Αντιπηκτική φαρμακευτική αγωγή σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή ή κολπικό πτερυγισμό και υψηλό κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου

• Θεραπεία υποκείμενων παθήσεων όπως: η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία, η νοσογόνος παχυσαρκία

• Αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή καθιστικής ζωής, η μείωση του άγχους και η ισορροπημένη διατροφή

• Επεμβατικές θεραπείες, όπως η κατάλυση (ablation) ή η τοποθέτηση βηματοδότη

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να είναι αρκετές για τη διαχείριση της αρρυθμίας, ιδιαίτερα όταν συνδέεται με παράγοντες όπως το στρες ή η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ωστόσο, όταν οι αρρυθμίες είναι πιο σοβαρές, απαιτείται πιο εξειδικευμένη παρέμβαση.

Συμπεράσματα

«Οι καρδιακές αρρυθμίες είναι συχνές και μπορεί να μην προκαλούν πάντα συμπτώματα. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος είναι σημαντικός, ειδικά για τα άτομα υψηλού κινδύνου. Εάν εμφανιστούν ύποπτα συμπτώματα, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία από ειδικό καρδιολόγο είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία της καρδιάς. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η προσοχή σε προειδοποιητικά σημάδια και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη διατήρηση της καρδιακής υγείας», καταλήγει ο κ. Κοσσυβάκης. 

*Το Τμήμα Ηλεκτροφυσιολογίας & Βηματοδότησης του Metropolitan Hospital συμβάλλει με την εφαρμογή συστημάτων υψηλής τεχνολογίας τόσο για την καρδιακή βηματοδότηση, όσο και για την κατάλυση με δυνατότητες υψηλής ευκρίνειας τρισδιάστατης ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης των καρδιακών κοιλοτήτων, ώστε να επιτυγχάνεται ο ακριβής εντοπισμός της αρρυθμιογόνου εστίας με αποτέλεσμα την επιτυχή κατάλυση αυτής.

ΑΠΕ-ΜΠΕ