Μια πρωτοποριακή έρευνα για τον εντοπισμό και την απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων, με επικεφαλής τον καθηγητή Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του βρετανικού πανεπιστημίου Dundee, Βασίλη Γοργούλη, ανοίγει τον δρόμο για την εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου.

   Η κυτταρική γήρανση (cellular senescence) είναι ένας μηχανισμός απόκρισης των κυττάρων στο στρες και άλλα τοξικά και εν δυνάμει καρκινογόνα ερεθίσματα. Τα κύτταρα σταματούν να πολλαπλασιάζονται και αλλάζει το γονιδίωμά τους προκειμένου να μην περάσει στην επόμενη γενιά η βλάβη που έχει υποστεί το γενετικό υλικό του. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις τα κύτταρα αυτά δεν απομακρύνονται από τον οργανισμό και μπορούν εν δυνάμει να οδηγήσουν στη δημιουργία νεοπλασματικής νόσου ή άλλων ασθενειών, όπως αυτοάνοσα νοσήματα.

   Κατά την πολύχρονη ερευνητική πορεία του, ο κ. Γοργούλης εστιάζει το ενδιαφέρον του στο θεμελιώδες ερώτημα πώς τα κύτταρα αντιδρούν σε ερεθίσματα που προκαλούν βλάβες στο γονιδίωμα. Μέσα από προηγούμενες δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, όπως το Nature, το Science και το Cancer Cell, έχει παρουσιάσει μεταξύ άλλων το δυναμικό μοντέλο καρκινογένεσης, που έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κύρια μοντέλα για την κατανόηση και θεραπεία του καρκίνου. Επίσης, με την έρευνά του έχει συμβάλει στην ανατροπή της άποψης ότι η κυτταρική γήρανση είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση αδράνειας του κυττάρου και στην καθιέρωση της κυτταρικής γήρανσης ως θεμελιώδους χαρακτηριστικού του καρκίνου. 

   Στο επίκεντρο της πρόσφατης έρευνας που διεξήγε μαζί με τους συνεργάτες του τέθηκε ο προβληματισμός ότι μέχρι σήμερα τα γηρασμένα κύτταρα εντοπίζονταν μόνο στα βιοπαθολογικά εργαστήρια κατά την κυτταρική καλλιέργεια και δεν υπήρχε η δυνατότητα της απομόνωσής τους.

   Ως απάντηση, η ομάδα των Ελλήνων ερευνητών δημιούργησε μια καινοτόμα χημική ένωση- αντιδραστήριο (GLF16) με τη βοήθεια της οποίας εντοπίζονται τα γηρασμένα κύτταρα απευθείας στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως και σε ζωντανούς ιστούς.

   «Εφόσον εντοπίσουμε πού βρίσκεται η βλάβη με τα γηρασμένα κύτταρα, μπορούμε μετά να αναπτύξουμε τεχνολογία για να τα εξουδετερώσουμε και η εξουδετέρωσή τους γίνεται με μια ομάδα φαρμάκων που λέγονται σενολυτικά φάρμακα», εξηγεί ο Βασίλης Γοργούλης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

   Μετά τη δημιουργία του αντιδραστηρίου, οι ερευνητές το ενσωμάτωσαν σε ένα νανοσωματίδιο, προκειμένου να το εισάγουν στον οργανισμό και αυτό να εντοπίσει τα γηρασμένα κύτταρα, μέσω της ουσίας λιποφουσκίνης που περιέχουν. Με τη μέθοδο αυτή οι ερευνητές κατάφεραν όχι μόνο τον εντοπισμό αλλά και την απομόνωση των γηρασμένων κυττάρων.

   Αυτή η απομόνωση θα βοηθήσει στην καταστροφή τους χωρίς να επηρεάζονται τα υγιή κύτταρα. Έτσι, θα μπορεί να παρέχεται στον ασθενή εξατομικευμένη θεραπεία μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπών και παρενεργειών. Επόμενος ερευνητικός στόχος του κ. Γοργούλη και των συνεργατών του, «που θα είναι μεγάλη επανάσταση στο πεδίο», όπως εξηγεί ο ίδιος, είναι να συνδέσουν τα σενολυτικά φάρμακα με το αντιδραστήριο που συνέθεσαν, να τα ενσωματώσουν μέσα στο νανοσωματίδιο και να το χορηγήσουν στον ανθρώπινο οργανισμό, «ώστε να εντοπίσουμε και να καταστρέψουμε αυτές τις εστίες των γηρασμένων κυττάρων που έχουν άμεση σχέση με τη δυσλειτουργία του οργανισμού».

   Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Molecular Cell».

   Μαρία Κουζινοπούλου

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Το Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων που εκδόθηκε στις 25-09-2023/0100 επικαιροποιείται σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά στοιχεία, τα οποία δεν παρουσιάζουν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Το σύστημα κακοκαιρίας Elias θα εξακολουθήσει να επηρεάζει περιοχές της χώρας με ισχυρές βροχές και καταιγίδες, οι οποίες θα συνοδεύονται από χαλαζοπτώσεις και μεγάλη συχνότητα κεραυνών.

Διαβάστε επίσης: Β. Κικίλιας: Επί ποδός το σύνολο των δυνάμεων για την κακοκαιρία «Elias»

Πιο αναλυτικά:

Σήμερα Τρίτη (26-09-2023) κατά τόπους ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται στο Ιόνιο, τα ηπειρωτικά (πλην της Μακεδονίας και της Θράκης), τις Σποράδες και τη βόρεια Εύβοια. Τα μεγαλύτερα ύψη βροχής θα σημειωθούν στη Θεσσαλία (στους νομούς Καρδίτσας, Τρικάλων, Μαγνησίας και στα νότια τμήματα του νομού Λάρισας), στη Στερεά (στους νομούς Φθιώτιδας, Ευρυτανίας και Φωκίδας) και στην Ήπειρο (στους νομούς Άρτας και Πρέβεζας).

Την Τετάρτη (27-09-2023) κατά τόπους ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται στο Ιόνιο, την κεντρική και νότια ηπειρωτική χώρα (στη Θεσσαλία, τη Στερεά και την Πελοπόννησο), στις Σποράδες, την Εύβοια, τη δυτική Κρήτη και πιθανώς στις δυτικές Κυκλάδες. Επισημαίνεται ότι τα μεγαλύτερα ύψη βροχής θα σημειωθούν στους νομούς Καρδίτσας, Φθιώτιδας, στα ανατολικά τμήματα του νομού Μαγνησίας, στις Σποράδες και στη βόρεια Εύβοια.

Την Πέμπτη (28-09-2023) κατά τόπους ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται έως το μεσημέρι στις Σποράδες, τη Μαγνησία, τη βόρεια Εύβοια, και τα βορειοανατολικά τμήματα της Στερεάς. Σταδιακά τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν.

Τα έκτακτα δελτία της ΕΜΥ ανανεώνονται ανά δωδεκάωρο και για περισσότερες λεπτομέρειες για την εξέλιξη του καιρού ανατρέξτε στα τακτικά δελτία καιρού και στην ιστοσελίδα της ΕΜΥ (www.emy.gr).

ΑΠΕ ΜΠΕ

Η έγκαιρη αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας έχει αποτελέσματα τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και σε βάθος χρόνου, σύμφωνα με μελέτη του σουηδικού πανεπιστημίου «Karolinska Institutet», που δημοσιεύεται στο περιοδικό «The International Journal of Obesity».

Οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 170 μικρά παιδιά στη Σουηδία που είχαν λάβει θεραπεία για διαγνωσμένη παχυσαρκία. Τα παιδιά, ηλικίας 4-6 ετών, συμμετείχαν στην έρευνα, μέσω παιδιατρικών κλινικών στην περιοχή της Στοκχόλμης. Μαζί με τους γονείς τους κατανεμήθηκαν σε τρεις κατηγορίες θεραπείας: τυπική θεραπεία, όπου τα παιδιά και οι γονείς είχαν συναντήσεις για τη διατροφή και την άσκηση με γιατρό, παιδίατρο ή/και διαιτολόγο, καθώς και ομάδα γονικής υποστήριξης ή ομάδα γονικής υποστήριξης με μετέπειτα τηλεφωνική υποστήριξη. Στις δύο ομάδες γονικής υποστήριξης δεν συμμετείχαν τα παιδιά και το επίκεντρο ήταν πώς οι γονείς θα μπορούσαν να προωθήσουν τον υγιεινό τρόπο ζωής στην οικογένεια με θετικό τρόπο και χωρίς συγκρούσεις.

Όπως διαπιστώθηκε, τα παιδιά και στις τρεις ομάδες βελτίωσαν την κατάσταση του βάρους τους και είδαν μείωση του βαθμού παχυσαρκίας τους. Τα παιδιά των οποίων οι γονείς έλαβαν γονική υποστήριξη, είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα, ιδίως όσα έλαβαν και τηλεφωνήματα παρακολούθησης. «Διαπιστώσαμε, επίσης, ότι περισσότερα παιδιά σε αυτό το τρίτο γκρουπ παρουσίασαν κλινικά σημαντική βελτίωση της κατάστασης του βάρους τους που σχετιζόταν με καλύτερη μεταβολική υγεία, δηλαδή καλύτερα επίπεδα λιπιδίων και γλυκόζης στο αίμα», επισημαίνει η επικεφαλής ερευνήτρια, Πολίνα Νόβικα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής Επιστήμης στο Karolinska Institutet και καθηγήτρια Τροφίμων, Διατροφής και Διαιτολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα.

Ενώ η παχυσαρκία είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, παρατηρεί η ίδια, η μελέτη δείχνει ότι η εντατική θεραπεία είναι ασφαλής και αποτελεσματική για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, «πολύ πιο αποτελεσματική από ό,τι αν αρχίσετε να τα θεραπεύετε στην εφηβεία τους».

Μ.Κουζινοπούλου

ΑΠΕ-ΜΠΕ