Ένας 58χρονος Αμερικανός έγινε προ ημερών ο δεύτερος άνθρωπος στον οποίο μεταμοσχεύθηκε καρδιά από γενετικά τροποποιημένο χοίρο.

Όπως και η πρώτη παγκοσμίως (τον Ιανουάριο του 2022), η μεταμόσχευση έγινε στο ιατρικό κέντρο του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο πρώτος ασθενής που έλαβε τέτοιο μόσχευμα, ο Ντέιβιντ Μπένετ, είχε πεθάνει δύο μήνες μετά την επέμβαση.

Περισσότεροι από 100.000 Αμερικανοί βρίσκονται σε λίστα αναμονής για μεταμοσχεύσεις οργάνων. Η έλλειψη δωρητών οργάνων έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να διερευνήσουν την ξενομεταμόσχευση, δηλαδή τη χρήση οργάνων ζώων για μεταμόσχευση σε ανθρώπους.

Η δεύτερη μεταμόσχευση καρδιάς χοίρου σε άνθρωπο έγινε την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου. Ο Λόρενς Φόσετ, βετεράνος του Πολεμικού Ναυτικού, δεν είχε ελπίδες επιβίωσης αφού είχε διαγνωστεί με καρδιακή ανεπάρκεια τελικού σταδίου και είχε κριθεί «ακατάλληλος» για μεταμόσχευση ανθρώπινης καρδιάς. Ως εκ τούτου, η λύση αντιπροσώπευε τη «μοναδική επιλογή» που είχε, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο Τύπου.

«Τουλάχιστον τώρα ελπίζω σε κάτι, έχω μια ευκαιρία», δήλωσε ο 58χρονος Φόσετ πριν από την επέμβαση.

«Δεν έχουμε άλλες προσδοκίες παρά μόνο να περάσουμε περισσότερο χρόνο μαζί…», είπε η σύζυγός του, «… να καθόμαστε στη βεράντα και να πίνουμε μαζί τον καφέ μας».

Ο Λόρενς Φόσετ αναπνέει πλέον χωρίς μηχανική υποστήριξη και η νέα καρδιά λειτουργεί καλά, σύμφωνα με τους θεράποντες ιατρούς. Λαμβάνει ανοσοκατασταλτική αγωγή και «μια νέα θεραπεία με αντισώματα», προκειμένου ο οργανισμός του να μην απορρίψει το μόσχευμα.

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που το μόσχευμα προέρχεται από γενετικά τροποποιημένο χοίρο, για να περιοριστεί δηλαδή ο κίνδυνος απόρριψης.

Πρόσφατα, μεταμοσχεύσεις νεφρών από γενετικά τροποποιημένους χοίρους έγιναν σε εγκεφαλικά νεκρούς ασθενείς. Στις 16 Σεπτεμβρίου, το Ινστιτούτο Μεταμοσχεύσεων στο ιατρικό κέντρο Λανγκόν της Νέας Υόρκης είχε ανακοινώσει πως 32 ημέρες μετά τη μεταμόσχευση νεφρού από γενετικά τροποποιημένο χοίρο σε εγκεφαλικά νεκρό ασθενή, το μόσχευμα εξακολουθούσε να λειτουργεί χωρίς προβλήματα, υπογραμμίζοντας πως καταρρίφθηκε έτσι το προηγούμενο ρεκόρ.

Δ.Π.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ένα τζελ από κελύφη οστρακοειδών και φλούδες εσπεριδοειδών που θα δίνει ζωή σε καμένες εκτάσεις σχεδίασε η φοιτητική διεπιστημονική ομάδα «iGEM Thessaloniki» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Το τζελ, που αποτελεί την πρώτη εφαρμογή Συνθετικής Βιολογίας σε δασικές εκτάσεις, θα περιέχει σπέρματα ενδημικών φυτών, τα οποία κάτω από ευνοϊκές συνθήκες θα φυτρώνουν, εξυγιαίνοντας το οικοσύστημα έπειτα από πυρκαγιά.

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα υδρόφιλο πολυσακχαρικό πολυμερές σε μορφή υδρογέλης, το οποίο θα συμβάλει στην απορροφητικότητα του νερού καθώς και των υδατοδιαλυτών θρεπτικών στοιχείων, και θα τοποθετείται στο καμένο έδαφος. Η ονομασία του είναι «Euphoresis» και προκύπτει από τον συνδυασμό των ελληνικών λέξεων «ευφορία» και «γένεσις».

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο επιστημονικός υπεύθυνος της ομάδας, αν. Καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ Μιχάλης Αϊβαλιώτης, επισήμανε ότι «το τζελ περιέχει μικροοργανισμούς και σπόρους που μπορούν να βοηθήσουν μια καμένη περιοχή σιγά σιγά να ανακτήσει τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά ώστε να ξαναγεννηθούν εκεί κυρίως φυτά αλλά και μικροοργανισμοί.

Οι συγκεκριμένοι μικροοργανισμοί βοηθούν στην αναγέννηση του εδάφους στην περιοχή όπου σημειώθηκε πυρκαγιά ενώ λειτουργούν παράλληλα και ως σφουγγάρι, απορροφώντας το νερό και χρησιμοποιώντας το για να αναπτυχθούν οι σπόροι. Είναι, άλλωστε, πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι μικροοργανισμοί δεσμεύουν τα τοξικά συστατικά και μέσα από μια μορφή αναγέννησης τα μετατρέπουν σε στοιχεία χρήσιμα για το περιβάλλον».

Σε ό,τι αφορά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε οικοσυστήματος που πλήττεται από δασικές πυρκαγιές, ο κ. Αϊβαλιώτης, διευκρίνισε ότι «το εν λόγω υλικό θα πρέπει κανονικά να χρησιμοποιηθεί από ειδικούς δασολόγους – περιβαλλοντολόγους, οι οποίοι θα μελετήσουν το οικοσύστημα όπου θα τοποθετηθεί το υλικό για να αναγεννηθεί το δάσος στη μορφή που ήταν πριν».

Η ομάδα, με την οποία συναντήθηκε σήμερα ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Δημήτριος Κωβαίος, θα εκπροσωπήσει με το «Euphoresis» το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό «iGEM Competition», που αποτελεί μία πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου MIT.

«Το υλικό έχει σχεδιαστεί. Δεν έχει παραχθεί ακόμη. Αυτή τη στιγμή γίνονται οι πρώτες δοκιμές και στο πλαίσιο του διαγωνισμού θα δοκιμαστούν τα χαρακτηριστικά του. Αν διαπιστωθεί ότι είναι βιώσιμο και εφικτό, τότε το ΑΠΘ και η ομάδα θα αναλάβουν να εξελίξουν την ιδέα ενώ στη διαδικασία θα συμβάλει και το πλαίσιο του διαγωνισμού, στο οποίο διατυπώνονται απόψεις και προτάσεις βελτιστοποίησης» πρόσθεσε ο κ. Αϊβαλιώτης.

Η φετινή ομάδα «iGEM Thessaloniki» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αποτελείται από 18 μέλη και την απαρτίζουν, από το ΑΠΘ οι προπτυχιακοί φοιτητές από το Τμήμα Βιολογίας Μάρκος Μαθιουδάκης, Αγγελική-Μαρία Παπαπάνου, Ασημένια Ιωαννίδου και Στέφανος Αναγνωστόπουλος, από το Τμήμα Χημείας Αγγελική-Αργυρή Σαββοπούλου-Τζακοπούλου, Ιωάννα Γερογιάννη και Μιχαέλα Βερβέρη, από το Τμήμα Ιατρικής Άρτεμις-Χρυσάνθη Σάββα και Παναγιώτα Μπάκα, από το Τμήμα Φαρμακευτικής Ραφαήλ Ανδρέου και Θέτις Τσίνογλου, από το Τμήμα Γεωπονίας Νεφέλη-Μαρία Μακρή.

Επίσης, στην ομάδα συμμετέχουν από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης η Σουλτάνα Δεληζήση και από το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος η Νίκη Ευσταθίου. Εκπαιδευτές της ομάδας είναι από το Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ η Δρ. Κωνσταντίνα Ψαθά και από το Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ ο Χρήστος Γιαννακόπουλος. Επιστημονικά συνυπεύθυνος της ομάδας είναι ο αν. καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας, διευθυντής του Τομέα Βοτανικής και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Cyanolab του ΑΠΘ Σπύρος Γκέλης.

Σημειώνεται ότι αν και τα τελευταία χρόνια η «iGEM Thessaloniki» συμμετέχει στον διαγωνισμό με καινοτόμες ιδέες που αφορούν στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών, για φέτος επέλεξε να συμβάλει στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων με σημαντικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα και στον άνθρωπο.

NEWSIT

Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν αϋπνία, δυσκολία στον ύπνο ή ξυπνούν πολύ νωρίς μπορεί να έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ηλεκτρονικό τεύχος του περιοδικού της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας «Neurology».

Στη μελέτη συμμετείχαν 31.126 άτομα με μέση ηλικία 61 ετών, που δεν είχαν ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου κατά την έναρξή της. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε τέσσερις ερωτήσεις σχετικά με το πόσο συχνά δυσκολεύονταν να κοιμηθούν, πόσο συχνά ξυπνούσαν πολύ νωρίς και δεν μπορούσαν να ξανακοιμηθούν και πόσο συχνά ένιωθαν ξεκούραστοι το πρωί. Οι βαθμολογίες που δόθηκαν στις απαντήσεις κυμαίνονταν από μηδέν έως οκτώ, με τους υψηλότερους βαθμούς να αντιστοιχούν σε πιο σοβαρά συμπτώματα.

Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για εννέα χρόνια και κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος σημειώθηκαν 2.101 περιπτώσεις εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με ένα έως τέσσερα συμπτώματα είχαν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 16% σε σχέση με τα άτομα χωρίς συμπτώματα. Τα άτομα με πέντε έως οκτώ συμπτώματα αϋπνίας είχαν 51% αυξημένο κίνδυνο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος ήταν πολύ υψηλότερος σε άτομα κάτω των 50 ετών, με όσους είχαν πέντε έως οκτώ συμπτώματα να έχουν σχεδόν τετραπλάσιο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε σχέση με τα άτομα χωρίς συμπτώματα. Η συσχέτιση αυξήθηκε, επίσης, περαιτέρω για άτομα με διαβήτη, υπέρταση, καρδιακές παθήσεις και κατάθλιψη.

Μ.Κουζινοπούλου

ΑΠΕ-ΜΠΕ