Τριάντα χρόνια ζωής κλείνει φέτος ο εκδοτικός οίκος «Ομόνοια», ο μοναδικός στη Ρουμανία που έχει αφιερώσει όλη τη δράση του στην προβολή του ελληνικού πολιτισμού, του ελληνισμού της Ρουμανίας και των ελληνορουμανικών σχέσεων, όπως εξηγεί, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η ιδρύτριά του Έλενα Λαζάρ.

   Στόχος της Ομόνοιας ήταν να συστήσει στο αναγνωστικό κοινό της χώρας τις κορυφαίες πνευματικές δημιουργίες ενός γειτονικού πολιτισμού, όπως είναι ο ελληνικός. Ο στόχος αυτός έχει σίγουρα επιτευχθεί, αν αναλογιστεί κανείς ότι συνολικά, από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, η «Ομόνοια» έχει εκδώσει περίπου 230 τίτλους με μεταφράσεις ελληνικής λογοτεχνίας ή με έργα αφιερωμένα στον ελληνισμό της Ρουμανίας.

   «Μετά την πτώση του καθεστώτος Τσαουσέσκου, τον Δεκέμβριο του 1989, υπήρχε τέτοια δίψα για επικοινωνία με τον έξω κόσμο ώστε όσοι δουλεύαμε στον τομέα των εκδόσεων ήδη, ιδρύσαμε εκδοτικούς οίκους. Εγώ είχα ήδη έτοιμες πολλές μεταφράσεις κι αυτό ήταν το μοναδικό κεφάλαιό μου για την ίδρυση της επιχείρησης. Σιγά σιγά, όμως, βρήκα βοήθεια και από την Ελλάδα και από τους Έλληνες επιχειρηματίες που ήρθαν εδώ, στη Ρουμανία, και από το πρώτο βιβλίο που εξέδωσα (ποιήματα του Καβάφη) έως σήμερα, τα βιβλία μας αποκτούν ολοένα και πιο μεγάλη απήχηση χρόνο με τον χρόνο», λέει η Έλενα Λαζάρ, η προσήλωση και η αγάπη της οποίας για τα ελληνικά Γράμματα αναγνωρίστηκε το 2011, όταν και τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Ευποιίας, από τον τότε Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια.

   Η αγάπη της Έλενας Λαζάρ αλλά και του ρουμανικού αναγνωστικού κοινού για τον Κωνσταντίνο Καβάφη καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι ο μεγάλος Αλεξανδρινός ποιητής έγινε έμβλημα για την Ομόνοια, όπως εξηγεί η εκδότρια. «Έχουμε κυκλοφορήσει συνολικά έντεκα καβαφικές εκδόσεις και ο Καβάφης είναι ο μόνος Έλληνας λογοτέχνης, τα Άπαντα του οποίου έχουν εκδοθεί στη Ρουμανία», τονίζει.

   Σε μια προσπάθεια ενίσχυσης του εκδοτικού του προγράμματος, ο εκδοτικός οίκος «Ομόνοια» παρουσίασε το 1999 μια σειρά βιβλίων με τον γενικό τίτλο «ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ», προσφέροντας στους Ρουμάνους αναγνώστες τα αριστουργήματα της Ελλάδας και της Κύπρου, όχι μόνο στον τομέα της λογοτεχνίας, αλλά και στον τομέα της ιστορίας, της φιλοσοφίας, των καλών τεχνών κ.ά.

   Ορισμένοι από τους τίτλους που ξεχωρίζουν μεταξύ των περίπου 230 που έχει εκδώσει έως σήμερα η «Ομόνοια», εκτός από τα Άπαντα του Καβάφη είναι οι «Έλληνες της Ρουμανίας», οι «Ρουμανο-ελληνικές σχέσεις. Ιστορικό Χρονολόγιο», «Οι ρουμανο-κυπριακές σχέσεις» (στα ρουμανικά και στα αγγλικά), «Ο ελληνισμός της Τρανσυλβανίας», «Οι Φαναριώτες Ηγεμόνες στις Παραδουνάβιες Ρουμανικές Χώρες», το «Πανόραμα της Κυπριακής Λογοτεχνίας», το «Πανόραμα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», «Αριστουργήματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας».

   Αξίζει να σημειωθεί πως οι μεταφράσεις νεοελληνικής λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν στον Εκδοτικό Οίκο «Ομόνοια» αντιστοιχούν περίπου στα 2/3 του συνόλου των μεταφρασμένων ελληνικών έργων που εκδόθηκαν στη Ρουμανία τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

   Είκοσι εφτά βιβλία κυκλοφόρησαν σε δίγλωσση έκδοση -Ρήγας, Τα Επαναστατικά, Κώστας Ουράνης, Ποιήματα, Κ. Π. Καβάφης, Ποιήματα, Γ. Βαφόπουλος, Ποιήματα, Ποιητικές Ανθολογίες του Γιάννη Ρίτσου, Νίκου Εγγονόπουλου, Ανδρέα Εμπειρίκου, Μιχάλη Πιερή, Τίτου Πατρίκιου, Κώστα Καρυωτάκη κ.ά. Μάλιστα, όπως εξηγεί η ιδρύτρια της Ομόνοιας, «οι δίγλωσσες εκδόσεις είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο κι ένα είδος μαθήματος μετάφρασης για τους φοιτητές στη Ρουμανία».

   Πέντε από τα βιβλία της Ομόνοιας έλαβαν, το 1993, 2000, 2004, 2006 και 2012 το Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας για την καλύτερη μετάφραση ελληνικού έργου σε ξένη γλώσσα, ενώ ένα από τα βιβλία του εκδοτικού οίκου, με συγγραφέα τον Λεωνίδα Ράδο, βραβεύτηκε από τη Ρουμανική Ακαδημία. Το 2020, η έκδοση «Ποιήματα και Πεζά» του Κώστα Καρυωτάκη βραβεύτηκε από το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού για την καλύτερη μετάφραση ελληνικού έργου σε ξένη γλώσσα.

   Μια ξεχωριστή εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

   Στις 9 Φεβρουαρίου γιορτάζεται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας και στη Ρουμανία, όπως εξηγεί η κ. Λαζάρ, η ημέρα αυτή έχει ξεχωριστή σημασία. Ήδη, η Έλενα Λαζάρ ετοιμάζει γι’ αυτή την ξεχωριστή γιορτή της ελληνικής γλώσσας μια δίγλωσση έκδοση, εν είδει ενός ελληνορουμανικού ποιητικού διαλόγου. Μάλιστα, η έκδοση αυτή θα παρουσιαστεί ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας, στο Βουκουρέστι, με τη συμμετοχή των Ελλήνων ποιητών Σπύρου Κοκκινάκη και Αντώνη Φωστιέρη και δύο εκπροσώπων της ρουμανικής διανόησης και μελών της Ρουμανικής Ακαδημίας, της ποιήτριας Anna Blandiana και του Ion Pop.

   Η εκδήλωση θα είναι σε υβριδική μορφή ώστε να δοθεί η δυνατότητα παρακολούθησης από όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους, ενώ περισσότερες λεπτομέρειες θα δοθούν από την Έλενα Λαζάρ και την «Ομόνοια» στο αμέσως επόμενο διάστημα.

   Λίγα λόγια για την Έλενα Λαζάρ

   Η Έλενα Λαζάρ γεννήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του 199, στο Στεφανέστι, Ιλφοβ, στη Ρουμανία. Απόφοιτο της Σχολής Κλασσικών Γλωσσών (αρχαία ελληνικά – λατινικά) του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου (1967-1972), εργάστηκε ως συντάκτρια (υπεύθυνη για τη λογοτεχνία της αρχαιότητας και την ελληνική λογοτεχνία) σε διάφορους κρατικούς εκδοτικούς οίκους του Βουκουρεστίου, από το 1972 μέχρι το 1995. Από το 1991 είναι ιδιοκτήτρια και διευθύντρια του εκδοτικού οίκου «Ομόνοια», με έδρα στο Βουκουρέστι. Για το πλούσιο έργο της, εκτός από τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Ευποιίας, έχει λάβει σειρά βραβείων και τιμητικών διακρίσεων, όπως το βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας για την καλύτερη μετάφραση ελληνικού έργου σε ξένη γλώσσα (για το Ποιητικό Εργο του Κ.Π.Καβάφη), το 1994, το Μετάλλιον «Panait Istrati» για τη μετάφραση του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη στα ρουμανικά, την ίδια χρονιά κ.ά.

   Σοφία Παπαδοπούλου

ΑΠΕ-ΜΠΕ