Σε φάση έντονης μεταβλητότητας και χωρίς σαφή κατεύθυνση εισέρχονται οι παγκόσμιες αγορές, καθώς το διεθνές περιβάλλον κυριαρχείται από παράγοντες ανασφάλειας, με πρώτο και κύριο τον πόλεμο των δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Οι κινήσεις του Αμερικανού προέδρου στο εμπορικό και γεωπολιτικό πεδίο, με αιχμή το μπαράζ εξαγγελιών και επιστολών για νέους δασμούς αλλά και τις επικείμενες νέες κυρώσεις στη Ρωσία, «σοκάρει» ακόμα περισσότερο τις διεθνείς αγορές, οι οποίες ούτως ή άλλως ήταν αναγκασμένες να λειτουργούν σε ένα ήδη εύθραυστο οικονομικό τοπίο, στο οποίο κυριαρχούν η ασθενής κατανάλωση, οι ασθενείς προβλέψεις για την ανάπτυξη και η ενεργειακή αβεβαιότητα.

Ενάντια στα όσα προσδοκούν οι πιο αισιόδοξοι, αυτή η συνθήκη δεν δείχνει να είναι παροδική. Όπως προειδοποιεί ο Χιου Τζόνσον, κορυφαίος οικονομολόγος και επενδυτικός αναλυτής στις ΗΠΑ, οι επενδυτές πρέπει να προετοιμαστούν για μια περίοδο χωρίς σαφείς ανοδικές ή καθοδικές τάσεις, μια εποχή «ουδέτερης, άτονης μεταβλητότητας», όπως τη χαρακτηρίζει. Το σενάριο αυτό εντείνεται από την επιστροφή σε μια περίοδο έντονου προστατευτισμού όπως εκείνη του 2018–2019, όταν και τότε ο πρόεδρος Τραμπ επέβαλε εκτεταμένους δασμούς σε πρώτες ύλες και προϊόντα από Καναδά, Κίνα και Βραζιλία.

Οι συνθήκες είναι παρόμοιες και σήμερα, με τον Ντόναλντ Τραμπ να προαναγγέλλει νέους δασμούς 35% στον Καναδά και 50% σε εισαγωγές χαλκού από τη Βραζιλία, ενώ προγραμματίζεται να κάνει «μεγάλη ανακοίνωση» για τη Ρωσία, κάτι που ευρέως αναμένεται πως θα αφορά πιθανή εξαγγελία αυστηρότερων κυρώσεων, με άμεσο αντίκτυπο στις διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Το πετρέλαιο στο επίκεντρο της μεταβλητότητας

Σε αυτό το πλαίσιο, οι τιμές του πετρελαίου ανέκαμψαν την Παρασκευή (11.07.2025), μετά από απώλειες άνω του 2% την προηγούμενη μέρα. Το brent ενισχύθηκε κατά 0,64%, στα 69,08 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ το αμερικανικό αργό σημείωσε άνοδο 0,78%, στα 67,09 δολάρια. Η ανάκαμψη ήρθε ως αντίδραση στην πιθανότητα αυστηρότερων κυρώσεων της Δύσης κατά της Ρωσίας, που είναι ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς πετρελαίου παγκοσμίως.

Την ίδια στιγμή, οι γεωπολιτικές εντάσεις καλά κρατούν με την αυξανόμενη δραστηριότητα των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, ενώ τον Αύγουστο αναμένεται η μεγαλύτερη αποστολή σαουδαραβικού πετρελαίου στην Κίνα για τα τελευταία δύο χρόνια, η οποία αφορά σε 51 εκατ. βαρέλια.

Ωστόσο, η ανοδική δυναμική της τιμής του πετρελαίου αντιμετωπίζει και αντίρροπες δυνάμεις καθώς ο OPEC+ ανακοίνωσε αύξηση της παραγωγής κατά 548.000 βαρέλια ημερησίως για τον Αύγουστο, με πιθανότητα νέας αύξησης τον Σεπτέμβριο. Οι αναλυτές της ING εκτιμούν ότι η υπερβάλλουσα προσφορά που διαφαίνεται για το δ’ τρίμηνο του 2025 θα οδηγήσει σε καθοδική πίεση των τιμών.

Το μακροπρόθεσμο κλίμα επίσης συσκοτίζεται από τις νέες εκτιμήσεις του OPEC, σύμφωνα με τις οποίες η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα φτάσει τα 106,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2026, χαμηλότερα από την περσινή πρόβλεψη για 108 εκατ. Η αναθεώρηση αυτή αποδίδεται κυρίως στην κάμψη της ζήτησης από την Κίνα, καθώς και στις επιπτώσεις της παγκόσμιας επιβράδυνσης.

Σε αυτό το ασταθές πλαίσιο, ο αναλυτής Χιου Τζόνσον προβλέπει επιβράδυνση του αμερικανικού ΑΕΠ στο 1,3%-1,4% για το 2025 (από 2,8% το 2024), με την κατανάλωση να εμφανίζει ήδη τάσεις κάμψης. Ενδεικτικά, η αύξηση του ΑΕΠ για το β’ τρίμηνο του 2025 τοποθετείται μόλις στο 1,8% σε ετήσια βάση, ενώ για το α’ τρίμηνο του 2026 αναμένεται περαιτέρω πτώση στο 0,5%.

Οι δασμοί αυξάνουν τις πληθωριστικές πιέσεις

Επιπρόσθετα, οι δασμοί αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω τον πληθωρισμό, καθώς εκτιμάται πως οι επιβαρύνσεις στις εισαγωγές θα μετακυλιστούν στις τιμές καταναλωτή, προκαλώντας πιέσεις που θα φανούν στους επόμενους πληθωριστικούς δείκτες. Οι αναλυτές εκτιμούν πως το μηνιαίο ποσοστό μπορεί να αυξηθεί κατά 0,3%, επιβαρύνοντας περαιτέρω τα ήδη πιεσμένα αμερικανικά νοικοκυριά και περιορίζοντας τη δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης.

Συνακόλουθα, μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις σημαίνουν και πιο «προσεκτική» νομισματική πολιτική, με περαιτέρω συνέπειες και για τους ρυθμούς ανάπτυξης.

Όπως αναφέρει ο Τζόνσον, το «κοινό νήμα» σε όλες τις παραπάνω εξελίξεις οδηγεί σε ένα περιβάλλον που είναι «δύσκολο για προβλέψεις και επικίνδυνο για βιαστικές κινήσεις». Εκτιμά ότι η αμερικανική αγορά μετοχών είναι ήδη περίπου 3,5% υπερτιμημένη και ότι τα επόμενα τρίμηνα θα υπάρξει διόρθωση, ίσως προς τα τέλη του 2025…

NEWSIT

Έρχεται αστάθεια διαρκείας στις αγορές – Παράγοντες ανασφάλειας οι δασμοί, το πετρέλαιο και η «άτονη» παγκόσμια ανάπτυξη

Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Axios ρίχνει «φως» στη στάση της Ρωσίας απέναντι στο ζήτημα που προκάλεσε τον 12ήμερο πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν. Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, πρότεινε η Τεχεράνη να δεχθεί συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της το οποίο όμως δεν θα εμπλουτίζεται με ουράνιο.

Η Ρωσία αποτελεί τον κύριο διπλωματικό υποστηρικτή του Ιράν στο πυρηνικό πρόγραμμά του εδώ και χρόνια. Ενώ η Μόσχα υποστηρίζει δημόσια το δικαίωμα του Ιράν να το εμπλουτίζει με ουράνιο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν κρατά πιο σκληρή θέση μετά τον αιματηρό πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Η Μόσχα έχει ενθαρρύνει τους Ιρανούς να συμφωνήσουν σε «μηδενικό εμπλουτισμό», σύμφωνα με 3 Ευρωπαίους αξιωματούχους και έναν Ισραηλινό αξιωματούχο που γνωρίζει το θέμα.

Δύο πηγές ανέφεραν ότι οι Ρώσοι ενημέρωσαν επίσης την ισραηλινή κυβέρνηση για τη θέση του Βλαντιμίρ Πούτιν σχετικά με τον εμπλουτισμό ουρανίου του Ιράν.

«Γνωρίζουμε ότι αυτό είπε ο Πούτιν στους Ιρανούς», δήλωσε ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος.

Ο Πούτιν εξέφρασε επίσης αυτή τη θέση σε τηλεφωνικές κλήσεις την περασμένη εβδομάδα με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν.

Οι ισραηλινές και αμερικανικές επιδρομές προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά δεν κατέστρεψαν όλο το ουράνιο.

Δεν είναι σαφές εάν κάποια από τις φυγοκεντρικές μηχανές του Ιράν επέζησε.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι επιθυμεί μια νέα πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Εάν οι διαπραγματεύσεις γίνουν τις επόμενες εβδομάδες, ο μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου θα είναι ένα από τα βασικά αιτήματα των ΗΠΑ, αναφέρουν πηγές του AXIOS.

Το Ιράν επιμένει εδώ και καιρό ότι πρέπει να διατηρήσει την ικανότητα εμπλουτισμού βάσει οποιασδήποτε συμφωνίας.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και άλλοι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν δείξει την υποστήριξή τους για μια συμφωνία «μηδενικού εμπλουτισμού» στους Ιρανούς αρκετές φορές τις τελευταίες εβδομάδες.

«Ο Πούτιν θα υποστήριζε τον μηδενικό εμπλουτισμό. Ενθάρρυνε τους Ιρανούς να εργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε οι διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς να είναι πιο ευνοϊκές. Οι Ιρανοί δήλωσαν ότι δεν θα το εξετάσουν», δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Η θέση του Πούτιν είναι ιδιαίτερα σημαντική δεδομένης της εκτεταμένης υποστήριξης που παρείχε το Ιράν στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του πολέμου της με την Ουκρανία.

Η Τεχεράνη, μεταξύ άλλων, στήριξε το Κίεβο με την προμήθεια εκατοντάδων drones και πυραύλων.

Κατά τη διάρκεια και μετά τον 12ήμερο πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, οι Ιρανοί απογοητεύτηκαν που οι Ρώσοι δεν τους παρείχαν καμία σημαντική υποστήριξη πέρα από τις δηλώσεις τους στον Τύπο.

Οι Ρώσοι έχουν καταστήσει σαφές δημόσια και κατ’ ιδίαν ότι εάν επιτευχθεί συμφωνία, είναι πρόθυμοι να αποσύρουν το άκρως εμπλουτισμένο ουράνιο του Ιράν.

Η Ρωσία έχει δηλώσει ότι στη συνέχεια θα προμηθεύσει το Ιράν με ουράνιο 3,67% για πυρηνική ενέργεια και μικρές ποσότητες ουρανίου εμπλουτισμένου 20% για τον ερευνητικό αντιδραστήρα της Τεχεράνης και την παραγωγή πυρηνικών ισοτόπων, αναφέρουν πηγές.

Ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, συνομιλεί με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, σχετικά με την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά.

Ένα σχέδιο ήταν να συναντηθούν στο Όσλο τις επόμενες ημέρες, αλλά πηγές ανέφεραν ότι οι Ιρανοί και ο Γουίτκοφ έχουν ψυχρανθεί.

NEWSIT

Η πρόταση του Πούτιν για το μέλλον του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν: «Να δεχθεί συμφωνία μηδενικού εμπλουτισμού ουρανίου»

Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε γνωστό χθες Πέμπτη πως έχει αποφασίσει να προχωρήσει στην επιβολή επιπρόσθετων τελωνειακών δασμών 35% στα καναδικά προϊόντα που εισάγει η χώρα του από 1ης Αυγούστου, με την πιο πρόσφατη από τις περίπου είκοσι επιστολές που απηύθυνε σε εμπορικούς εταίρους της χώρας του σε όλο τον κόσμο από τη Δευτέρα.

Διαβάστε επίσης:

 Ο Ντ. Τραμπ δήλωσε ότι θα κάνει «σημαντική ανακοίνωση» για τη Ρωσία τη Δευτέρα

«Αντί να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ, ο Καναδάς ανταπέδωσε με τους δικούς του τελωνειακούς δασμούς. Από την 1η Αυγούστου 2025, θα χρεώνουμε τον Καναδά με τελωνειακούς δασμούς 35% στα καναδικά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως όλων των τομεακών δασμών», ανέφερε ο αμερικανός πρόεδρος σε επιστολή του στον καναδό πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνι την οποία έδωσε στη δημοσιότητα μέσω Truth Social.

«Αυτοί οι δασμοί μπορεί να τροποποιηθούν, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, ανάμεσα με τη σχέση μας με τη χώρα σας», πρόσθεσε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Αν υπάρξει ανταπόδοση, οι δασμοί θα αυξηθούν κατά ακόμη 35%, διεμήνυσε.

Όπως και σε κάθε άλλη επιστολή που έχει απευθύνει από τη Δευτέρα, ο αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε πως οι δασμοί αυτοί θα προστεθούν σε εκείνους που εφαρμόζονται κατά τομείς, ιδίως στον χάλυβα, στο αλουμίνιο και στα οχήματα (25%).

Τα είδη αυτά συγκαταλέγονται στις κυριότερες εξαγωγές του Καναδά στις ΗΠΑ, του κυριότερου εμπορικού εταίρου της καναδικής οικονομίας.

Νωρίτερα χθες, ο κ. Τραμπ είπε στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε τηλεφωνικά στο NBC News ότι έχει σκοπό να στείλει επίσης επιστολή στην Ευρωπαϊκή Ένωση «σήμερα ή αύριο».

«Θα ήθελα να το κάνω σήμερα», συνέχισε. «Συζητάω με την ΕΕ, που έχει, όπως ξέρετε, πολλές χώρες, καθώς και με τον Καναδά. Πρόκειται να τις στείλουμε (σ.σ. τις επιστολές) μέσα στις επόμενες ώρες».

Περίπου είκοσι χώρες έχουν λάβει επιστολές αυτής της φύσης από την αρχή της εβδομάδας, ιδίως ασιατικές: αναγγέλλουν την επιβολή δασμών 25% στα προϊόντα συμμάχων της Ουάσιγκτον, όπως είναι η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, ως και 40% σε κάποια κράτη της νοτιοανατολικής Ασίας.

Όμως είναι η Βραζιλία, που μέχρι τώρα αντιμετώπιζε δασμό «βάσης» 10%, αυτή που ενημερώθηκε για την υψηλότερη αύξηση των δασμών στα προϊόντα της: ο αμερικανός πρόεδρος ανήγγειλε πως θα είναι 50%, συνδέοντας το μέτρο με τις ποινικές διώξεις σε βάρος πρώην προέδρου της χώρας. Πρόκειται για τον ακροδεξιό Ζαΐχ Μπολσονάρου, που κατηγορείται για απόπειρα πραξικοπήματος με σκοπό την ανατροπή του διαδόχου του, μετά την ήττα του από τον νυν πρόεδρο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα.

Αρχικά, σχεδιαζόταν οι επιπρόσθετοι τελωνειακοί δασμοί, χωριστοί κατά χώρα, να αρχίσουν να εισπράττονται την 9η Ιουλίου, όμως ο κ. Τραμπ υπέγραψε στην αρχή της εβδομάδας εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο ανέβαλε την εφαρμογή τους ως την 1η Αυγούστου.

Στις επιστολές του, ο κ. Τραμπ διαμηνύει ανεξαιρέτως πως εάν υπάρξουν μέτρα ανταπόδοσης, οι δασμοί θα διπλασιαστούν.