ΥΓΕΙΑ
Pfizer και BioNTech σχεδιάζουν 3η ενισχυτική δόση, αλλά και εμβόλιο ειδικά κατά της παραλλαγής Δέλτα
Η αμερικανική εταιρεία Pfizer και η γερμανική BioNTech ανακοίνωσαν ότι αναπτύσσουν ένα νέο εμβόλιο -στην ουσία μια αναβάθμιση του υπάρχοντος εμβολίου τους- που στοχεύει ειδικά στην πιο μεταδοτική παραλλαγή Δέλτα του κορονοϊού και σκοπεύουν να ξεκινήσουν κλινικές δοκιμές του τον Αύγουστο.
Οι δύο εταιρείες -που θα είναι οι πρώτες οι οποίες σκοπεύουν να δημιουργήσουν ένα εμβόλιο ειδικά κατά της Δέλτα- θεωρούν ότι αυτό θα αποτελέσει ένα έξτρα όπλο στην περίπτωση που μια ενισχυτική δόση του υπάρχοντος εμβολίου τους αποδειχθεί ανεπαρκής κατά της Δέλτα.
Παράλληλα, ανέφεραν ενθαρρυντικά αποτελέσματα από μελέτες ανθρώπων που έλαβαν μια τρίτη ενισχυτική δόση του υπάρχοντος εμβολίου τους. Η έξτρα δόση, έξι μήνες μετά τη δεύτερη, αύξησε την ισχύ των αντισωμάτων κατά του αρχικού στελέχους του ιού και κατά της παραλλαγής Βήτα («νοτιοαφρικανικής») κατά πέντε έως δέκα φορές.
Η αποτελεσματικότητα του τωρινού εμβολίου μπορεί να μειώνεται ένα εξάμηνο μετά τη χορήγηση του και γι’ αυτό, σύμφωνα με τις δύο συνεργαζόμενες εταιρείες, μπορεί να χρειάζεται ενισχυτική δόση ιδίως κατά των παραλλαγών του κορονοϊού. Τα σχετικά στοιχεία, που δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί, πρόκειται να υποβληθούν στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ μέσα στις επόμενες εβδομάδες, κάνοντας έτσι το πρώτο βήμα για να πάρουν την έγκριση χορήγησης ενισχυτικής δόσης, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», το πρακτορείο Ρόιτερς και τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».
Πάντως, άλλοι ειδικοί δεν θεωρούν αναγκαία μια έξτρα δόση, προς το παρόν τουλάχιστον. «Πραγματικά δεν υπάρχει καμία ένδειξη υπέρ μιας τρίτης ενισχυτικής δόσης ενός εμβολίου mRNA, δεδομένων των παραλλαγών που κυκλοφορούν αυτή την εποχή. Στην πραγματικότητα, πολλοί από εμάς αναρωτιούνται αν όντως θα χρειαστούν ποτέ ενισχυτικές δόσεις», δήλωσε η λοιμωξιολόγος δρ Σελίν Γκάουντερ του Νοσοκομείου Μπέλβιου της Νέας Υόρκης.
Σε κοινή ανακοίνωσή τους η FDA και το CDC των ΗΠΑ ανέφεραν ότι οι πλήρως εμβολιασμένοι δεν χρειάζονται μέχρι στιγμής έξτρα δόση. «Είμαστε προετοιμασμένοι για ενισχυτικές δόσεις, αν και όταν η επιστήμη δείξει ότι αυτές χρειάζονται», τόνισαν οι δύο οργανισμοί.
Παραθέτοντας στοιχεία από το Ισραήλ, οι Pfizer και BioNTech υποστηρίζουν ότι η αποτελεσματικότητα του υπάρχοντος εμβολίου «εμφανίζει μείωση έξι μήνες μετά τον εμβολιασμό, τόσο όσον αφορά την αποτροπή της λοίμωξης, όσο και της συμπτωματικής νόσου». Λαμβάνοντας υπόψη και την εξάπλωση της Δέλτα, οι δύο εταιρείες εκτιμούν ότι «μια τρίτη δόση μπορεί να χρειαστεί μέσα σε έξι έως 12 μήνες μετά τον πλήρη εμβολιασμό».
Ο επικεφαλής επιστήμονας της Pfizer Μίκαελ Ντόλστεν δήλωσε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία από το Ισραήλ και τη Βρετανία, το τωρινό εμβόλιο παραμένει περίπου 95% αποτελεσματικό κατά της σοβαρής νόσου από οποιαδήποτε παραλλαγή. Ακόμη, ανέφερε ότι μερικές ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει συζητήσεις με την εταιρεία για να χορηγήσουν ενισχυτικές δόσεις και κάποιες μπορεί να το κάνουν, προτού καν η FDA δώσει την έγκριση της για κάτι τέτοιο. Επεσήμανε, επίσης, ότι η έξτρα τρίτη δόση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ηλικιωμένους.
Οι υγειονομικές Αρχές του Ισραήλ εκτίμησαν -με βάση νεότερα στοιχεία του Ιουνίου- ότι οι δύο δόσεις του εμβολίου Pfizer/BioNTech παρέχουν προστασία μόνο 64% κατά της Δέλτα όσον αφορά τη λοίμωξη και την απλή συμπτωματική νόσο, αλλά 93% όσον αφορά τη σοβαρή νόσο και τη νοσηλεία λόγω Δέλτα. Όμως αυτή η εκτίμηση έρχεται σε σύγκρουση με άλλες μελέτες που έχουν συμπεράνει ότι το εμβόλιο είναι πολύ αποτελεσματικό έναντι όλων των παραλλαγών.
«Η Pfizer εμφανίζει έναν οπορτουνισμό, βασίζοντας την ανακοίνωση της σε πολύ πρώιμα και ‘αχώνευτα’ στοιχεία από το Ισραήλ. Το πότε θα έλθει η σωστή ώρα για ενισχυτικές δόσεις, είναι μια απόφαση που δεν θα την πάρει η εταιρεία», δήλωσε ο ιολόγος Τζον Μουρ της Ιατρικής Σχολής Weill Cornell της Νέας Υόρκης.
Το υπό ανάπτυξη νέο εμβόλιο κατά της Δέλτα θα στοχεύει σε όλη την πρωτεΐνη-ακίδα του κορονοϊού και όχι μόνο σε ένα μέρος της όπως έως τώρα. Η πρώτη παρτίδα του δοκιμαστικού εμβολίου έχει ήδη παραχθεί. Η Pfizer αναμένει φέτος πωλήσεις ύψους 26 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το εμβόλιό της κατά του κορονοϊού, καθώς και μεγάλα έσοδα τα επόμενα χρόνια.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΥΓΕΙΑ
Άδ.Γεωργιάδης: Από 28 Νοεμβρίου ξεκινούν τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία
Στα νοσοκομεία της χώρας υπάρχουν σήμερα 48 χειρουργικές ομάδες που κάνουν επί πληρωμή απογευματινά χειρουργεία, τόνισε σήμερα ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης. Μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό «ΣΚΑΪ 100,3», υποστήριξε πως πρώτα δημιουργήθηκαν τα επί πληρωμή απογευματινά χειρουργεία, γιατί θέλαμε να αποδείξουμε στις ευρωπαϊκές αρχές ότι μπορούμε να κάνουμε τα απογευματινά χειρουργεία. «Από τις 28 Νοεμβρίου σταματάμε τα επί πληρωμή, θα τα ξεκινήσουμε αμέσως μετά, γιατί έχουμε βάλει ορόσημο να κάνουμε τουλάχιστον 34.000 δωρεάν απογευματινά χειρουργεία μέσα σε έναν χρόνο. Αν δεν φτάσουμε τις 34.000 σε ένα χρόνο, χάνουμε τα χρήματα», ανέφερε ο υπουργός Υγείας.
Τα επί πληρωμή απογευματινά χειρουργεία έδωσαν λύση σε χιλιάδες ασθενείς οι οποίοι μπόρεσαν να χειρουργηθούν γρηγορότερα και γλίτωσαν πολλά χρήματα, υπογράμμισε ο κ. Γεωργιάδης, επισημαίνοντας πως η θετική διάσταση για την πληρωμή είναι ότι αν κάνεις, για παράδειγμα, ένα απογευματινό χειρουργείο αρθροπλαστικής στο ΕΣΥ, πληρώνεις το 1/4 από ό,τι θα πλήρωνες σε ένα ιδιωτικό νοσοκομείο.
Για τη λειτουργία των δωρεάν απογευματινών χειρουργείων ο υπουργός Υγείας σημείωσε πως ξεκινούν στις 28 Νοεμβρίου και εξήγησε πως μέσω της Ενιαίας Λίστας Χειρουργείου «έχουμε φτιάξει ηλεκτρονική πλατφόρμα η οποία σε λίγο καιρό θα είναι και δημόσια για να μπορεί ο κάθε ασθενής να μπαίνει στο site και να βλέπει την αναμονή ανά κλινική».
Η κάθε κλινική -όπως είπε- θα επικοινωνεί τηλεφωνικά με τις 20 παλαιότερες περιπτώσεις και θα ρωτά τους ασθενείς αν επιθυμούν να προχωρήσουν στο χειρουργείο ώστε να προγραμματιστεί. «Αν δεν το επιθυμούν, θα βγαίνουν από τη λίστα. Έτσι θα απελευθερώνουμε 20 χειρουργεία ανά κλινική και θα επικαιροποιούμε τη λίστα» κατέληξε.
Όπως έκανε γνωστό ο υπουργός Υγείας, για να δικαιούται κάποιος το δωρεάν απογευματινό χειρουργείο θα πρέπει να έχει αναμονή άνω του ενός έτους. «Αν είναι τωρινό περιστατικό, δεν το δικαιούται γιατί προηγούνται οι παλαιότεροι. Υπάρχουν περιπτώσεις που η αναμονή φτάνει ακόμα και τα 4 χρόνια, είναι βέβαια ελάχιστες. Εγώ θέλω να είμαι βέβαιος ότι αυτός ο ασθενής που δεν είχε «μπάρμπα στην Κορώνη» και έμεινε τελευταίος, ότι τώρα θα έχει την ευκαιρία να κάνει το χειρουργείο του δωρεάν», κατέληξε.
Για την απόφαση να ενταχθούν στα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία και οι ιδιωτικές κλινικές, ο υπουργός Υγείας τόνισε πως «Έχουμε προβλέψει ότι 9 από τα 54 εκατομμμύρια μπορούν να ξοδευτούν στις ιδιωτικές κλινικές. Πρώτον, για να μην «μπουκώσει» το σύστημα στα Δημόσια Νοσοκομεία και δεύτερον, γιατί υπάρχουν κάποια χειρουργεία αρκετά εξειδικευμένα που δεν μπορούν να γίνουν στο ΕΣΥ. Έχουμε πει λοιπόν ότι μπορεί κάποιος ασθενής να χειρουργηθεί στον ιδιωτικό τομέα και να πληρώσουμε εμείς το χειρουργείο του».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΥΓΕΙΑ
Εμβολιασμός έναντι του ιού της γρίπης για άτομα σε ανοσοκαταστολή
Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης. Κατά προτίμηση ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον τέσσερις έως έξι εβδομάδες πριν τηυν έναρξη του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (από τα μέσα έως το τέλος Νοεμβρίου), σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει μόνο μία δόση του εμβολίου ετησίως. Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί και την ίδια ημέρα με το εμβόλιο κατά του κορονοϊού -αλλά σε διαφορετικά ανατομικά σημεία- όπως και οποιαδήποτε άλλη ημέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενθαρρύνει τις υγειονομικές Αρχές να προχωρούν στον ετήσιο προληπτικό εμβολιασμό έναντι της γρίπης και τονίζει τη σημασία του εμβολιασμού για τα άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσο και δυσμενή έκβαση, όπως οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, τα άτομα με συνυπάρχουσες χρόνιες παθήσεις ή/και ανοσοκαταστολή, καθώς και οι έγκυες.
Οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας-Αιματολογίας, διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής), αναφέρουν ότι στη χώρα μας οι συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού για τη φετινή περίοδο περιλαμβάνουν κατά προτεραιότητα πληθυσμιακές ομάδες με αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσο ή/και επιπλοκές, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Σε αυτές τις ομάδες περιλαμβάνονται άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, βρέφη και παιδιά έξι μηνών έως πέντε ετών και ενήλικες με χρόνια συστηματικά νοσήματα και ανοσοκαταστολή, έγκυες, άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, υγειονομικοί υπάλληλοι, κλειστοί πληθυσμοί όπως στρατόπεδα, καταστήματα κράτησης, άτομα που έρχονται σε επαφή με πτηνά ή χοίρους, καθώς και φροντιστές ατόμων υψηλού κινδύνου.
Συνολικά, για την περίοδο 2024-2025 θα κυκλοφορήσουν έξι διαφορετικά τετραδύναμα εμβόλια για ενδομυική χορήγηση, δύο εκ των οποίων είναι ενισχυμένα και απευθύνονται σε άτομα 60 ετών και άνω, ως ακολούθως:
Vaxigrip Tetra QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από έξι μηνών
Fluarix Tetra QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από έξι μηνών
Influvac-subUnit Tetra QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από έξι μηνών
Flucelvax Tetra QIVc 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από δύο ετών
Efluelda QIV-HD 60 mcg από κάθε αντιγόνο, από 65 ετών
Fluad Tetra aQIV 15 mcg από κάθε αντιγόνο+ανοσοενισχυτικό MF59, από 65 ετών
Με τον όρο ανοσοκαταστολή αναφερόμαστε στη δυσλειτουργία ή καταστολή της φυσιολογικής λειτουργίας ενός ή περισσοτέρων στοιχείων της φυσικής ή/και επίκτητης ανοσίας, όπως σημειώνουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ. Μπορεί είτε να οφείλεται σε συστηματικά νοσήματα π.χ. λοίμωξη HIV είτε να είναι αποτέλεσμα θεραπευτικών χειρισμών που γίνονται με στόχο την αντιμετώπιση σοβαρών νοσημάτων, όπως ο καρκίνος.
Τα άτομα σε ανοσοκαταστολή δεν πρέπει να εμβολιάζονται με εμβόλια που περιέχουν ζώντες εξασθενημένους ιούς. Τα εμβόλια θα πρέπει να χορηγούνται πριν από την προγραμματισμένη ανοσοκαταστολή, εάν είναι εφικτό. Ειδικά τα αδρανοποιημένα εμβόλια θα πρέπει να χορηγούνται τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη ανοσοκαταστολή. Η ανοσολογική απόκριση στον εμβολιασμό μπορεί να είναι μειωμένη σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως όταν πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια λήψης συγκεκριμένων χημειοθεραπευτικών φαρμάκων ή σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Η βιβλιογραφία δείχνει ότι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με παράγοντες που στοχεύουν τα Β-λεμφοκύτταρα έχουν μειωμένη ανοσολογική απόκριση στον εμβολιασμό έως και έξι μήνες από την τελευταία χορήγηση της θεραπείας. Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση μυελού των οστών πρέπει να εμβολιάζονται με το αντιγριπικό εμβόλιο εφόσον έχουν παρέλθει τρεις έως έξι μήνες από τη μεταμόσχευση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπου αναμένεται πτωχή ανοσολογική απόκριση στον εμβολιασμό, μπορεί να συστήνεται αναμνηστικός εμβολιασμός για ενίσχυση της ανοσολογικής απόκρισης, ανά περίπτωση και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού.
Τέλος, σημειώνεται η ανάγκη εμβολιασμού των φροντιστών και του στενού οικογενειακού και κοινωνικού περίγυρου των ασθενών σε ανοσοκαταστολή.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΥΓΕΙΑ
Οι υγιεινές συνθήκες ζωής και η ποιότητα ύπνου συνδέονται με την υγεία του εγκεφάλου
Η αρτηριακή πίεση, το σάκχαρο και η χοληστερόλη που δεν ελέγχονται καλά στα άτομα μέσης ηλικίας σε συνδυασμό με την μη τήρηση ορισμένων υγιεινών συνηθειών, όπως η άσκηση, η διατροφή και ο ύπνος, συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, άνοιας ή κατάθλιψης αργότερα στη ζωή, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ηλεκτρονικό τεύχος του ιατρικού περιοδικού της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας «Neurology». Σύμφωνα με άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ίδιο τεύχος, τα άτομα που βρίσκονται στην αρχή της μέσης ηλικίας και έχουν κακή ποιότητα ύπνου, εμφανίζουν περισσότερα σημάδια κακής υγείας του εγκεφάλου αργότερα.
Οι οκτώ συμπεριφορές τρόπου ζωής που συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου είναι η υγιεινή διατροφή, με τα μεσογειακά διατροφικά προγράμματα να έχουν κυρίαρχη θέση- ειδικά όταν συμπληρώνονται με ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο, η τακτική σωματική δραστηριότητα, η αποφυγή του καπνίσματος, ο καλός ύπνος, ο έλεγχος του σωματικού βάρους, ο έλεγχος της χοληστερόλης και η διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και του σακχάρου στο αίμα.
Στην πρώτη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Neurology», οι ερευνητές αξιολόγησαν δεδομένα από 316.127 άτομα με μέση ηλικία 56 ετών. Οι ερευνητές εξέτασαν τις βαθμολογίες των συμμετεχόντων στους οκτώ παράγοντες υγιεινού τρόπου ζωής και τις ταξινόμησαν σε τρεις κατηγορίες: βελτιστη, ενδιάμεση και φτωχή. Στη συνέχεια, αξιολόγησαν τα αρχεία υγείας για να εντοπίσουν ποιοι εμφάνισαν κάποια από τις ακόλουθες νευρολογικές παθήσεις στα τέλη της ζωής τους: εγκεφαλικό, άνοια ή κατάθλιψη. Ως κακή υγεία του εγκεφάλου ορίστηκε η ανάπτυξη οποιασδήποτε από τις παραπάνω παθήσεις κατά τη διάρκεια των ετών παρακολούθησης.
Μετά την προσαρμογή για παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κίνδυνο εμφάνισης αυτών των τριών νευρολογικών παθήσεων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με χαμηλή βαθμολογία στους παράγοντες υγιεινού τρόπου ζωής είχαν υπερδιπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν οποιαδήποτε από τις τρεις νευρολογικές παθήσεις σε σύγκριση με τα άτομα με βέλτιστη βαθμολογία. Επίσης, τα άτομα που είχαν ενδιάμεση βαθμολογία είχαν 37% υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν μία από τις τρεις νευρολογικές παθήσεις σε σχέση με τα άτομα που είχαν υψηλή βαθμολογία.
Για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους, οι ερευνητές επανέλαβαν τη μελέτη σε μια ομάδα 68.407 ανθρώπων που παρακολουθήθηκαν συνολικά για πέντε χρόνια και διαπίστωσαν παρόμοια αποτελέσματα.
Ωστόσο, οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι τα αποτελέσματα αυτά δεν αποδεικνύουν ότι η έλλειψη υγιεινών συνηθειών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτών των παθήσεων, δείχνουν μόνο μια συσχέτιση. Επίσης, σημειώνουν ότι ένας περιορισμός της μελέτης είναι ότι οι βαθμολογίες των συμμετεχόντων μετρήθηκαν μόνο μία φορά στην αρχή της μελέτης, οπότε δεν λαμβάνονται υπόψη πιθανές αλλαγές στον τρόπο ζωής τους.
Σε δεύτερη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ίδιο περιοδικό εντοπίστηκε ότι οι άνθρωποι που στις αρχές της μέσης ηλικίας έχουν κακή ποιότητα ύπνου, έχουν περισσότερα σημάδια κακής υγείας του εγκεφάλου αργότερα στη μέση ηλικία.
Στη μελέτη συμμετείχαν 589 άτομα με μέση ηλικία 40 ετών κατά την έναρξη της μελέτης. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για τον ύπνο τόσο στην αρχή της μελέτης όσο και πέντε χρόνια αργότερα. Επίσης, υποβλήθηκαν σε εγκεφαλικές σαρώσεις 15 χρόνια μετά την έναρξη της μελέτης για τον προσδιορισμό της ηλικίας του εγκεφάλου τους. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κακός ύπνος συνδέεται με σχεδόν τρία χρόνια πρόσθετης γήρανσης του εγκεφάλου ήδη από τη μέση ηλικία. Η κακή ποιότητα ύπνου, η δυσκολία των συμμετεχόντων να κοιμηθούν, η δυσκολία να παραμείνουν σε ύπνο και το ξύπνημα νωρίς το πρωί συνδέθηκαν με μεγαλύτερη ηλικία εγκεφάλου, ιδίως όταν τα άτομα είχαν σταθερά αυτά τα κακά χαρακτηριστικά ύπνου επί πέντε χρόνια.
Οι ερευνητές σημειώνουν πάντως ότι η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η κακή ποιότητα ύπνου επιταχύνει τη γήρανση του εγκεφάλου, δείχνει μόνο μια συσχέτιση. Ένας περιορισμός της μελέτης, προσθέτουν, ήταν ότι οι συμμετέχοντες ανέφεραν μόνοι τους τα προβλήματα ύπνου τους και είναι πιθανό να μην τα ανέφεραν με ακρίβεια.
Μ.Κουζινοπούλου
ΑΠΕ-ΜΠΕ
-
ΕΛΛΑΔΑ7 ημέρες ago
«Έκαψε» την Ειρήνη Μουρτζούκου η μητέρα του Παναγιωτάκη: Ο καυγάς, η ζήλεια και οι απειλές και για το άλλο παιδί
-
ΕΛΛΑΔΑ7 ημέρες ago
Καιρός: Σε δύο «κύματα» και με μεγάλα ύψη βροχής θα χτυπήσει η κακοκαιρία την Αττική – «Προσοχή για 30 ώρες»
-
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ7 ημέρες ago
Η ανώτερη Αγγλία «πάγωσε» το ΟΑΚΑ
-
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ4 ημέρες ago
Ηλεκτρικό ρεύμα: Στο τραπέζι η ενεργοποίηση του μηχανισμού ανάκτησης εσόδων με στόχο τη στήριξη τιμολογίων
-
ΕΛΛΑΔΑ7 ημέρες ago
Από σήμερα οι τριήμερες εκδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου – Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, μέτρα ασφαλείας
-
ΔΙΕΘΝΗ2 ημέρες ago
Κυρ. Μητσοτάκης: Η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μεταμορφώσει τη χώρα μας
-
ΔΙΕΘΝΗ4 ημέρες ago
Πολύνεκροι βομβαρδισμοί του Ισραήλ σε Γάζα και Λίβανο
-
ΔΙΕΘΝΗ4 ημέρες ago
Φον ντερ Λάιεν: Το Κίεβο μπορεί να «υπολογίζει» στην ΕΕ μετά τις «φρικτές» επιθέσεις της Ρωσίας