Connect with us

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Π. Ιωσήφ: Στη Χαιρώνεια βρίσκουμε τα οστά και τα όπλα εκείνων που πολέμησαν δίπλα στον Μέγα Αλέξανδρο

«Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο». Η έκθεση που θα ξεκινήσει στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (ΜΚΤ) στις 14 Δεκεμβρίου 2023 και θα διαρκέσει έως τις 31 Μαρτίου 2024 αφορά τη μάχη που έφερε στην πολιτική σκηνή τον Μέγα Αλέξανδρο, έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της παγκόσμιας ιστορίας.

Πώς, όμως, άλλαξε ο κόσμος μετά από αυτήν;

Με αφορμή την πρόσφατη δημοσιογραφική αποστολή στη βοιωτική πόλη, το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, Δρ αρχαιολογίας, επιμελητή του ΜΚΤ και της έκθεσης (μαζί με τον Ιωάννη Φάππα) για τη σημασία της μάχης, τον ρόλο που έπαιξαν σε αυτή διάσημα πρόσωπα και πολεμικά σώματα της αρχαιότητας, αλλά και για έναν άνθρωπο της νεότερης εποχής για τον οποίο αξίζει να μάθουμε περισσότερα: Τον σπουδαίο «άγνωστο» Παναγιώτη Σταματάκη, τον ανασκαφέα της Χαιρώνειας.

«Με τη μάχη της Χαιρώνειας, ο Φίλιππος, ουσιαστικά, επιβάλλεται στις ελληνικές πόλεις. Εδραιώνει την ήδη σημαντική του κυριαρχία στα ελληνικά πράγματα και αφού αναγνωρίζεται από τους ηττημένους, πλέον, Έλληνες και τους συμμάχους του ως Ηγεμών στο Συμπόσιο της Κορίνθου, θέτει σε δράση το σχέδιό του. Ένα παλαιό σχέδιο που απεργάζονταν οι ελληνικές πόλεις: αυτό της εκστρατείας κατά των Περσών και του κινδύνου που αντιπροσώπευαν. Ο Αθηναίος Ισοκράτης είχε ήδη καλέσει τον Φίλιππο να αναλάβει την ηγεσία της μάχης, αλλά η μάχη της Χαιρώνειας είναι αυτή που του δίνει το νομικό και πολιτικό πάτημα ώστε να την αναλάβει. Φυσικά, όπως ξέρουμε, η δολοφονία του δύο χρόνια μετά τη μάχη, θα φέρει τον Αλέξανδρο στη βασιλεία, άρα και στην ηγεσία της εκστρατείας», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Π. Ιωσήφ. Και συνεχίζει ως προς την ευρύτερη σημασία της μάχης με την οποία οι Μακεδόνες γίνονται οριστικά κυρίαρχη δύναμη στην Ελλάδα και την ανατολική Μεσόγειο:

«Ουσιαστικά, λοιπόν, η μάχη της Χαιρώνειας ανοίγει τον δρόμο για την κατάκτηση, αρχικά του βασιλείου των Αχαιμενιδών βασιλέων της Περσίας κι εν συνεχεία, των εσχατιών της τότε Οικουμένης. Είναι η μάχη που θα επιτρέψει στον ελληνικό κόσμο, οδηγούμενο από τη φιλοδοξία του Φιλίππου και κυρίως του Αλεξάνδρου, να γίνει κυρίαρχος όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά να φτάσει μέχρι τα ανατολικά του σημερινού Πακιστάν. Ως συνέπεια της μάχης, δημιουργείται αυτό που ονομάζουμε ο ελληνιστικός κόσμος, ένας νέος κόσμος όπου κυριαρχεί η Κοινή ελληνική γλώσσα, ανθίζουν οι τέχνες και τα γράμματα γύρω από τις μεγάλες βασιλικές αυλές της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας ή της Περγάμου. Είναι μια περίοδος απαράμιλλου πλούτου, ειδικά για τους κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Είναι αυτή η περίοδος κατά την οποία οι τεράστιες ‘αδρανείς’ ποσότητες πολύτιμων μετάλλων στα θησαυροφυλάκια των Περσών βασιλέων βρίσκουν τον δρόμο προς τις ‘αγορές’. Τέλος, και μεταξύ των μυριάδων πραγμάτων που θα μπορούσε να πει κανείς για τον κόσμο που άνοιξε με τη μάχη της Χαιρώνειας, αξίζει να πούμε ότι έμοιαζε πάρα πολύ με τον δικό μας: ήταν ένας κόσμος απολύτως διασπασμένος μεταξύ μικρότερων ή μεγαλύτερων βασιλείων, πόλεων και Κοινών, αλλά ταυτοχρόνως, κι ένας κόσμος παγκοσμιοποιημένος κι ευρύς. Ήταν ένας κόσμος για έναν νέο άνθρωπο, όπως ακριβώς τον περιγράφει ο Όμηρος: ένας άνθρωπος που ‘Γνώρισε πολιτείες πολλές, έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές’ (Όμηρος, Οδύσσεια Α, 3)».

Υπήρχε -ρωτήσαμε- περίπτωση ένας τόσο καλά οργανωμένος στρατός, με καινοτόμα όπλα και τακτικές, όπως αυτός των Μακεδόνων, να χάσει τη μάχη;. «Βεβαίως. Μια μάχη έχει πάντοτε έναν αστάθμητο παράγοντα, έναν δαίμονα, όπως τον ονομάζει ο Δημοσθένης: την Τύχη. Σε αυτήν, άλλωστε, αποδίδει ο Αθηναίος πολιτικός την ήττα. Από την άλλη πλευρά, όμως, η τυχαιότητα της έκβασης της μάχης γίνεται πιο αντιληπτή μέσα από τα λόγια του ίδιου του Φιλίππου. Μας πληροφορεί ο Πλούταρχος ότι αμέσως μετά τη μάχη, κι αφού έχει γιορτάσει και ειρωνευτεί τον Δημοσθένη, ο βασιλιάς ανατρίχιασε με την ικανότητα του ρήτορα που τον ανάγκασε να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή και τη βασιλεία του στο διάστημα μίας και μόνο ημέρας. Ουσιαστικά, όμως, η σύγκρουση μεταξύ των δύο αριθμητικά ισοδύναμων σχεδόν στρατών δύσκολα θα μπορούσε να γείρει υπέρ των συμμαχικών δυνάμεων των ελληνικών πόλεων του Νότου. Ο μακεδονικός στρατός ήταν επαγγελματικός, αφού ο Φίλιππος είχε φροντίσει, ήδη από την άνοδό του στην εξουσία, να προχωρήσει σε βαθιά μεταρρύθμισή του, να εισάγει νέα όπλα και τακτικές κάνοντας σημαντική χρήση του ιππικού. Οι συνεχείς εκστρατείες δε κατά των βόρειων εχθρών της Μακεδονίας, είχαν σκληραγωγήσει και εκπαιδεύσει τη μακεδονική φάλαγγα καθιστώντας της το απόλυτο όπλο της εποχής», απαντά ο συνομιλητής του ΑΠΕ-ΜΠΕ, που επισημαίνει κι έναν ακόμα λόγο υπεροχής των Μακεδόνων.

«Οι οικονομικοί συσχετισμοί μεταξύ των δύο αντιπάλων ήταν σαφέστατα υπέρ των Μακεδόνων. Οι πόροι και ο πλούτος του Φιλίππου είναι ασύγκριτα μεγαλύτερος αυτού των αντιπάλων του, όπως θα υποστηρίξω και σε ανακοίνωση που ετοιμάζω στο πλαίσιο του συνεδρίου που θα διοργανώσουμε με την ευκαιρία της έκθεσης. Κι εδώ, θα ήθελα να τονίσω ότι είναι πρόθεσή μας να συνδυάζουμε τις εκθέσεις μας με ένα καθαρά αρχαιολογικό κι ερευνητικό κομμάτι, έτσι ώστε όλη η έρευνα που απαιτεί το στήσιμο μιας έκθεσης να έχει αντίκτυπο όχι μόνο μέσα από τον κατάλογο, αλλά και από τα πρακτικά ενός επιστημονικού συνεδρίου», υπογραμμίζει.

Η κουβέντα δεν θα μπορούσε να μην περιστραφεί και γύρω από τον Μεγάλο Αλέξανδρο και τον ρόλο του στη μάχη. «Ο Αλέξανδρος είναι 18 ετών, είναι σχεδόν στην ηλικία κατά την οποία ο πατέρας του ολοκλήρωσε την τριετή ομηρεία του στη Θήβα. Και αναλαμβάνει, σύμφωνα με τις πηγές, τη διοίκηση του αριστερού κέρατος της μακεδονικής παράταξης συνοδευόμενους από πολύπειρους στρατηγούς του Φιλίππου, μεταξύ αυτών και του Αντίπατρου. Σύμφωνα με το σχέδιο που είχε καταστρώσει ο Φίλιππος, στον Αλέξανδρο έμελλε να αντιμετωπίσει το πλέον επίλεκτο σώμα του αντιπάλου: τον Ιερό Λόχο των Θηβαίων. Και έφερε σε πέρας την αποστολή του, καθώς εξουδετέρωσε μέχρι ενός τους αήττητους μέχρι τότε αντιπάλους του», αναφέρει ο επιμελητής του ΜΚΤ, που απαντά επίσης γιατί η έκθεση μας επιτρέπει να «αγγίξουμε» αρχαιολογικά τον μεγάλο βασιλιά, όσο ποτέ και πουθενά αλλού στον τόπο και τον χρόνο (όπως αναφέρει σχετικό δελτίο Τύπου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης).

«Γιατί ‘αγγίζουμε’ τον Αλέξανδρο; Καλή ερώτηση. Ο Αλέξανδρος είναι ‘παντού και πουθενά’ στην ελληνική αρχαιότητα: Οι γραπτές πηγές που τον αφορούν είναι πολύ μεταγενέστερες, δεν έχει βρεθεί ο τάφος του, ενώ οι πόλεις που ίδρυσε φέρουν βαρύ το φορτίο των Διαδόχων του. Στη Χαιρώνεια, όμως, βρίσκουμε τα οστά και τα όπλα εκείνων που πολέμησαν δίπλα του, αυτών που δέχθηκαν τις εντολές του εκείνο το πρωινό των αρχών του Αυγούστου. Τα σώματα των εχθρών που, κάποιοι από τους οποίους έπεσαν, ίσως, από το δικό του όπλο. Είναι, φυσικά, κρίμα να τον ‘αγγίζουμε’ αρχαιολογικά σε ένα πεδίο μάχης με τη βιαιότητα που αυτό συνεπάγεται», επισημαίνει ο Π. Ιωσήφ.

Στη Χαιρώνεια, κάτω από το γνωστό μνημείο του Λέοντα (πολυάνδριο), βρίσκονται θαμμένοι 254 Θηβαίοι ιερολοχίτες. Ο Ιερός Λόχος των Θηβών, μια από τις πιο φημισμένες πολεμικές μονάδες της αρχαιότητας, έμελλε να εξολοθρευτεί άγρια στη μάχη της Χαιρώνειας. «Ο Ιερός Λόχος είναι μια πολύ εξαιρετική και ιδιαίτερη περίπτωση. Όπως και ο Αλέξανδρος θα έλεγα, είναι θύμα της φήμης του. Έχουμε ελάχιστες αναφορές σε αυτόν στις αρχαίες πηγές, γνωρίζουμε λίγα πράγματα για την οργάνωση και τις τακτικές του. Ξέρουμε όμως ποιοι τον ίδρυσαν, πώς τον εκπαίδευσαν, βάσει ποιας φιλοσοφίας και πού ήταν νικηφόρος. Συγκροτήθηκε, λοιπόν, από τον Γοργίδα λίγο μετά την απομάκρυνση της σπαρτιατικής φρουράς από τη Θήβα και έφτασε στην ακμή του υπό τη διοίκηση των Πελοπίδα κι Επαμεινώνδα. Δημιουργήθηκε με βάση τις αρχές της πλατωνικής φιλοσοφίας, όπως περιγράφεται στο ‘Συμπόσιο’ και εκπαιδεύτηκε στο δημόσιο γυμνάσιο της πόλης. Ένα επίλεκτο σώμα 300 πολιτών σε ζεύγη. Ήταν εκείνο το σώμα που νίκησε τους μέχρι τότε αήττητους Σπαρτιάτες στα Λεύκτρα και τη Μαντίνεια και ηγήθηκε της θηβαϊκής κυριαρχίας για σχεδόν τέσσερεις δεκαετίες στην Ελλάδα. Ο τελευταίος χορός τους έμελλε να πραγματοποιηθεί στη Χαιρώνεια, απέναντι στον Αλέξανδρο», τονίζει.

Ο σπουδαίος Παναγιώτης Σταματάκης

Η αναφορά στον ανασκαφέα του πολυανδρίου, Παναγιώτη Σταματάκη, το χειρόγραφο ημερολόγιο του οποίου εκδόθηκε μόλις το 2022 από τον ΓΓ της Αρχαιολογικής Εταιρίας, Β.Χ. Πετράκο και τη Βιβλιοθήκη της Εταιρείας, είναι περισσότερο από αναγκαία. «Ο Παναγιώτης Σταματάκης είναι ένας από τους πρωτοπόρους της ελληνικής αρχαιολογίας, της αρχαιολογίας γενικότερα, θα έλεγα. Ο ίδιος δεν ήταν αρχαιολόγος, είχε πραγματοποιήσει, χωρίς ωστόσο να τις ολοκληρώσει, σπουδές Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ως απόστολος της Αρχαιολογικής Εταιρείας ανέσκαψε πλήθος άγνωστων αρχαιολογικών θέσεων, δημιούργησε αρχαιολογικές συλλογές και ίδρυσε μουσεία, ενώ έσωσε πλήθος αρχαιοτήτων από τους λαθρανασκαφείς και εκείνους τους αρχαιολόγους που εφήρμοζαν λιγότερο επιστημονικές πρακτικές», σημειώνει ο συνομιλητής του ΑΠΕ-ΜΠΕ για τον υποδειγματικό «αρχαιολόγο» που έφυγε πρόωρα, αφήνοντας πίσω του τεράστιο έργο.

«Στον Σταματάκη ανατέθηκε το έργο της ανασκαφής του Λέοντα στη Χαιρώνεια, μιας θέσης γνωστής ήδη από τις αρχές του 19ου αι. όταν περιηγητές είδαν τα θραύσματα του πεσμένου μνημείου. Ο Σταματάκης ξεκίνησε να ανασκάπτει το μνημείο το 1879 ενόψει της αναστήλωσής του και τη συνέχισε και την ολοκλήρωσε το 1880. Ήταν τόσο συστηματικός και λεπτομερής στην ανασκαφή και την καταγραφή των ευρημάτων του, που θα ζήλευε κι ένας σύγχρονος αρχαιολόγος. Αφού εντόπισε τον περίβολο, άρχισε να ανασκάπτει τους σκελετούς στο εσωτερικό του, να τους σχεδιάζει και να τους σχολιάζει λεπτομερώς. Οι ανατομικές του γνώσεις του επέτρεψαν να είναι ακριβής και λεπτομερής στην ταύτιση των τραυμάτων. Και μέσα από αυτές γινόμαστε κι εμείς μάρτυρες της βιαιότητας της μάχης. Ο Σταματάκης πέθανε πολύ πρόωρα από ελονοσία και δεν μπόρεσε να δημοσιεύσει τις εργασίες του. Τα ημερολόγια του χάθηκαν μεταξύ κληρονομιάς και λήθης, όπως πολύ ωραία το περιγράφει ο κ. Βασίλειος Πετράκος. Η πρόσφατη δημοσίευσή τους μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για το μνημείο, για τη μάχη, αλλά και για τον ίδιο τον Σταματάκη, έναν από τους αδικημένους πρωτεργάτες της αρχαιολογίας».

Υποπτευόμαστε ότι μια νέα ανασκαφή στον χώρο του πολυανδρίου, ίσως και κάπου αλλού εκεί κοντά, θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον -κάτι που μας το επιβεβαιώνει και ο συνομιλητής μας. «Μακάρι η περιοχή της μάχης με τα μνημεία της, ας μην ξεχνάμε και τον μνημειώδη τύμβο των Μακεδόνων με τα υπολείμματα της τεράστιας πυράς, να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας με όλες τις σύγχρονες μεθόδους. Μια τέτοια έρευνα θα μας επιτρέψει να απαντήσουμε σε πλήθος ερωτημάτων γύρω από τη μάχη, την αρχιτεκτονική των μνημείων· γύρω από την ιστορία του τόπου και των ανθρώπων του», καταλήγει ο Π. Ιωσήφ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή την έκθεση, που όπως όλα δείχνουν θα συγκινήσει, θα εκπαιδεύσει, αλλά και θα εκπλήξει.

Ελένη Μάρκου

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading
Advertisement

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Αρχίζει σήμερα το 52ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Η μεγαλύτερη γιορτή του Βιβλίου «ανοίγει τις πύλες της» σήμερα 6 Σεπτεμβρίου, στο Πεδίον του ‘Αρεως, για να υποδεχτεί τους φίλους του βιβλίου και να προσελκύσει νέους αναγνώστες.

Διακόσιοι εκδοτικοί οίκοι, 280 περίπτερα,  200 πολιτιστικές εκδηλώσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, διαδραστικά εκπαιδευτικά δρώμενα και πολλά άλλα θα πραγματοποιηθούν στο μεγάλο 52ο Φεστιβάλ Βιβλίου 2024, που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου (Σ.ΕΚ.Β.), υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Αθηναίων, του Εμπορικού Επιμελητηρίου Αθηνών, τη στήριξη της Περιφέρειας Αττικής, την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων και τη συνεργασία με το Μικρό Παρίσι των Αθηνών, το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού και το Ωδείο Φίλιππος Νάκας.

Οι επισκέπτες του Φεστιβάλ, με φόντο τα χιλιάδες βιβλία, θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και να συμμετάσχουν σε ένα πολυποίκιλο, πολιτιστικό γεγονός. Μεταξύ πολλών άλλων εκδηλώσεων, θα πραγματοποιηθούν: Παιδική θεατρική παράσταση «Ο θρύλος της Μουλάν» από την εταιρεία θεατρικών παραγωγών ΜΕΘΕΞΙΣ, παράσταση Καραγκιόζη από το Θέατρο Σκιών «Νικόλα Τζιβελέκη», συναυλία από το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής του Δήμου Αθηναίων, μουσικές βραδιές από μαθητικά σύνολα του Μουσικού Σχολείου Πειραιά και σπουδαστές του Ωδείου Φίλιππος Νάκας, συναυλία από τον Μάριο Στρόφαλη με τη Μάρθα Μορελεόν και την Ειρήνη Τουμπάκη, εκδήλωση της Ελληνικής Ακαδημίας Κόμικς, τριήμερο παρουσίασης πρωτοεμφανιζόμενων δημιουργών λόγου, συναυλία με τους Σοφία Αρβανίτη, Νίκο Καλλίνη, Μάκη Ψαραδέλλη και το Μουσικό και Φωνητικό Σύνολο Κορίνθου «Ηχοροή».

Το κεντρικό αφιέρωμα του 52ου Φεστιβάλ Βιβλίου 2024 έχει τίτλο «Νεολαία και Ανάγνωση. Από σένα η ‘Ανοιξη εξαρτάται» και είναι επικεντρωμένο στις νεότερες γενιές. Στην ευαισθητοποίησή τους σε κρίσιμα ζητήματα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον, η ορθή χρήση της τεχνολογίας, η Τεχνητή Νοημοσύνη κ.ά., στις απαντήσεις που μπορεί να δώσει το βιβλίο σε καίρια φιλοσοφικά και πρακτικά ερωτήματα και στις διεξόδους που μπορούν να βρουν μέσω του πολιτισμού. Την αφίσα και το εξώφυλλο του καταλόγου του 52ου Φεστιβάλ Βιβλίου 2024 κοσμεί έργο του διακεκριμένου Έλληνα εικαστικού, Λεωνίδα Γιαννακόπουλου.

Το 52ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του ‘Αρεως λειτουργεί καθημερινά, από 6 έως 22 Σεπτεμβρίου 2024 με ελεύθερη είσοδο. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Πέμπτη 18:00-22:30, Παρασκευή & Σάββατο 18:00-23:00, Κυριακή 10:30-15:00 & 18:00-22:30.

Η εκδήλωση των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2024 και ώρα 20:00.

Ε.Μ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Εκδηλώσεις σε πάνω από 50 αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία για την Πανσέληνο

…πλήρης μὲν ἐφαίνετ᾽ ἀ σελάννα…

…η Σελήνη άστραφτε ολόγεμη…

Σαπφώ

Το υπουργείο Πολιτισμού διοργανώνει και φέτος τις εκδηλώσεις της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου, υπό τον συντονισμό της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσφέροντας ελεύθερη είσοδο σε επιλεγμένους αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, ιστορικούς τόπους και μουσεία, τη νύχτα της Πανσελήνου, απόψε Δευτέρα 19 Αυγούστου 2024.

Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, περισσότεροι από εκατό αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, μουσεία και μνημεία, σε ολόκληρη τη χώρα, θα υποδεχθούν το κοινό κάτω από το φως του φεγγαριού.

Διαβάστε επίσης: «Μελωδίες στην Αυγουστιάτικη Πανσέληνο με τρεις τενόρους» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά απόψε

Εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν σε πάνω από πενήντα αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, ενώ άλλοι τόσοι θα παραμείνουν ανοιχτοί για το κοινό με ελεύθερη είσοδο.

Η φετινή διοργάνωση πλαισιώνεται από εκδηλώσεις από τις 9 έως και τις 25 Αυγούστου, σύμφωνα με το αναρτημένο πρόγραμμα, το οποίο περιλαμβάνει θεατρομουσικές παραστάσεις, αστροπαρατήρηση, αφηγήσεις παραμυθιών και ξεναγήσεις, τις οποίες διοργανώνουν οι υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων, πολλές εκ των οποίων σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τοπικούς συλλόγους. Εκδηλώσεις στο πλαίσιο της διοργάνωσης θα πραγματοποιήσουν επίσης το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη, αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.

Δύο μεγάλες μουσικές εκδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης καλεί τον κόσμο απόψε 19 Αυγούστου σε μια ιδιαίτερη περιήγηση στον εξωτερικό του χώρο, στην υπαίθρια έκθεση Μνήμη και… Λίθοι, συνοδεία soul μουσικής και κάτω από ένα εντελώς διαφορετικό φως. Μετά 20:00 κι έως τα μεσάνυχτα, η είσοδος στο μουσείο θα είναι ελεύθερη, ενώ στις 21:00, ο χώρος του Mouseio Café θα πλημμυρίσει με τις soul μελωδίες των Evita and Dry Breads, δηλαδή με την Εβίτα Ναλμπαντίδου στη φωνή, τη Στέλλα Καραγιώργου στο κοντραμπάσο, τη Στεφανία Δουλιάκα στο πιάνο και τη Λία Αμπρικίδου στα τύμπανα.

Ελεύθερη θα είναι σήμερα η είσοδος και στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, που όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος συμμετέχει στις εκδηλώσεις της Πανσελήνου του Αυγούστου που διοργανώνει το ΥΠΠΟ.  Στις 20 Αυγούστου, προγραμματίζει κι αυτό μουσική εκδήλωση και συγκεκριμένα, στις 20:30, στο αίθριο του Μουσείου. Πρόκειται για ανατολική μουσική των Πάνου Σκουτέρη, (κλαρινέτο, καβάλ, φωνή) και Arash Badie (ιρανικό ταρ), σε μία εκδήλωση που βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό και συμπεριλαμβάνει ρεπερτοριακά λατρευτική αλλά και λαϊκή μουσική από την ελληνική-βυζαντινή, την περσική, οθωμανική και την αραβική παράδοση.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πλούσιο σε εκδηλώαεις το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αισχύλεια 2024, που κατά κύριο λόγο πραγματοποιείται στο Παλαιό Ελαιουργείο – Παραλία Ελευσίνας

Πλήθος ξεχωριστών εκδηλώσεων και αξιόλογους καλλιτέχνες φιλοξενεί και φέτος το Φεστιβάλ Αισχύλεια, ένα από τα πλέον συνεπή και μακροβιότερα στην ελληνική επικράτεια, που φέτος συμπληρώνει 49 χρόνια.

Το Φεστιβάλ Αισχύλεια, που διοργανώνει ο Δήμος Ελευσίνας, έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην εξωστρέφεια της πόλης η οποία στέφθηκε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023, με πλήθος σημαντικών εκδηλώσεων, που σημείωσαν μεγάλη επιτυχία και έκαναν ακόμα πιο δυνατό το στίγμα της στον διεθνή πολιτιστικό χάρτη.

Το φετινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αισχύλεια 2024, το οποίο παρουσιάστηκε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου στον ΙΑΝΟ, περιλαμβάνει αυστηρά επιλεγμένες θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές, προτάσεις πολιτισμού, που αναδεικνύουν τη σύγχρονη έκφραση και δημιουργία. Οι εκδηλώσεις κατά κύριο λόγο θα πραγματοποιηθούν στο εμβληματικό Παλαιό Ελαιουργείο, με φόντο την παραλία της Ελευσίνας, έναν χώρο που έχει άρρηκτα συνδεθεί με τα Αισχύλεια και έχει αγαπήσει το φιλότεχνο κοινό.

Η αυλαία του φετινού Φεστιβάλ Αισχύλεια 2024 ανοίγει την Παρασκευή 30 Αυγούστου από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, που κατά παράδοση φιλοξενεί την πρώτη εκδήλωση του Φεστιβάλ, όπου θα πραγματοποιήσει συναυλία ο Σταύρος Λάντσιας με το κουαρτέτο του, με τίτλο «Ο δικός μου Ennio Morricone».

Ο καταξιωμένος Κύπριος πιανίστας και συνθέτης Σταύρος Λάντσιας παρουσιάζει την πολυαναμενόμενη τελευταία δισκογραφική του δουλειά με τίτλο «My Ennio Morricone», ανοίγοντας ένα παράθυρο στο μουσικό σύμπαν του αγαπημένου του συνθέτη, με αξέχαστες μελωδίες που έχουν «ντύσει» εμβληματικές ταινίες όπως Cinema Paradiso, Once Upon a Time in the West και πολλές άλλες, μέσα από ευρηματικές ενορχηστρώσεις και εμπνευσμένες εκτελέσεις από χαρισματικούς σολίστες.

Την Κυριακή 1η Σεπτεμβρίου το πρόγραμμα συνεχίζεται στο Παλαιό Ελαιουργείο, όπου το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει την παράσταση «Βάκχες» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, με τους Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη, Μαριάννα Δημητρίου, Αλεξία Καλτσίκη, Θέμη Πάνου, Αργύρη Πανταζάρα, Γιάννη Κόραβο, Διονύση Πιφέα, Φώτη Στρατηγό, κά.

Το έργο χαρακτηρίζεται από αυστηρή συνοχή στη μορφή αλλά και από τεράστια εσωτερική δύναμη, και ταυτόχρονα φανερώνει το ενδιαφέρον του ποιητή για τον μυστικισμό και την έκσταση. Βασικά δραματικά θέματα της τραγωδίας είναι οι δυνατότητες της ψυχής, η ανθρώπινη αρετή, η αυτοσυνείδηση, η σύνεση και η πλάνη, το λογικό και το άλογο στοιχείο, που εμφανίζονται μέσα από την αντίθεση ανάμεσα στον άνθρωπο και τον θεό, την ίδια αντίθεση από την οποία προκύπτει η τραγική σύγκρουση του δράματος.

Στις 5 και 6 Σεπτεμβρίου, στην ενότητα «Το Φεστιβάλ Συστήνει» και στο πλαίσιο των Μουσικών Κύκλων του, παρουσιάζονται αξιόλογα μουσικά σχήματα που αξίζει να ακούσετε: Την Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου η Banda Entopica, η παραδοσιακή μπάντα δρόμου με έδρα τη Θεσσαλονίκη, ενώνει κλαρίνο, τρομπέτα, ακορντεόν και νταούλι σε ένα σύμπλεγμα παραδοσιακής και μοντέρνας βαλκανικής μουσικής, ενώ την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου τον λόγο έχουν οι Usurum & Lamda, δύο από τις πιο αντιπροσωπευτικές μπάντες της νέας μουσικής σκηνής, με ήχο που ξεχωρίζει.

Την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου τη σκυτάλη παίρνει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με τον «Πλούτο» του Αριστοφάνη, σε μετάφραση, ελεύθερη απόδοση κειμένου και σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. Στον ρόλο του Χρεμύλου ο Μάνος Βακούσης που τιμήθηκε πρόσφατα με το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου «Κάρολος Κουν». Στον θίασο συμμετέχει, στο ρόλο της Ελπινίκης, η Αλεξάνδρα Παλαιολόγου. Στο μουσικό μέρος της παράστασης παίρνουν μέρος οι Χατζηφραγκέτα, η Nalyssa Green και ο Τελευταίος Καλεσμένος. Στην Παράβαση του έργου εμφανίζεται η ιστορικός- καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Ευθυμίου.

Τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου τον λόγο έχει η ευφάνταστη εκδήλωση «Τα παιδιά της Ελευσίνας παίζουν ακόμη βόλους», με σκοπό την προβολή δημιουργών της πόλης. Πρόκειται για μια μουσική συναυλία στην οποία συμμετέχουν Ελευσίνιοι μουσικοί από όλα τα είδη μουσικής, κλασική, έντεχνη, ροκ, παραδοσιακή, λαϊκή, αλλά και ραπ και τέκνο και με παράλληλη προβολή από μικρά φιλμάκια που τη σκηνοθεσία και το μοντάζ επιμελούνται Ελευσίνιοι σκηνοθέτες, όπως και κείμενα συνδετικά επίσης με την επιμέλεια Ελευσίνιων συγγραφέων.

Την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου έρχεται η εμβληματική τραγωδία του Ευριπίδη, «Ηρακλής Μαινόμενος», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά. Ένας σπουδαίος θίασος με τους Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Γιώργο Γάλλο, Στεφανία Γουλιώτη, Ηρώ Μπέζου, ‘Αννα Καλαϊτζίδου, Γιάννη Κλίνη, Αινεία Τσαμάτη, Νίκο Μήλια, Γκαλ Ρομπίσα, Μπάμπη Γαλιατσάτο, Θανάση Ραφτόπουλο, Αντώνη Αντωνόπουλο, καθώς και τον διαπρεπή μουσικό Φώτη Σιώτα σε εξέχοντα ρόλο επί σκηνής, μας βυθίζει στην υπαρξιακή αγωνία της εμβληματικής τραγωδίας του Ευριπίδη, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Δημήτρη Καραντζά.

Την Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου μια παράσταση για παιδιά και όσους αισθάνονται παιδιά, Οι «Μαγικές Σβούρες», που φέτος γιορτάζουν 20 χρόνια διαρκούς παρουσίας στο θέατρο για παιδιά, και η «ΜΕΛΙΣΜΑ Events», παρουσιάζουν, σε σκηνοθεσία και διασκευή για παιδιά του Δημήτρη Αδάμη, το «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» του Σαίξπηρ. Η Αγγελική Λάμπρη εμφανίζεται στον ρόλο της Βασίλισσας των Ξωτικών Τιτάνιας, ενώ στον ρόλο του Μάστορα Πάτου ο Στέλιος Πετράκης. Μια παράσταση που συνδυάζει την κωμωδία με τη μαγεία και το όνειρο.

Την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου τα Αισχύλεια 2024 φιλοξενούν την εκρηκτική κωμωδία του Μολιέρου «Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής», σε σκηνοθεσία και διασκευή των Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια. Μετά από τον «Δον Ζουάν» το 2009 στο Εθνικό Θέατρο και τον «Ταρτούφο» το 2016, συνεχίζουν τη μελέτη τους πάνω στον κορυφαίο Γάλλο δραματουργό, ο οποίος, μέσα πάντα από το πρίσμα της κωμωδίας, φώτισε τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής, κατανόησε την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και δημιούργησε χαρακτήρες με οικουμενική εμβέλεια και έργα που παραμένουν επίκαιρα μέχρι σήμερα. Παίζουν οι Αιμίλιος Χειλάκης, Αθηνά Μαξίμου, Μυρτώ Αλικάκη, Θοδωρής Ρωμανίδης, Νίκος Γκέλια, Βίκυ Διαμαντοπούλου, Γιώργος Ζυγούρης, Δημήτρης Φιλιππίδης.

Την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν σε συνεργασία με το Θέατρο του Νέου Κόσμου προτείνουν τις «Ικέτιδες» του Αισχύλου, 60 χρόνια μετά την πρώτη παρουσίασή τους στην Επίδαυρο. Οι «Ικέτιδες» είναι έργο ποιητικό αλλά και βαθιά πολιτικό. Στους ανδρικούς ρόλους η Λυδία Κονιόρδου (Δαναός), ο Γιάννης Τσορτέκης (Κήρυκας των Αιγυπτίων) και ο Άκης Σακελλαρίου (Πελασγός). Η μεγάλη πρωτοτυπία του έργου έγκειται στο γεγονός ότι η κεντρική ηρωίδα είναι συλλογική. Οι πενήντα Δαναΐδες εκπροσωπούν για τον Αισχύλο όλο το γυναικείο φύλο. Κορυφαίες Δαναΐδες είναι η Λένα Παπαληγούρα και η Λουκία Μιχαλοπούλου, ενώ ο Χορός συμπληρώνεται από ηθοποιούς-απόφοιτες αλλά και σπουδάστριες του Θεάτρου Τέχνης (λόγος), μέλη της γυναικείας χορωδίας Chóres της Μαρίνας Σάττι (τραγούδι) και χορεύτριες της ομάδας «Και όμως κινείται» (χορός-ακροβατικά).

Τη Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου η βραδιά θα είναι διαφορετική: Θα είναι παράλληλα συναυλία, πανηγύρι, καλλιτεχνική σύμπραξη, πολιτική θέση, με τίτλο «Το τοπικό είναι παγκόσμιο, το συλλογικό η μόνη αντεξουσία». Δύο κοινότητες, δύο κολεκτίβες, δύο ιστορικές συλλογικότητες, οι Χαΐνηδες και οι Social Waste, λειτουργώντας αμεσοδημοκρατικά, δημιουργούν σύγχρονο τραγούδι και όχι στείρες απομιμήσεις (ή «μοντέρνες» επανεκτελέσεις) κόντρα στον συγκινησιακό εκβιασμό και τη συνθηματολογία των καιρών. Ρυθμοί, ηχοχρώματα, όργανα της Μεσογείου, των Βαλκανίων, και όχι μόνο, συμπλέκονται και στροβιλίζονται σ’ ένα μυσταγωγικό εκστατικό δρώμενο.

Το εντυπωσιακό opening act θα κάνει ο Χρήστος Τσιούνης, ο οποίος μας συστήθηκε ως τραγουδοποιός τον Σεπτέμβριο του 2021 με το άλμπουμ «Βασιλικάκι», την πρώτη του δισκογραφική δουλειά, με δέκα τραγούδια σε στίχους και μουσική του ίδιου. Ξεκίνησε το ταξίδι της δημιουργίας έχοντας αντλήσει από την παραδοσιακή, αλλά και αστική μουσική του τόπου μας, τους ήχους και τα ιδιώματά τους, με ακούσματα τόσο από τη Δύση όσο και από την Ανατολή, σε συνδυασμό με την αγάπη του για την ποίηση και την «αυτόματη γραφή». Στο μουσικό ταξίδι που θα παρουσιάσει στο Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας συνοδοιπόροι του θα είναι αγαπημένοι φίλοι και συνεργάτες μουσικοί.

Την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου μια από τις σημαντικότερες ερμηνεύτριες της νέας γενιάς, η Ελεονώρα Ζουγανέλη, μας καλεί να βαδίσουμε μαζί της «Σε άλλα μονοπάτια». Με ακουστική διάθεση και μια μπάντα που δημιουργήθηκε ειδικά για την παράσταση αυτή, η χαρισματική τραγουδίστρια θα περιπλανηθεί αυτή τη φορά στους δρόμους του λαϊκού μας τραγουδιού με αφετηρία το «Μονοπάτι» του Γιώργου Μουζάκη, δίνοντας νέα πνοή σε διαλεχτά λαϊκά, ελαφρά και αρχοντορεμπέτικα και θα φτάσει μέχρι το σήμερα του λαϊκού μας τραγουδιού, κάνοντας και κάποιες «στάσεις» σε λαϊκά τραγούδια της Μεσογείου. Όλα αυτά με μια εξαμελή ομάδα μουσικών υπό την καθοδήγηση του εξαιρετικού μουσικού Θωμά Κωνσταντίνου.

Κινηματογραφικές προβολές

Το κινηματογραφικό πρόγραμμα προβολών περιλαμβάνει ταινίες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, οι οποίες προβάλλονται από τις 23 ως τις 26 Σεπτεμβρίου στον Θερινό Κινηματογράφο στην παραλία της Ελευσίνας.

23/9: «Πίσω απ’ τις θημωνιές»

Σκηνοθεσία Ασημίνας Προέδρου

24/9: «Φόνισσα»

Σκηνοθεσία Εύας Νάθενα

25/9: Το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας ταξιδεύει στο Φεστιβάλ Αισχύλεια.

26/9: «Πολύδροσο»

Σκηνοθεσία Αλέξανδρου Βούλγαρη

Γενική είσοδος: 5 ευρώ. Ώρα Έναρξης: 21.15

Ώρα έναρξης εκδηλώσεων: 21.00

Γενική Είσοδος: 12 ευρώ, μειωμένο: 5 ευρώ.

Η έναρξη προπώλησης εισιτηρίων, θα ανακοινωθεί στο site http://aisxylia.gr/

Ε. Μ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Continue Reading

ΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ