Ένα  διαφορετικό φεστιβάλ εξελίσσεται πίσω από το κόκκινο χαλί της λάμψης και των μεγάλων σταρ του 80ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας . Είναι το πρωτότυπο, τολμηρό φεστιβάλ της ψηφιακής εποχής που αποτελείται από ταινίες εικονικής πραγματικότητας και εγκαταστάσεις εμβύθισης. Πίσω ακριβώς από το Palazzo del Casino στο Λίντο βρίσκεται το λιλιπούτειο νησάκι Lazzaretto Vecchio, το οποίο  έως το 1630 λειτουργούσε ως λοιμοκαθαρτήριο.

Εκεί, μέσα σ’ ένα υπέροχα ανακαινισμένο κτίριο, οι επισκέπτες της Μόστρα βιώνουν την εμπειρία του μελλοντικού κινηματογράφου, στο Venice Immersive. Ένα τμήμα του φεστιβάλ αφιερωμένο αποκλειστικά στις τεχνολογίες εμβύθισης, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα μέσα δημιουργικής έκφρασης εκτεταμένης πραγματικότητας: βίντεο 360 ° και έργα XR κάθε πιθανής διάρκειας, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων και των εικονικών κόσμων.  Φυσικά για να παρακολουθήσει κανείς αυτά τα έργα θα πρέπει να φορέσει μία ειδική κάσκα, ακουστικά και αρκετές φορές να χρησιμοποιήσει τηλεχειριστήρια, να περιηγηθεί σε διάφορα δωμάτια, να καθίσει οκλαδόν στο πάτωμα ή να ξαπλώσει αναπαυτικά σε μαξιλάρια.

Στο τμήμα Venice Immersive παρουσιάζονται 43 έργα από 25 χώρες και 24 έργα στην ενότητα Worlds Gallery που περιλαμβάνει εικονικούς κόσμους που μπορείς να τους  βιώσεις ως μέρος μιας περιπατητικής εμπειρίας.

Το ONX Studio του Ιδρύματος Ωνάση από τη Νέα Υόρκη – ένα υβριδικό στούντιο παραγωγής και ένας εκθεσιακός χώρος με μια παγκόσμια κοινότητα μελών που δημιουργούν διαδραστικά και εμβυθιστικά έργα Επαυξημένης Πραγματικότητας (XR) συμμετέχει φέτος στο Venice Immersive του Φεστιβάλ Βενετίας με τρία έργα: το «Tulpamancer» των  Matthew Niederhauser και Marc Da Costa, το «Shadowtime» των Sister Sylvester και Deniz Tortum, και το «Forager» των Winslow Porter και Elie Zananiri. Τα δύο πρώτα συμμετέχουν στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του Venice Immersive και το τρίτο στην ενότητα με τα καλύτερα έργα των τελευταίων ετών.

«Η επιλογή των τριών έργων που κατατέθηκαν στη Βενετία προήλθε από το σύνολο των έργων που αυτή τη στιγμή δουλεύουν καλλιτέχνες μέσα στο ONX Studio της Νέας Υόρκης. Κάποιοι από αυτούς ήρθαν τον τελευταίο χρόνο, ενώ με άλλους συνεργαζόμαστε ήδη αρκετό καιρό και τώρα βλέπουμε σιγά σιγά να  δημιουργούν ομάδες μεταξύ τους και πρότζεκτ τα οποία έχουν ένα παγκόσμιο αντίκτυπο. Αψηφώντας τα είδη, το ONX ενισχύει τη συνεργασία, τη διασταύρωση και τη διαθεματικότητα – αναζητώντας και αναδεικνύοντας τις νέες δυνατότητες της τεχνολογίας» αναφέρει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση, Πρόδρομος Τσιαβός.

Όπως εξηγεί, το Ίδρυμα Ωνάση πραγματοποίησε μία πολύ τολμηρή στρατηγική αλλαγή το 2019. «Από εκεί που χρησιμοποιούσε τους χώρους του στο κτίριο της πέμπτης λεωφόρου στη Νέα Υόρκη προκειμένου να αναδείξει τη σημασία του ελληνικού πολιτισμού μέσα από τις αρχαιότητες, επέλεξε να δημιουργήσει ένα στούντιο στο οποίο κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τη σημερινή εποχή μπορούν να διερευνηθούν από ομάδες καλλιτεχνών, προγραμματιστών, business developers.. Η επιλογή αυτή μπορεί να έμοιαζε κάπως ανορθόδοξη τότε, όμως φαίνεται να δικαιώνει το Ίδρυμα Ωνάση και ειδικότερα τον πρόεδρο του Αντώνη Παπαδημητρίου που με δική του πρωτοβουλία έγινε αυτή η μεταστροφή, καθώς και τη Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Αφροδίτη Παναγιωτάκου  η οποία στήριξε και κατηύθυνε αυτή τη νέα δραστηριότητα από την Αθήνα. Τέσσερα χρόνια μετά βλέπουμε έργα καλλιτεχνών του ONX Studio να υπάρχουν σε όλα τα μεγάλα φεστιβάλ παγκοσμίως. Ήδη έχουν παρουσιαστεί κάποια έργα καλλιτεχνών στα φεστιβάλ South by Southwest, Τραϊμπέκα και Σάντανς, τώρα είμαστε στη Βενετία, ακολουθεί η Ars Electronica και αναμένουμε το CPH DOX στη Δανία, το IDFA στο ‘Αμστερνταμ και το RIXC στη Ρίγα. Πρόκειται για μια προσπάθεια η οποία καταδεικνύει το πώς ένα ίδρυμα με ελληνικές ρίζες μπορεί να παράγει πολιτιστικές δημιουργίες οι οποίες είναι παγκόσμιες, είναι δηλαδή κατανοητές σε διαφορετικά μέρη και ταυτόχρονα είναι και πάρα πολύ τοπικές. Το είδαμε και με έργα του ONX Studio που δημιουργήθηκαν και στην έκθεση Plasmata στα Γιάννενα και στο Cavafy Festival στη Νέα Υόρκη» σημειώνει. 

Προσωπικές μνήμες, οικολογική κατάρρευση και το βασίλειο των μανιταριών

Το «Tulpamancer», ένα από τα πιο δημοφιλή έργα στο φετινό Venice Immersive στο οποίο όλοι προσπαθούν να βρουν μια θέση, είναι μια διαδραστική εγκατάσταση- σαγηνευτική εμπειρία που κάνει τους θεατές να επιστρέφουν σε κομβικές στιγμές της ζωής τους και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης να εξερευνούν βαθύτερες πλευρές του εαυτού τους. Οι δημιουργοί του, Matthew Niederhauser και Marc Da Costa κατασκευάζουν μια ονειρική εμβυθιστική συνάντηση με τις προσωπικές μνήμες του κοινού, με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας. Μετά από μια συνέντευξη που δίνουν αρχικά οι συμμετέχοντες σε μια κονσόλα υπολογιστή, που έχει ξεχαστεί σε μία αποθήκη από τη δεκαετία του ‘90, φορούν ακουστικά και αφήνουν φωνές να τους καθοδηγήσουν μέσα από μια σειρά μοναδικά κατασκευασμένων εικονικών κόσμων, οι οποίοι ανακαλούν και αμφισβητούν αναμνήσεις από το παρελθόν τους και εξερευνούν πιθανά μέλλοντα.

Το ενδιαφέρον σε αυτό το έργο είναι ότι η εμπειρία που προσφέρει είναι εντελώς μοναδική και εξατομικευμένη αφού κάθε θεατής που μπαίνει μέσα παρακολουθεί κάτι τελείως διαφορετικό από τους άλλους. «Οι συμμετέχοντες καλούνται να βρεθούν σε έναν κόσμο που έχει δημιουργηθεί αποκλειστικά γι’ αυτούς. Κάθε αλληλεπίδραση παράγει ένα μοναδικό έργο που διαγράφεται στο τέλος της προβολής του, αφήνοντας το μόνο να αντηχεί στο μυαλό κάθε συμμετέχοντα» επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Matthew Niederhauser.

Το  εντυπωσιακό «Shadowtime» καλεί τον θεατή να αντιμετωπίσει το σώμα του, ενώ κινείται ανάμεσα σε δύο πραγματικότητες, (την εικονική και τον φυσικό χώρο) δημιουργώντας μια εικονική ρέπλικα της πραγματικότητας εν μέσω της οικολογικής κατάρρευσης που εκτυλίσσεται στον πραγματικό κόσμο. «Η Alma, ένας μυστηριώδης οδηγός σε αυτόν τον διπλό κόσμο,  μας οδηγεί μέσα από ερωτήσεις σχετικά με την κλιματική κρίση, τις ασυμβίβαστες πραγματικότητες και τον εικονικό κόσμο ως μέρος για να βρούμε καταφύγιο» εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ οι δημιουργοί του Shadowtime. Καθώς το έργο κάνει παραλληλισμούς ανάμεσα στην περιβαλλοντική κατάρρευση και την ιστορία της εικονικής πραγματικότητας, ο θεατής ταξιδεύει σε εντελώς νέους και φαινομενικά ρεαλιστικούς εικονικούς κόσμους μέσα από μια φουτουρο-νοσταλγική περιήγηση – κάτι που υποδηλώνει τον τρόπο με τον οποίο η αισθητική της εικονικής πραγματικότητας θα μπορούσε να μην ξεχωρίζει από τον πραγματικό κόσμο.

Κατά τη διάρκεια αυτής της εμπειρίας, μέσα σε έναν σκοτεινό θάλαμο (camera obscura), οι θεατές  διαβάζουν ένα χειροποίητο βιβλίο που επιχειρεί ν’αλλάξει την αντίληψή τους. «Με αυτή τη δουλειά τους, οι καλλιτέχνες Sister Sylvester και Deniz Tortum ουσιαστικά προσκαλούν τον θεατή να δει τη συνέχεια ανάμεσα σε τεχνολογίες οι οποίες  υπήρχαν και πριν από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και είχαν τον χαρακτήρα της εμβύθισης και τον κάνουν να αναρωτηθεί για τη σχέση του με το περιβάλλον αλλά και με άλλους ανθρώπους και όντα, φυσικά και ψηφιακά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Sister Sylvester πραγματοποιεί μία αρχαιολογία της τεχνολογίας.  Η δουλειά της  αναζητεί πάντοτε τη σχέση ανάμεσα σε διάφορες τεχνολογίες, αλλά θέτει και ερωτήματα που έχουν να κάνουν με τα όρια της ταυτότητας και τα όρια του ανθρωπίνου σώματος , με το πού ξεκινάει ο ψηφιακός και πού σταματάει ο πράγματος κόσμος» σημειώνει ο Πρόδρομος Τσιαβός.

Το «Forager» των Winslow Porter και  Elie Zananiri, μας βάζει να αναρωτηθούμε τι θα συνέβαινε αν μαθαίναμε περισσότερα για τα μανιτάρια και το αχανές υπόγειο δίκτυο που δημιουργούν και τροφοδοτεί κρυφά την έμβια ζωή στον πάνω κόσμο . Μια άκρως εμβυθιστική εμπειρία και μοναδική στο είδος της διαδραστική, ογκομετρική, time-lapse εγκατάσταση. Οι θεατές βιώνουν το θαύμα του βασιλείου των μανιταριών μέσα από εναλλαγή οπτικών γωνιών, ενισχύοντας τελικά μια στενότερη σύνδεση με τον φυσικό κόσμο.

«Στο έργο αυτό το οποίο σε ένα μεγάλο βαθμό προέκυψε μέσα στην πανδημία οι δημιουργοί θέτουν  ερωτήματα που έχουν να κάνουν με τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης. Στην ουσία το έργο μας ζητάει να αλλάξουμε οπτική και να μην σκεφτούμε ως άνθρωποι, αλλά ως μανιτάρια» εξηγεί ο Πρ. Τσιαβός. «Ετσι, αλλάζοντας την προοπτική μας, χάνοντας το ανθρώπινο σώμα και ζώντας μία διαδικασία ωρίμανσης από το σπόρο μέχρι την ίδια τη δημιουργία του μανιταριού η οποία συνοδεύεται από οσμές, ήχους και την αίσθηση του αέρα στο πρόσωπό μας, οι καλλιτέχνες δημιουργούν μια βαθιά εμβυθιστική εμπειρία εκτεταμένης πραγματικότητας στην οποία ο θεατής καλείται να αναρωτηθεί αν η ανθρώπινη είναι η μοναδική υποκειμενικότητα που υπάρχει» προσθέτει.

Οι δημιουργοί του έργου, Winslow Porter και  Elie Zananiri, αναφέρουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως καλλιτεχνικός τους διευθυντής είναι η μητέρα- φύση και προσκαλούν το κοινό να εξερευνήσει τη μαγευτική ομορφιά ενός αόρατου κόσμου, όπου ο χρόνος, η ανάπτυξη και τα θαύματα της μυκητολογίας συγκλίνουν για να εμπνεύσουν μια βαθύτερη σύνδεση με το περιβάλλον μας.

Σχετικά με την επιλογή των τριών έργων για το Venice Immersive, ο Πρόδρομος Τσιαβός εξηγεί πως έγινε ουσιαστικά με βάση το ποια έργα θεώρησαν ότι ήταν τα πλέον ώριμα και είχαν το  μεγαλύτερο βαθμό καινοτομίας για να είναι υποψήφια στο διαγωνιστικό τμήμα του Immersive, και ταυτόχρονα αυτά που πίστευαν ότι είχαν τις περισσότερες δυνατότητες να αναδειχθούν. «Δύο από τα 28 έργα που συμμετέχουν στο επίσημο διαγωνιστικό είναι από το ONX Studio. Δεν υπάρχει άλλο στούντιο που να έχει δυο έργα στο διαγωνιστικό και τρία έργα συνολικά στο Immersive. Ελπίζουμε οι επιλογές μας να δικαιωθούν» αναφέρει ο Πρ. Τσιαβός τονίζοντας πως το ONX αποσκοπεί να γίνει ένας κόμβος σε ένα δυναμικό παγκόσμιο οικοσύστημα νέων πρακτικών και ιδεών, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη, την εκτέλεση και την κινητικότητα νέων έργων, και συμμετέχοντας σε σημαντικούς διεθνείς χώρους επιρροής.

Αποστολή: Νάντια Μπακοπούλου

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Το γαλλικό εξαιρετικό δραματικό θρίλερ «Εύκολος Στόχος», με την Ιζαμπέλ Ιπέρ, κάνει πρεμιέρα απόψε, κρατώντας ψηλά το ενδιαφέρον των σινεφίλ, μετά την, επίσης, γαλλική «Ανατομία μιας Πτώσης» που κατέκτησε τον φετινό Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και μαζί ένα σοβαρό όσο και ενθαρρυντικό κομμάτι του κοινού στη χώρα μας, την προηγούμενη εβδομάδα. Πρεμιέρα, απόψε, κάνουν και δυο ακόμη ταινίες, το ενδιαφέρον ισπανικό δραματικό θρίλερ «75 Μέρες» και το φραντσάιζ τρόμου «Η Καλόγρια 2», ενώ σε επανέκδοση βγαίνουν δυο κλασικά, πλέον, αριστουργήματα κι ένα φιλμ, της δεκαετίας του ’70 για τη σεξουαλική απελευθέρωση.

   Εύκολος Στόχος

   (“La Syndicaliste”) Δραματικό θρίλερ, γαλλικής και γερμανικής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Ζαν-Πολ Σαλομέ, με τους Ιζαμπέλ Ιπέρ, Γκρέγκορι Καντεμπουά, Αντρέα Μπεσκόν, Ιβάν Ατάλ, Μπενουυά Μιζιμέλ, Μαρίνα Φόις κα.

   Σε καλή φάση, ομολογουμένως, η γαλλική παραγωγή, καθώς μετά το εξαιρετικό δικαστικό θρίλερ «Ανατομία μιας Πτώσης» που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και έκανε πρεμιέρα στη χώρα μας την προηγούμενη εβδομάδα, ακολουθεί το έξοχο δραματικό θρίλερ, «Εύκολος Στόχος» του Ζαν Πολ Σαλομέ, με έντονες πολιτικές και κοινωνικές αναφορές, με την Ιζαμπέλ Ιπέρ να παραδίδει ακόμη μία υπέροχη ερμηνεία.

   Αυτό, όμως, που ξεχωρίζει είναι το καλογραμμένο σενάριο που συνέγραψαν ο Σαλομέ, με την Φαντέτ Ντρουάρ και το οποίο βασίζεται στα πραγματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Γαλλία το 2012 και μετέφερε σε βιβλίο η δημοσιογράφος και ερευνήτρια Καρολίν Μισέλ Αγκίρε.

   Πρόκειται για την συγκλονιστική και αληθινή ιστορία της Μορίν Κερνέ, μιας έντιμης μαχητικής συνδικαλίστριας που ανακάλυψε τα πολυεθνικά υπόγεια παιχνίδια που παίζονταν από επιχειρηματίες και τη γαλλική κυβέρνηση, σε έναν πυρηνικό κολοσσό, και έθεταν σε κίνδυνο 50.000 θέσεις εργασίας, ενώ αναγκάστηκε να αποκαλύψει και κρατικά μυστικά που θα κάνουν την πυρηνική δύναμη άνω κάτω. Έβαλε σε κίνδυνο τη ζωή της, πάλεψε με επιχειρηματίες και υπουργούς, δέχθηκε απειλές και βάναυση επίθεση στο σπίτι της, ενώ το χειρότερο, προσπάθησαν να τη παρουσιάσουν, με τη συνδρομή της αστυνομίας και μεγαλοπαραγόντων της Γαλλίας, ως μυθομανή, παρανοϊκή συνδικαλίστρια.

   Ο Σαλομέ («Η Νονά της Νύχτας») όταν διάβασε την ιστορία αυτής της γενναίας γυναίκας, οργίστηκε και απόρησε από τα γεγονότα και την αντιμετώπιση που είχε η Κερνέ από τις κρατικές αρχές. Και αποφάσισε να κάνει γνωστή την ιστορία στο ευρύτερο κοινό, αλλά όχι για να δώσει ένα θρίλερ καταιγιστικής δράσης, στο οποίο να κυριαρχεί το σασπένς, αλλά να καταγράψει αφοπλιστικά τα συναρπαστικά γεγονότα, να αναδείξει το κλίμα της εποχής, την ατμόσφαιρα του ζόφου, που κυριαρχεί σε ανώτατα επίπεδα και φυσικά τη γενναιότητα μιας γυναίκας που τιμά τον τίτλο της συνδικαλίστριας. Ταυτόχρονα, ο Σαλομέ, αναδεικνύει την κυριαρχία των ανδρών σε όλα τα επίπεδα και την εύκολη τακτική της θυματοποίησης των γυναικών. Οι απειλές που δέχεται είναι φανερό ότι ξεκινούν και καταλήγουν πάντα στη γυναικεία φύση της. Αυτή, όμως, δεν θα δειλιάσει ποτέ και θα προσπαθήσει να κάνει γνωστά τα επιχειρηματικά παιχνίδια, κάτω από τη μύτη του γαλλικού κράτους, του μεγάλου αφεντικού του πολυεθνικού γίγαντα πυρηνικών με Κινέζους για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών χαμηλού κόστους, την εμπλοκή πολιτικών, ενώ η επίθεση και ο βιασμός που δέχεται στο σπίτι της λίγο πριν συναντήσει τον τότε Γάλλο πρόεδρο Ολάντ, θα σημάνουν ακόμη μία χειρότερη εξέλιξη, καθώς όλοι οι αρμοί του συστήματος θα συνεργαστούν για να τη βγάλουν τρελή.

   Το φιλμ, που είναι αποκαλυπτικό για το τι συμβαίνει πίσω από την πλάτη μας στα κέντρα εξουσίας και πολλές φορές όλα μένουν στο σκοτάδι ή παρουσιάζονται εντελώς διαφορετικά από την πραγματικότητα, βλέπεται με τεράστιο ενδιαφέρον, παρά τα εκτεταμένα φλας μπακ και την έλλειψη της δράσης, που θα προσέφερε απλόχερα μία αμερικάνικη ταινία, μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον της ιστορίας και του πυρήνα των όσων θέλει να προβάλλει ο σκηνοθέτης, που στοχεύει στην αφύπνιση του κοινού.

   Μια δυνατή στιγμή για την καριέρα της Ιζαμπέλ Ιπέρ, που δεν παρασύρεται από τη δίνη των γεγονότων και τη γενναιότητα της ηρωίδας, κρατώντας το μέτρο και το δυνατό βλέμμα της σε όλη την ταινία, συμβάλλοντας στην επίτευξη του στόχου που είχε ο σκηνοθέτης. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι υπόλοιπες ερμηνείες.

   ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Η Μορίν Κερνέ, εκπρόσωπος συνδικάτου σε μία πολυεθνική, αποκαλύπτει τα υπόγεια παιχνίδια που έθεταν σε κίνδυνο πενήντα χιλιάδες θέσεις εργασίας στην πυρηνική βιομηχανία της Γαλλίας, τα έβαλε με βιομηχάνους και υπουργούς, μέχρι που η επίθεση που δέχτηκε και θα άλλαζε τη ζωή της.

   75 Μέρες

   (“75 Dias”) Αστυνομικό θρίλερ, ισπανικής παραγωγής του 2020, σε σκηνοθεσία Μαρκ Ρομέρο, με τους Πάμπλο Παρέδες, Χούλιαν Σαλβαδόρες, Χιμένα Βαλέρο, Φραν Βεργκάρα κα.

   Με καθυστέρηση τριών χρόνων – όχι ότι έχει κάποια σημασία για ένα φιλμ – ήρθε και στη χώρα μας το δραματοποιημένο θρίλερ του Μαρκ Ρομέρο, που ακολουθεί πιστά τα γεγονότα μίας αποτρόπαιας αληθινής υπόθεσης, η οποία σόκαρε την ισπανική κοινωνία πριν από 30 χρόνια.

   Η αρκούντως ενδιαφέρουσα ταινία αποτελεί προϊόν δεκαετούς σχολαστικής έρευνας και προετοιμασίας, βασιζόμενη σε μεγάλο βαθμό στο φάκελο με τα στοιχεία της αστυνομίας, αλλά και σε δημοσιεύματα της εποχής. Κάτι που είναι εμφανές καθώς ο σκηνοθέτης ακολουθεί μία ντοκιμαντερίστικη προσέγγιση, χωρίς να χάνει, ωστόσο, τη φόρμα μίας αγωνιώδους ταινίας.

   Το 1992, σε μια φιλήσυχη κωμόπολη έξω από τη Βαλένθια, τρία 15χρονα κορίτσια εξαφανίζονται. Την τελευταία φορά που τα είδα ζωντανά έκαναν ωτοστόπ για να πάνε σε μία κοντινή πόλη. Η αστυνομία θα αντιμετωπίσει χαλαρά την υπόθεση, πιστεύοντας ότι απλώς το είχαν σκάσει από το σπίτι και συνέχισαν τις έρευνές τους όταν τα πράγματα άρχισαν να σοβαρεύουν κάνοντας το ένα λάθος μετά το άλλο. Δυο μήνες μετά θα βρεθούν τα πτώματά τους, σοκάροντας την ολιγομελή τοπική κοινωνία – όλοι οι κάτοικοι γνωστοί μεταξύ τους – αλλά και απασχολώντας όλη την Ισπανία.

   Την εποχή που η Ισπανία περηφανευόταν για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1992, η φρίκη ενός αποτρόπαιου εγκλήματος θα φωτίσει τα σκοτεινά σημεία μιας κοινωνίας που έχει επαναπαυθεί στο επιφανειακό «Success Story» και ο Ρομέρο θα αναδείξει την ανεπάρκεια, την επιπολαιότητα των αστυνομικών αρχών, αλλά και όσων ενεπλάκησαν στην υπόθεση (δικαστικοί, ιατροδικαστές κλπ).

   Αποφεύγοντας κάθε εντυπωσιασμό, με εικόνες φρίκης και αίματος ή με μελοδρατικές σκηνές που θα εκτρέψουν την προσοχή του κοινού από το βασικό θέμα της ταινίας, ο Ρομέρο θα επικεντρώσει το ενδιαφέρον του σε στοιχεία και αρχεία της υπόθεσης. Στην ανικανότητα των αρχών, αλλά και το βασικότερο στην έλλειψη ενσυναίσθησης που παρατηρήθηκε και γιγαντώθηκε από τη νέα μόδα, την κατακίτρινη δημοσιογραφία, τα τηλεοπτικά δίκτυα που έκαναν, χωρίς καμία αιδώ, σόου ένα τραγικό γεγονός.

   Ο Ρομέρο περνά τα μηνύματά του, δίνει την ατμόσφαιρα της εποχής, χάνει ορισμένες φορές τον ρυθμό και επαναλαμβάνεται, με ορισμένα ελάσσονος σημασίας στοιχεία, αλλά τελικά δικαιώνεται από την προσπάθειά του και την προσήλωσή του σε ένα θλιβερό γεγονός για το οποίο ακόμη αναζητούνται πειστικές απαντήσεις.

   ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Το 1992, στο Αλκασέρ, μια μικρή πόλη κοντά στη Βαλένθια τρία κορίτσια γύρω στα 15 εξαφανίζονται από προσώπου γης. Την τελευταία φορά που τις είδαν ζωντανές, έκαναν ωτοστόπ για να πάνε σε ένα κλαμπ σε μια κοντινή πόλη. Η αστυνομία, σε ένα από τα πολλά λάθη που θα κάνει σε αυτήν την έρευνα, αρχικά υποθέτει ότι απλώς το έχουν σκάσει. Tα πτώματά τους, όμως, βρίσκονται δύο μήνες αργότερα, συντρίβοντας τις οικογένειές τους. Ποιος θα μπορούσε να τολμήσει ένα τέτοιο έγκλημα σε μια φιλήσυχη περιοχή;

   H Καλόγρια 2

   (“The Nun II”) Ταινία τρόμου, αμερικάνικης παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Μάικλ Τσάβες, με τους Ταϊσα Φαρμίγκα, Kέιτλιν Ρόουζ Ντάουνι, Μπόνι Άαρονς κα.

   Οι ανατριχίλες, η ασυναίσθητη κίνηση του κλεισίματος των ματιών και οι κραυγές επιστρέφουν, έπειτα από μια μικρή ανάπαυλα με το σίκουελ της «Καλόγριας», της τεράστιας εμπορικής επιτυχίας του 2018 και που ανήκει στο γνωστό φραντσάιζ τρόμου «Το Κάλεσμα». Ένα παρακλάδι του γνωστού φραντσάιζ, με τη δαιμονισμένη καλόγρια που γνωρίσαμε αρχικά στο «Κάλεσμα 2» του Τζέιμς Γουάν.

   Εδώ, η αδελφή Αϊρίν επιστρέφει για να αντιμετωπίσει τη σατανική καλόγρια και τον δαίμονα Βάλακ, σε ένα οικοτροφείο στη Γαλλία του 1956, όπου ένας ιερέας δολοφονείται κάτω από μυστήριες συνθήκες.

   Ο σκηνοθέτης Μάικλ Τσάβες, που έχει γυρίσει ακόμη δυο ταινίες του τρομαχτικού σύμπαντος, «Κατάρα της Γιορόνα» και «Το Κάλεσμα 3: Ο Διάβολος Με Έβαλε να το Κάνω», έχοντας την εμπειρία αλλά και περιορισμένο ταλέντο, θα στήσει ορισμένες δυνατές σκηνές τρόμου, ενώ ταυτόχρονα το σενάριο δεν τον βοηθά για να πάει ένα βήμα παραπέρα την ιστορία του, αναγκάζοντάς τον να εμπιστευθεί τη μανιέρα και τα κλισέ του είδους, για να φτάσει αγκομαχώντας στο τέλος.

   Η Τάισα Φαρμίγκα στέκεται αξιοπρεπώς, ενώ οι Τζόνας Μπλόκουετ, Μπόνι Άαρονς και Στορμ Ριντ, περιφέρουν τον ίσκιο τους στα βαθιά σκοτάδια.

   ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Βρισκόμαστε στο 1956 και η αδερφή Αϊρίν έχει εγκατασταθεί στη Γαλλία. Μετά τον φόνο ενός ιερέα, θα αρχίσει να πιστεύει ότι ο δαίμονας που αντιμετώπισε χρόνια πριν έχει επιστρέψει.

   Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες:

   Περιφρόνηση

   (“Le Mepris”) Αριστουργηματική ταινία του Ζαν Λικ Γκοντάρ που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις (είχε επαναπροβληθεί πριν από λίγα χρόνια), καθώς αποτελεί, από το 1963, που έκανε πρεμιέρα, μία από τις πλέον εμβληματικές στιγμές της «νουβέλ βαγκ», καθιστώντας την Μπριζίντ Μπαρντό, εκτός από sex symbol και μία σημαντικότατη ηθοποιό, δίπλα στον ανυπέρβλητο Μισέλ Πικολί, τον αγέρωχο όσο και διαφορετικό Τζακ Πάλανς και βεβαίως, σε έναν μυθικό ρόλο, τον Φριτς Λανγκ.

   Η «Περιφρόνηση» δεν είναι μία ακόμη ευκαιρία για τον Γκοντάρ να μιλήσει για το σινεμά, αλλά το ίδιο το σινεμά, καθώς στον πυρήνα της ιστορίας του βρίσκεται η σύγκρουση ενός συγγραφέα θεατρικών έργων, που έχει αναλάβει να παρέμβει στο αρχικό σενάριο μίας ταινίας, με τον Αμερικάνο παραγωγό της ταινίας και αυτό επηρεάζει καθοριστικά τη σχέση του με τη σύζυγό του, η οποία αρχίζει να απομακρύνεται απ’ αυτόν και να πλησιάζει τον πλούσιο παραγωγό.

   Οι αναφορές στο σινεμά αμέτρητες αλλά και δομικής αξίας για το φιλμ, δεδομένου ότι αποτελούν αφενός τρόπος σχολιασμού του κινηματογραφικού σύμπαντος και αφετέρου παίζουν με τα συναισθήματα του θεατή, κεντρίζουν το ενδιαφέρον του, προχωρούν την υπόθεση και το δέσιμο με την πραγματική ζωή και το τέλος των ψευδαισθήσεων.

   Υπέροχα εσωτερικά και εξωτερικά πλάνα, η κινηματογράφηση της «Μπε Μπε» φτάνει στα όρια της λατρείας, ενώ το φινάλε συνταράσσει. Η έγχρωμη φωτογραφία του Ραούλ Κουτάρ, η εξαίσια μουσική του Ζορζ Ντελερί και το αψεγάδιαστο σενάριο, που έγραψε ο ίδιος ο σκηνοθέτης, μαζί με τον Αλμπέρτο Μοράβια – βασισμένο στην ομώνυμη νουβέλα του – έρχονται και απογειώνουν μία από τις καλύτερες ταινίες του «τρομερού παιδιού».

   Στην Τύχη ο Μπαλταζάρ

   (“Au hasard Balthazar”) Ένα από τα αγαπημένα αριστουργήματα όλων των εποχών, με το οποίο ο σπουδαίος Ρομπέρ Μπρεσόν το μακρινό 1966, μέσα από τις ταλαιπωρίες και τα θλιμμένα μάτια ενός συμπαθέστατου γαϊδάρου, του Μπαλταζάρ, θα μιλήσει για τη φύση του ανθρώπου. Ένα μικρό γαϊδουράκι, γεννιέται στην ηλιόλουστη γαλλική εξοχή, αλλά θα χάσει τη φροντίδα δυο παιδιών που τον αγαπούν, για να βιώσει στωικά, όλο και πιο ταπεινωτικά, την κακοποίηση των επόμενων ιδιοκτητών του, την κακία του ανθρώπου. Απαισιόδοξη ταινία, εμπνευσμένη από μία αναφορά στο πρώτο μέρος του «Ηλίθιου» του Ντοστογιέφσκι, μία σκληρή αλλά και αθεράπευτα συγκινητική ταινία, που ξεχωρίζει για την απλότητά της, αλλά και για το μεγαλείο των συναισθημάτων της. Με τους Αν Βιαζέμσκι, Γουόλτερ Γκριν, Φρανσουά Λαφάρζ, Ζαν-Κλοντ Γκιλμπέρ, Φιλίπ Ασελέν, Ναταλί Ζουαγιό κα.

   Τα Μυστήρια του Οργανισμού

   (“W.R.: Mysteries of the Organism”) Ο διάσημος τίτλος της ταινίας του Ντούσαν Μακαβέγιεφ («Sweet Movie») που έκανε πάταγο το 1971, την εποχή της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Ο «αναρχικός του Γιουγκοσλάβικου σινεμά», στο ερώτημα «τι σχέση μπορεί να έχει η ενέργεια που απελευθερώνεται κατά τον οργασμό με την κατάσταση της κομμουνιστικής Γιουγκοσλαβίας», απαντά με τη σεξουαλική απελευθέρωση μίας πανέμορφης Σλάβας, αλλά κυρίως βρίσκει ευκαιρία να σχολιάσει μία εποχή που θα καθορίσει το μέλλον. Συνδυάζοντας ντοκιμαντέρ και μυθοπλασία, ο Μακαβέγιεφ παραδίδει ένα σουρεαλιστικό φιλμ, ενώ θα προσπαθήσει να διερευνήσει τις απόψεις του αμφιλεγόμενου στοχαστή και ψυχολόγου Βίλχεμ Ράιχ με εκείνες των Μαρξ και Φρόιντ, φτιάχνοντας ένα καλλιτεχνικό διαμαντάκι, που μπορεί να δείχνει την ηλικία του, αλλά παραμένει πάντα πολύτιμο.

   (Φωτογραφία από την ταινία «Εύκολος Στόχος»)

   Χάρης Αναγνωστάκης

ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Το Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας παραδίδεται επιτέλους στους πολίτες, δεκαετίες μετά από την έναρξη των εργασιών αποκατάστασής του, έτοιμο να ενταχθεί στη ζωή της πόλης». Με αυτά τα λόγια, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη απέδωσε στους πολίτες της Λάρισας, (σσ χθες) συντηρημένο και αποκατεστημένο το μνημείο, το οποίο υποδέχτηκε στα εδώλιά του ένα ενθουσιώδες κοινό, μετά από 22 και πλέον αιώνες, όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ.

Στην εκδήλωση με στόχο την ενημέρωση της πορείας αποκατάστασης του έργου, η Λίνα Μενδώνη σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «το εμβληματικό μνημείο έχει πλέον αποκαλυφθεί. Εχει συντηρηθεί και αποκατασταθεί, με υποδειγματικό τρόπο από τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και ιδιαίτερα την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λαρίσης. Η συστηματική συντήρηση και αναστήλωσή του άρχισε το 2002, ώστε το ελληνιστικό θέατρο της Λάρισας να αποκατασταθεί στη ρωμαϊκή του φάση. Υπό την ιδιότητά μου της γενικής γραμματέως και τα τελευταία χρόνια με τη σημερινή μου ιδιότητα, έχω παρακολουθήσει συστηματικά και από πολύ κοντά την πορεία του έργου. Σήμερα χαίρομαι γιατί, πραγματικά, με τη συνεργασία όλων, ξεπεράσαμε δύσκολα προβλήματα και πολλές φορές ασυνεννοησίες».

Αναφερόμενη στις καθυστερήσεις, που δημιούργησαν δυσαρέσκειες στους πολίτες της Λάρισας, η υπουργός τόνισε ότι «έργα που εκτελούνται επί μνημείων απαιτούν ωρίμανση, αυξημένη προσοχή και, συνεπώς, χρόνο. Κάποιες από τις καθυστερήσεις αυτές ήταν αναπόφευκτες και δικαιολογημένες. Αλλά όχι όλες. Γι’ αυτό τα τελευταία τέσσερα χρόνια, από τον Ιούλιο του 2019, οι εργασίες επιταχύνθηκαν καθοριστικά. Το κοίλο του θεάτρου έχει, ουσιαστικά, αποκατασταθεί. Τους πρώτους μήνες του 2024 ολοκληρώνεται και η αναστήλωση των υπολοίπων τμημάτων του και παραδίδονται σε χρήση οι προσβάσεις και για τα άτομα με αναπηρία, από τον πεζόδρομο της Βενιζέλου. Εκκρεμούν κάποιες εργασίες στο επιθέατρο και στους αναλημματικούς τοίχους. Περιλαμβάνονται όλα στην εγκεκριμένη μελέτη και θα προχωρήσουν μόλις ολοκληρωθούν οι απαλλοτριώσεις και ξεκινήσει η νέα χρηματοδοτική περίοδος».

Στη συνέχεια, η υπουργός έκανε μια αναφορά στην ιστορία της ανάδειξης και της αποκατάστασης του θεάτρου, ενώ απαντώντας στο ερώτημα «γιατί έγινε τώρα αυτή η εκδήλωση και όχι στις αρχές του επόμενου έτους, όταν το έργο θα έχει τελειώσει», η κυρία Μενδώνη επισήμανε ότι «μια ολόκληρη γενιά Λαρισαίων έχει βιώσει τις περιπέτειες της αποκάλυψης του θεάτρου. Θα ήταν άδικο να τους στερήσουμε την απόλαυση και τη χρήση του, ακόμη και αν απομένουν κάποια πράγματα για να γίνουν». «’Αλλωστε, η αποκατάσταση του κοίλου του θεάτρου έχει ολοκληρωθεί και μπορεί πλέον να φιλοξενήσει όλους εμάς, θεατές πλέον, στα αποκατεστημένα εδώλιά του, ενώ πριν χρειαζόταν να τοποθετηθούν καρέκλες στην ορχήστρα. Κάτι που ήταν τελείως αδόκιμο και προσβλητικό, μερικές φορές», τόνισε η Λ. Μενδώνη η οποία ευχαρίστησε, «από καρδιάς τον περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστό, για την εξαιρετική συνεργασία που είχαμε, έχουμε και θα έχουμε. Μαζί σχεδιάσαμε το έργο και βρήκαμε τους αναγκαίους πόρους, μέσα από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (Π.Ε.Π.) της Θεσσαλίας, από εθνικούς πόρους της Περιφέρειας και του Υπουργείου Πολιτισμού. Ευχαριστίες στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, στη Σταυρούλα Σδρόλια, την Έφορο Αρχαιοτήτων, και στο πρόσωπό της σε όλο το προσωπικό της υπηρεσίας, που για χρόνια ολόκληρα με πολύ μεγάλη αφοσίωση, μεράκι, διάθεση, χωρίς να σκεφτούν πόνο και κόπο, δούλεψαν ώρες ατέλειωτες, για να φτάσουμε στο σημείο που είμαστε σήμερα -αλλά και που θα συνεχίσουν να δουλεύουν για να αποδώσουν ακόμα περισσότερα πράγματα, στο θέατρο, στον περιβάλλοντα χώρο του στη Λάρισα».

«Ο χώρος είναι ήδη λειτουργικός και η σημερινή εκδήλωση σηματοδοτεί την απόδοση του μνημείου και την έναρξη της χρήσης του. Αποτελεί ένα ορόσημο που με αδημονία περίμεναν οι Λαρισαίες και οι Λαρισαίοι. Τίποτε δεν εμποδίζει τη συνύπαρξη των εργασιών που απομένει να γίνουν με την ενδεδειγμένη -για τον αρχαιολογικό χαρακτήρα του μνημείου- και την ποιοτική χρήση του», επισήμανε η υπουργός Πολιτισμού.

Ακολούθησε μουσική εκδήλωση με τη Συμφωνική Ορχήστρα Λάρισας, που παρουσίασε την πρωτότυπη μουσική σύνθεση του μαέστρου Χρήστου Κτιστάκη “Συμφωνική Ωδή”, καθώς και με την “Εστουδιαντίνα” Νέας Ιωνίας Μαγνησίας, που παρουσίασε υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ανδρέα Κατσιγιάννη, σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή, το μουσικό πρόγραμμα “Mare Nostrum – Ένα Ταξίδι στις Μουσικές της Μεσογείου”. Πριν από την παρουσία της στην εκδήλωση στο αρχαίο θέατρο, στη Λάρισα, η Λίνα Μενδώνη, συνοδευόμενη από αρμόδια στελέχη του ΥΠΠΟ, πραγματοποίησε αυτοψία στο π. βασιλικό κτήμα, στο Πολυδένδρι, όπως ενημερώνει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ.

Ε. Μ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ