Έναν χάρτη αισθήσεων και εμπειριών με επίκεντρο την παραλία της Ερμούπολης στη Σύρο ετοιμάζει για το καλοκαίρι το Eye’s Walk Digital Festival. Η νέα καλλιτεχνική παραγωγή με τίτλο «Ερμούπολη: Ψυχογεωγραφικός Χάρτης», που θα πραγματοποιηθεί στο νησί από τις 26 έως τις 30 Ιουλίου 2023, είναι και ο λόγος που το Φεστιβάλ απευθύνει Ανοικτό Κάλεσμα (Open Call) σε κατοίκους της Σύρου, φοιτητές, καλλιτέχνες, ιστορικούς, ακτιβιστές, αρχιτέκτονες και όποιον ενδιαφέρεται να εξερευνήσει την ψυχογεωγραφία της παραλίας της πόλης. «H νέα καλλιτεχνική παραγωγή του Eye’s Walk Digital Festival αφορά στη δημιουργία ενός καινούργιου χάρτη της παραλίας της πόλης μέσα από τις αισθήσεις και τις εμπειρίες των κατοίκων, των επισκεπτών του νησιού και των διεθνών καλλιτεχνών. Ο χάρτης αυτή τη φορά, γράφεται από τους πολλούς και εμπεριέχει όχι μια και ακαδημαϊκή εξιστόρηση, αλλά πλουραλιστικές ματιές, ίσως και αντικρουόμενες, οπωσδήποτε όμως επίκαιρες», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Φιλία Μηλιδάκη, επιμελήτρια του Eye’s Walk Digital Festival με αφορμή τη νέα παραγωγή.
Όπως προσθέτει, «δεν ψάχνουμε να αναδείξουμε το μήνυμα του τόπου αλλά να μοιραστούμε ελεύθερα και συμπεριληπτικά τις αισθήσεις μας για το πώς επιδρά το λιμάνι της Ερμούπολης επάνω μας και για το πώς επιδράμε αντίστοιχα εμείς οι άνθρωποι σε αυτό. Όλα τα παραπάνω εμπεριέχουν περπάτημα, περιπλάνηση, απρόσμενες συναντήσεις με αφηγήσεις (μέσω του λόγου, της performance της ψηφιακής τέχνης), συζητήσεις στα μπαρ κατά το πρότυπο των Γάλλων Καταστασιακών της δεκαετίας του ’50 και του’ 60. Ο ‘Ψυχογεωγραφικός χάρτης της Παραλίας της Ερμούπολης’, στις επόμενες παραγωγές μας, θα επεκταθεί και σε άλλα σημεία της πόλης, ανοίγοντας υπαρκτά, κοινωνικά ζητήματα μέσα από απλά και ευθεία ερωτήματα: Ποια σημεία σάς προκαλούν χαρά; Ποια ανασφάλεια; Ποια προτιμάτε για τον ελεύθερο χρόνο σας; Ποια θεωρείτε ότι είναι βρώμικα; Σε ποια σημεία θα θέλατε οπωσδήποτε να συναντήσετε τους αγαπημένους σας; Πιστεύω ότι ο δημόσιος χώρος εμπεριέχει ένα είδος λόγου, ο οποίος εκφέρεται μέσα από τις ατμόσφαιρές του», διευκρινίζει.
Η νέα παραγωγή του Eye’s Walk Digital Festival, που μας έχει συνηθίσει σε καινοτόμες και ευαίσθητες προσεγγίσεις, καλεί τους καλλιτέχνες να χρησιμοποιήσουν διάφορα μέσα, όπως ψηφιακή τέχνη, installations, sound και video art, για να αποτυπώσουν την ουσία της περιοχής, την ατμόσφαιρα, την ιστορία, τον πολιτισμό και τις κρυφές αφηγήσεις της. Επίσης, καλεί τους κάτοικους της Σύρου και φοιτητές να καταθέσουν προφορικές μαρτυρίες και αφηγήσεις, οι οποίες συνδέονται με κάποιο σημείο της παραλιακής διαδρομής από το Νησάκι μέχρι τον Ταρσανά.
«Ο στόχος μας δεν είναι να δημιουργήσουμε ωραιοποιημένες ή ρομαντικές διαδρομές στην Ερμούπολη. Ο στόχος μας είναι οι κάτοικοι και οι διεθνείς καλλιτέχνες να λειτουργήσουν σαν χαρτογράφοι. Οι μεν πρώτοι καλούνται να αλλάξουν το ρουτινιασμένο βλέμμα επάνω στον τόπο, να απελευθερώσουν τον λόγο και να εμπιστευτούν τις αισθήσεις τους ώστε να ‘γίνουν αυτοί ο τόπος’. Όσον αφορά στους καλλιτέχνες, ο ρόλος τους σε αυτή τη δημιουργία του ‘χάρτη των ανθρώπων’ είναι πολύ σημαντικός, γιατί η τέχνη μπορεί ‘να παρηγορήσει αυτούς που συγκρούονται και να ξυπνήσει τους εφησυχασμένους’, όπως λέει ο φίλος και visual artist Andrew Duggan. Στόχος της παραγωγής είναι να αποτελέσει την αρχή της δημιουργίας του ‘Ψυχογεωγραφικού χάρτη της πόλης’ μέσα από την περιπλάνηση και τον σχεδιασμό ηχητικών διαδρομών σε αυτή», τονίζει η Φ.Μηλιδάκη.
Το νέο καλλιτεχνικό έργο καλεί τους συμμετέχοντες να μην υπακούσουν στις υπάρχουσες απόψεις και στις συνηθισμένες ιστορίες για την Ερμούπολη, αλλά να ξεγλιστρίσουν και με εμπιστοσύνη να ακούσουν τα δικά τους συναισθήματα και να παίξουν με τις «ατμόσφαιρες» της πόλης. «Η έννοια της ατμόσφαιρας μιας πόλης, ενός χώρου γενικά είναι σε όλους μας πολύ οικεία και νιώθουμε ότι καταλαβαίνουμε το νόημά της σχεδόν σωματικά. Για παράδειγμα, όλοι έχουμε μια τουλάχιστον εμπειρία από ένα μέρος ή μια συνάντηση ακόμα και από μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, όπου η ατμόσφαιρα ήταν ‘βαριά’, σαν να ζύγιζε τόνους. Οι ατμόσφαιρες μιας πόλης μπορεί να επηρεάζονται από την αρχιτεκτονική της, τη ρυμοτομία της, το περιβάλλον, την ιστορία της, αλλά και από παροδικά γεγονότα. Όπως για παράδειγμα μια εκλογική αναμέτρηση. Στην περίπτωση του Λιμανιού της Ερμούπολης, έχουμε κατ’ αρχήν μια σημαντική παράμετρο, αυτή της θάλασσας ως όριο, ως άκρη, παρυφή αλλά και ως λεπίδα. Εννοώ ότι η θάλασσα διαμορφώνει το μικροκλίμα της πόλης, αλλάζει τα όρια του τόπου και ταυτόχρονα επηρεάζεται από τις δράσεις των ανθρώπων. Διαλέξαμε το παραλιακό μέτωπο, το οποίο ξεκινάει από την περιοχή ‘Νησάκι’, η οποία κάποτε χωριζόταν από τη στεριά με μια μικρή λωρίδα θάλασσας, συναντάμε στη διαδρομή τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Νεωρίου και καταλήγουμε στον ενεργό Ταρσανά με τους ντόπιους καραβομαραγκούς. Τα τρία αυτά κομβικά σημεία ορίζουν ένα πυκνό παραλιακό μέτωπο, ένα ζωντανό περιβάλλον όπου διαφορετικές δυνάμεις προσπαθούν να κυριαρχήσουν», προσθέτει η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Τι καλούνται, λοιπόν, να κάνουν οι ενδιαφερόμενοι ώστε να αποτυπωθεί καλλιτεχνικά ένας «ψυχογεωγραφικός χάρτης» της Ερμούπολης της Σύρου; «Ζητάμε από τους καλλιτέχνες να κάνουν την έρευνά τους για τη Σύρο και είμαστε στη διάθεσή τους ώστε να τους βοηθήσουμε ως προς αυτό. Το λιμάνι της Ερμούπολης, η ιστορία του και κυρίως το παρόν του, περιμένουμε να αποτελέσουν ευκαιρίες αναστοχασμού, έμπνευσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ωστόσο ο ‘Ψυχογεωγραφικός Χάρτης του Λιμανιού της Ερμούπολης’ είναι ένα έργο που αφορά επίσης στη μέθοδο της Ψυχογεωγραφίας ως καλλιτεχνικής προσέγγισης στον δημόσιο χώρο. Κατά συνέπεια μας ενδιαφέρουν τα καλλιτεχνικά έργα που διερευνούν θέματα τα οποία απασχολούν την ψυχογεωγραφία, όπως είναι η δημόσια μνήμη, η απο-αποικιοποίηση, το μοίρασμα της εξουσίας, η ηγεμονία κ.α., είτε εμπνέονται από το λιμάνι της Ερμούπολης είτε από κάποιο άλλο λιμάνι ή παραλιακό τόπο. Τέλος, οι καλλιτέχνες μπορούν να συμμετέχουν και με έργα που θα δημιουργηθούν επί τόπου in-situ ως αποτέλεσμα της ζωντανής αλληλεπίδρασής τους με τον χώρο και τους ανθρώπους», καταλήγει η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Οι προφορικές ιστορίες και τα έργα μπορούν να κατατεθούν έως τις 30 Μαΐου 2023 μέσω της φόρμας https://forms.gle/gSHQbkrbYJhxLWeH9
Το έργο υποστηρίζεται από τον Δήμο Σύρου-Ερμούπολης, την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, το European Festivals Fund for emerging artists 2023 και το Circostrada the European Network for contemporary circus and outdoor arts. Για ερωτήσεις οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να στείλουν μήνυμα στο info@eyeswalk.gr
Ελένη Μάρκου
ΑΠΕ-ΜΠΕ
