Με μια αναδρομική έκθεση έργων Τέχνης της περιόδου 1991-2012, ο ζωγράφος Gjergi Kola (Γιώργος Κόλα) επέστρεψε στην Κοζάνη, την πόλη όπου έζησε και δημιούργησε εικαστικά έργα για περισσότερα από 22 χρόνια.
Στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Κοζάνης, ο ζωγράφος, ο οποίος κατάγεται από το Δυρράχιο της Αλβανίας, φανερά συγκινημένος αναστοχάστηκε τις δύσκολες ημέρες που έζησε το 1991, όταν με κίνδυνο της ζωής του πέρασε τα ελληνοαλβανικά σύνορα σε μια προσπάθεια να γευτεί τον αέρα της ελευθερίας της Ελλάδας μακριά από τις δεσμεύσεις του αλβανικού καθεστώτος. «Ήρθα ως “ λαθρομετανάστης” -έτσι μας έλεγαν εκείνο τον καιρό- και μια οικογένεια σ’ ένα μικρό ποντιακό χωριό στην Πλατανιά Βοΐου, μου έδωσε ψωμί και με φιλοξένησε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο σύντομο διάστημα που έζησε μαζί τους, ο Κόλα γνώρισε την ποντιακή κουλτούρα, τον πολιτισμό, μέσα από τα γλέντια, τις χαρές, τις γιορτές και τους χορούς των Ποντίων. Εκεί θα αποτυπώσει στο χαρτί τα πρώτα σκίτσα και ζωγραφιές εμπνευσμένες από τον πολιτισμό τους, την ιστορία της προσφυγιάς και το τραύμα της γενοκτονίας.
Η δουλειά του αυτή ολοκληρώθηκε με το πέρασμα του χρόνου και με τη συμβολή του ομότιμου καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και συγγραφέα Κωνσταντίνου Φωτιάδη παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη, σε μια πολυθεματική έκθεση, με τίτλο: «Πόντος, Δικαίωμα και υποχρέωση στη μνήμη».
Ο Κόλα, λίγο μετά το 1991, με τη βοήθεια της οικογένειας από την Πλατανιά Βοΐου, ήρθε στην Κοζάνη κι όπως ανέφερε, οι άνθρωποι του «Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών» κι ο αείμνηστος ιδρυτής του Λαογραφικού Μουσείου Κοζάνης Κωσταντίνος Σιαμπανόπουλος καθώς και ο συγγραφέας και εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού «Παρέμβαση» Βασίλης Καραγιάννης, «μου πρόσφεραν την δυνατότητα να μιλήσω με τα πινέλα μου και σύντομα να διοργανώσω την πρώτη μου εικαστική έκθεση στην πόλη».
Ο Γιώργος Κόλα σπούδασε στην Ακαδημία Τεχνών στα Τίρανα καθώς και Γλώσσα και Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο στη Σκόδρα. Ειδικεύτηκε στη ζωγραφική καβαλέτου, τη λιθογραφία και τη μνημειακή ζωγραφική. Διορίστηκε ως καθηγητής Καλών τεχνών και εκπαίδευσης στο Lezhe της Αλβανίας αλλά για πολιτικούς λόγους το 1991 έφυγε από τη χώρα κι εγκαταστάθηκε στην Κοζάνη.
Όπως λέει ο ίδιος ο καλλιτέχνης, «όπου κι αν πάω, η δεύτερη πατρίδα μου, η Κοζάνη, βρίσκεται μέσα στις δημιουργίες μου». Η εικαστική περίοδος της Κοζάνης θεωρείται από τις πιο δημιουργικές του καλλιτέχνη και στις παρουσιάσεις των έργων του σε γκαλερί και πινακοθήκες ή σε όλες τις εκδόσεις που πραγματοποιούν καλλιτεχνικοί και εικαστικοί φορείς, έχει πάντοτε τον δικό της χώρο.
Θυμήθηκε -μεταξύ άλλων- ότι η αστυνομία τον έπιασε τέσσερις φορές και τον απέλασε, «αλλά την πέμπτη φορά τα κατάφερα κι έμεινα». Ρίζωσε στην Κοζάνη, ζωγράφισε με τα πινέλα του εμβληματικά κτίρια της πόλης, όπως το ανακαινισμένο Επισκοπείο Κοζάνης, που σήμερα αποτελεί από τα σπουδαιότερα ανοικτά μουσεία της πόλης, έκανε φίλους ζωής και σήμερα η πόλη τον τιμά ως ένα από τα τέκνα της.
Τα τελευταία 11 χρόνια ζει στη Limone sul Garda, μια μικρή επαρχιακή πόλη στη βόρεια Ιταλία. Έχει πραγματοποιήσει προσωπικές εκθέσεις ως προσκεκλημένος του ιδρύματος Πικάσο στη Μάλαγα της Ισπανίας, πολλές φορές τα έργα του εκτέθηκαν σε εκθέσεις στο Λούβρο, στο δημαρχείο του Παρισιού και αλλού, ενώ έργα του φιλοξενήθηκαν σε γκαλερί στη Νέα Υόρκη, τη Βαρκελώνη και το Όσλο της Νορβηγίας. Τρία έργα του φιλοξενούνται μόνιμα στην Πινακοθήκη του Βατικανού.
Στα εγκαίνια της Έκθεσης του Κόλα, μίλησε ο δήμαρχος Κοζάνης Λάζαρος Μαλούτας, ο περιφερειάρχης Γιώργος Κασαπίδης, ο συγγραφέας και εκδότης του ιστορικού Λογοτεχνικού Περιοδικού «Παρέμβαση» Βασίλης Καραγιάννης, ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας, συγγραφέας και ερευνητής Κωσταντίνος Φωτιάδης, ο πρόξενος της Αλβανίας στη Θεσσαλονίκη και εκπρόσωπος της ιταλικής πόλης Limone sul Garda, όπου σήμερα ζει και δημιουργεί ο καλλιτέχνης. Στην συνέχεια περιηγήθηκε από τον δήμαρχο Λάζαρο Μαλούτα στο νέο κτίριο της ιστορικής Βιβλιοθήκη Κοζάνης, όπου στις προθήκες της φιλοξενούνται σπάνια τεκμήρια και βιβλία που χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
