ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Πάσχα στα μοναστήρια της Παναγίας, στην πόλη με τα χίλια χρώματα

Η Ξάνθη αποτελεί ιδανικό Πασχαλιάτικο προορισμό. Τα συνδυάζει όλα. Παράδοση, αρχιτεκτονική, ιστορία, βυζαντινές εκκλησίες, μοναστήρια και προσκυνήματα.

Οι ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην Ξάνθη έχουν τη δική τους μοναδική ευλάβεια. Καθώς περπατάς στα στενά της παλιάς πόλης, ακούς τους βυζαντινούς ήχους από τα αναλόγια των ψαλτάδων και η ματιά σου θα πέσει σίγουρα σε κάποιο από τα πολλά παρεκκλήσια, όπου κάτω από το φως των κεριών, οι εικόνες μαρτυρούν την προσωπική πίστη του κάθε ανθρώπου.

Καθένας από τους ναούς της παλιάς πόλης έχει τη δική του ξεχωριστή ομορφιά και ιστορία, που είναι σίγουρο ότι θα συνεπάρουν πνευματικά τους πιστούς: από τον περικαλλή μητροπολιτικό ναό του Τιμίου Προδρόμου, τον γραφικό πετρόχτιστο ναό του Ακάθιστου Ύμνου, μέχρι το ναό του Αγίου Βλασίου, απέναντι από το σπίτι του Χατζηδάκη και τον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου τη Μεγάλη Πέμπτη μπορεί κανείς να προσκυνήσει τον εσταυρωμένο Χριστό, που αγιογράφησε ο Φώτης Κόντογλου.

Στην κορύφωση όμως του Πάσχα, τα βήματα οδηγούν στα δυο μοναστήρια της Ξάνθης, αφιερωμένα στην Παναγία, μέσα στην καρδιά του περιαστικού δάσους. Εκεί, ψηλά στο βουνό, η ελληνική ορθόδοξη παράδοση συναντά την πίστη και την απαράμιλλη ομορφιά της φύσης. Ο πιστός δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από τα αγριολούλουδα και τα δέντρα που ευωδιάζουν μέσα στην Άνοιξη, ούτε από το κελάηδημα των πουλιών που τον καλωσορίζουν στον δικό τους τόπο.

Οι καμπάνες που χτυπούν στην Παναγιά Αρχαγγελιώτισσα και στην Παναγία Καλαμούς ηχούν σε όλη την πόλη. Η ιερή μορφή της Παναγίας «αγκαλιάζει» την πόλη με τα χίλια χρώματα και προστατεύει κατοίκους και επισκέπτες. Οι άγιες ημέρες του Πάσχα στα δυο μοναστήρια της Παναγίας πάνω στο βουνό έχουν μια ξεχωριστή ομορφιά.

Το μοναστήρι της Παναγίας της Αρχαγγελιώτισσας

Το αντρικό μοναστήρι της Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας βρίσκεται βορειοανατολικά της Ξάνθης, στις παρυφές του ορεινού όγκου της Ροδόπης, σε εξαιρετικά θαυμάσια θέση, με θέα προς τον κάμπο της Ξάνθης, πάνω ακριβώς από την συνοικία Σαμακώβ.

Στο μοναστήρι αυτό, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, και ιδιαίτερα τον Δεκαπενταύγουστο, έρχονται χιλιάδες προσκυνητές που σχηματίζουν ατέλειωτες γραμμές για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Ως κτίσμα, το μοναστήρι αυτό, όπως είναι σήμερα, κτίσθηκε το 1841. Ωστόσο, προϋπήρχε στην ίδια θέση εκατοντάδες χρόνια νωρίτερα, αλλά καταστράφηκε από δύο μεγάλους σεισμούς το 1829, που έπληξαν το μοναστήρι και την πόλη.

Όπως εξηγεί, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο αρχιμανδρίτης π. Άνθιμος Κωσταράκης, «για την παλαιότερη ζωή του μοναστηριού δυστυχώς δεν έχουμε πολλές πληροφορίες. Το μόνο ενδεικτικό στοιχείο από πλευράς κτισμάτων είναι μια κρύπτη που βρίσκεται πίσω και κάτω από το ιερό βήμα, η οποία ανάγεται στα 1000 έως 1100 μ.Χ. Ωστόσο, η έλλειψη πληροφοριών από επιγραφές ή άλλες πηγές έρχονται να φωτίσουν κάπως ορισμένες σημειώσεις και ενθυμήσεις που καταχωρήθηκαν κατά καιρούς σε διάφορα εκκλησιαστικά βιβλία από τους μοναχούς. Από αυτούς, λοιπόν, τους κώδικες και τα εκκλησιαστικά βιβλία πληροφορούμαστε ότι το μοναστήρι υπήρχε και έφερε το ίδιο όνομα και κατά το 1559».

Η προέλευση της ονομασίας της ιεράς μονής

Από πού ακριβώς πήρε το όνομά του το μοναστήρι είναι άγνωστο. Κατά μια εκδοχή, το πήρε από τη μικρή θαυματουργή εικόνα του 16ου αιώνα, που παρίστανε τη Θεοτόκο να παραστέκεται από τους αρχαγγέλους Γαβριήλ και Μιχαήλ και η οποία έχει την επιγραφή: Αρχαγγελιώτισσα. Παράλληλα με την ονομασία Αρχαγγελιώτισσα, τα παλαιότερα χρόνια το μοναστήρι λεγόταν και Παναγία η Χαλκαλιώτισσα.

«Ανεξάρτητα, όμως, προς την ονομασία του», σημειώνει ο πατέρας Άνθιμος, «το μοναστήρι υπήρξε φάρος πνευματικής ακτινοβολίας και παρηγοριάς για όλους τους κατοίκους της περιοχής και φυτώριο από το οποίο αναδείχθηκαν επιφανείς αρχιερείς σε δύσκολα χρόνια για την εκκλησία. Αυτά τα πνευματικά αναστήματα του μοναστηριού, όταν γίνονταν αρχιερείς, όχι μόνο δεν λησμονούσαν την εκθρέψασαν αυτούς μονή αλλά από ευγνωμοσύνη πρόσφεραν σ’ αυτή διάφορα αφιερώματα και μάλιστα χειρόγραφα βιβλία – κώδικες που διασώζονται μέχρι τις μέρες μας».

Στο μοναστήρι σήμερα λειτουργεί το εκκλησιαστικό μουσείο της Ιεράς Μητρόπολης Ξάνθης, όπου φυλάσσονται σημαντικά εκκλησιαστικά κειμήλια.

Το καμπαναριό που δεσπόζει στη μονή κατασκευάστηκε το 1844 και ήταν το μοναδικό την εποχή εκείνη, σ’ όλη τη γύρω περιοχή, γιατί οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν καμπαναριά ούτε καμπάνες. Από τις πιο τραγικές στιγμές που έζησε η μονή ήταν όταν λεηλατήθηκε από τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής, κατά τα έτη 1913-1919, και οι στρατιώτες το απογύμνωσαν από όλα τα ιερά κειμήλια και τους πολύτιμους κώδικες που διέθετε.

Μετά την απελευθέρωση της Ξάνθης από τους Βουλγάρους, το μοναστήρι έδωσε ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του σε χωράφια για την αποκατάσταση των ακτημόνων προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ερχόμενοι από τις αλησμόνητες πατρίδες της Μικράς Ασίας.

Το μοναστήρι της Παναγίας της Καλαμούς

Το μοναστήρι βρίσκεται βόρεια της Ξάνθης, πάνω σε έναν βράχο που δεσπόζει στη χαράδρα του Κοσσύνθου. Από εδώ πάνω, μπορεί ο προσκυνητής να θαυμάσει όλη την ορεινή περιοχή της Ροδόπης, μέχρι τα σύνορα προς τη Βουλγαρία και να αφήσει να πλανηθεί το βλέμμα του μέχρι το βάθος του ορίζοντα στην πεδιάδα της Ξάνθης.

Το γυναικείο αυτό μοναστήρι, όπως είναι σήμερα, είναι κτίσμα μόλις των αρχών του 20ου αιώνα, ο δε ναός του, ως οικοδόμημα είναι εντελώς σύγχρονος αφού ανεγέρθηκε το 1965, στη θέση του παλαιού, που ήταν πολύ πρόχειρα κατασκευασμένος. Το ίδιο σύγχρονα είναι και τα κελιά των μοναχών. Δυστυχώς, πέρα από μερικές φορητές εικόνες, ιδιαίτερα της Θεoτόκου, τίποτα δεν μαρτυρεί το πλούσιο και λαμπρό παρελθόν του.

Σύμφωνα πάντως με την ιστορική παράδοση, το μοναστήρι αυτό κτίσθηκε κατά τους χρόνους της εικονομαχίας (726 – 843), από εικονόφιλους μοναχούς, οι οποίοι ξεφεύγοντας τον φανατισμό των εικονοκλαστών έφυγαν από την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ξάνθης. Όσο για την ονομασία του («Καλαμού» ή «Καλαμιώτισσα»), αυτή προέρχεται από το ότι η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε μέσα σε κάτι καλαμιές.

Ο σύγχρονος ερευνητής μπορεί να αντλήσει σημαντικές πληροφορίες για την υπερχιλιόχρονη πορεία του μοναστηριού μέσα από ενθυμήσεις και αφιερώσεις που υπάρχουν σε παλαιά εκκλησιαστικά βιβλία. Από εκεί μαθαίνει ενδιαφέροντα στοιχεία για τις διάφορες χρονικές στιγμές ύπαρξης του μοναστηριού, ιχνηλατώντας έτσι την πλούσια και πολυκύμαντη πνευματική και λειτουργική ζωή του.

NEWSIT

Πάσχα στα μοναστήρια της Παναγίας, στην πόλη με τα χίλια χρώματα

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Σεϋχέλλες στην Ικαρία: Η παραλία που φιγουράρει στη λίστα με τις καλύτερες παραλίες της Ελλάδας

Οι ελληνικές Σεϋχέλλες, στην Ικαρία, συμπυκνώνουν ιδανικά την ίδια την ουσία και ταυτότητα του νησιού – τοπίο μαγικό, άγριο και άθικτο και για αυτό απόλυτα αληθινό.

Το ακόμα πιο ενδιαφέρον στην Ικαρία της μακροζωίας με τις πανέμορφες παραλίες, είναι πως η παραλία Σεϋχέλλες δημιουργήθηκε κατά λάθος.

Ήταν το 1985 όταν η κατολίσθηση βράχων κατά τη διάνοιξη του τούνελ για τη δημιουργία δρόμου από και προς το χωριό του Μαγγανίτη οδήγησε στο να κατρακυλήσουν οι βράχοι στο νερό.

Με τα χρόνια το νερό έκανε τη δουλειά του και κάπως έτσι, στην ουσία «από λάθος», σχηματίστηκε μια κορυφαία σε ομορφιά ελληνική παραλία.

Οι ίδιοι οι Ικαριώτες αποκαλούν χαϊδευτικά την παραλία Σεϋχέλλες «τη ακουαμαρίνα του νησιού». Η αλήθεια είναι πως η γαλάζια -με ελαφρούς τόνους σμαραγδί- απόχρωση των νερών της είναι εκθαμβωτική.

Το εξωτικό, α λα Καραϊβική σκηνικό συμπληρώνουν ιδανικά το λευκό ψιλό βότσαλο της παραλίας αλλά και οι εντυπωσιακοί γρανιτένιοι βράχοι που την περιβάλλουν.

Μάλιστα οι επιβλητικοί λευκοί βράχοι δημιουργούν υποθαλάσσιες σπηλιές γύρω από την παραλία.

Όπως καταλαβαίνετε, οι Σεϋχέλλες είναι ιδανικές για εξερευνήσεις και καταδύσεις στο βυθό της θάλασσας (γι’ αυτό μην ξεχάσετε τη μάσκα σας) αλλά και για ηχηρές βουτιές από τους γρανιτένιους βράχους!

Διαβάστε περισσότερα στο exploringgreece.tv

NEWSIT

Σεϋχέλλες στην Ικαρία: Η παραλία που φιγουράρει στη λίστα με τις καλύτερες παραλίες της Ελλάδας

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Σαββατοκύριακο στην Κέα: Σούπερ απόδραση 2 ώρες από την Αθήνα

Η Κέα (Τζια) αποτελεί ιδανική επιλογή για εκείνους που θέλουν να αποδράσουν αυτή την περίοδο από το κλεινόν άστυ σε έναν κοντινό νησιωτικό προορισμό.

Το όμορφο Κυκλαδονήσι απέχει περίπου 1 ώρα με το πλοίο από την Αττική και αυτό είναι το μεγάλο του ατού που το καθιστά δημοφιλή προορισμό για σύντομες αποδράσεις.

Το δυτικότερο κατοικημένο νησί των Κυκλάδων, λοιπόν, χαρακτηρίζεται για την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρά του, για τις πανέμορφες παραλίες και μία γραφική Χώρα.

Οι βασικοί οικισμοί της Κέας ή Τζιας, είναι η Ιουλίδα, στην ουσία η Χώρα και το πιο γραφικό κομμάτι του νησιού, το παραθαλάσσιο Βουρκάρι και το λιμάνι της η Κορησσία.

Η Ιουλίδα αποτελεί τον πιο γραφικό οικισμό του νησιού. Είναι αμφιθεατρικά χτισμένη στις πλαγιές δύο λόφων κι έχει δημιουργηθεί πάνω στα ερείπια αρχαίας πόλης.

Η κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική της σε συνδυασμό με τα παραδοσιακά καλντερίμια και το άπλετο φως του ήλιου, καθώς και η απρόσκοπτη θέα στα νερά του Αιγαίου, αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά που κάνουν την Ιουλίδα αγαπημένη επιλογή των ταξιδιωτών.

Διαβάστε περισσότερα στο exploringgreece.tv.

NEWSIT

Σαββατοκύριακο στην Κέα: Σούπερ απόδραση 2 ώρες από την Αθήνα

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Σημείο αναφοράς στη Σκιάθο το σπίτι-μουσείο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Λίγα μόλις βήματα μακριά από το πολύβουο λιμάνι της Σκιάθου και στην καρδιά του πιο κοσμοπολίτικου σημείου της Χώρας, ένα μικρό δρομάκι προς τα δεξιά οδηγεί στην όμορφη μικρή πλατεία στο μέσο της οποίας, ένα μεγάλο δέντρο χαρίζει απλόχερα τη δροσερή σκιά του στους επισκέπτες του κατάλευκου σπιτιού που περιμένουν να μπουν μέσα και να θαυμάσουν τα υπάρχοντα-εκθέματα του αγίου της ελληνικής λογοτεχνίας, του σπουδαίου Σκιαθίτη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Με απλά λόγια, όπως ήταν άλλωστε και όλη η ζωή του μεγάλου λογοτέχνη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, είναι το σπίτι-μουσείο που έζησε στην πατρίδα του τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

Το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη από το 1954 πέρασε στον Δήμο Σκιάθου και κι από το 1965 χαρακτηρίστηκε από το υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, ενώ το 1990 πραγματοποιήθηκαν εργασίες επισκευής και στερέωσης του κτιρίου.

Το υπέροχο διώροφο σπίτι που είναι κλασικό δείγμα σκιαθίτικης λαϊκής αρχιτεκτονικής, χτίστηκε το 1860 από τον πατέρα του μεγάλου λογοτέχνη, τον ιερωμένο Αδαμάντιο όπως μπορεί να διακρίνει ο κάθε επισκέπτης, στην εντοιχισμένη από τότε επιγραφή στην είσοδο του σπιτιού.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης που γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1851 στη Χώρα και πέθανε στον τόπο που γεννήθηκε το 1911 είχε μία εξαιρετικά λιτή ζωή ακόμη και στην Αθήνα όπου έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του. Είχε πέρα από το σπουδαίο συγγραφικό του έργο να επιδείξει και μία πρωτόγνωρη λιτότητα και στην καθημερινότητά του, ενώ ήταν και βαθιά θρησκευόμενος, κάτι που φαίνεται αποτυπωμένο και στο εσωτερικό του σπιτιού.

Μια εξωτερική ξύλινη σκάλα στην ανατολική πλευρά οδηγεί τους επισκέπτες στο εσωτερικό του σπιτιού που είναι διώροφο, με ανώγι και κατώγι, ενώ στο ανώγι, μια στενόμακρη είσοδος οδηγεί σε τρία δωμάτια.

Το ανώγι, δηλαδή ο πρώτος όροφος διατηρείται αυτούσιος με τα αυθεντικά του έπιπλα, αντικείμενα της εποχής και πολλά από τα προσωπικά του αντικείμενα, όπως το μελανοδοχείο του, το σεντούκι του και το κρεβάτι του, ενώ στο σαλόνι με το παραδοσιακό τζάκι και τα αυθεντικά έπιπλα, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πέρασε τα τελευταία του χρόνια πριν πεθάνει από πνευμονία.

Στα δεξιά της εισόδου, υπάρχει ένα μικρό σχετικά δωμάτιο, όπου υπάρχουν τα βιβλία και τα θρησκευτικά άμφια του πατέρα του συγγραφέα, του παπα Αδαμάντιου. Το μικρό αυτό δωμάτιο διαθέτει μόνο ένα παράθυρο, ένα κρεβάτι και ένα ντουλάπι χωμένο στον τοίχο, μοιάζοντας περισσότερο με κελί μοναχού. Αυτό τον χώρο ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης το χρησιμοποίησε αργότερα όταν πια είχε επιδεινωθεί πολύ η υγεία του τόσο ως γραφείο όσο και σαν υπνοδωμάτιο.

Το σαλόνι του σπιτιού με τους χρωματικούς ρόμβους στο ταβάνι, βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την είσοδο και στα αριστερά υπάρχει το τζάκι, που ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης αγαπούσε πολύ σαν χώρο. Πάνω από το τζάκι, δύο μικρά ράφια έχουν ακόμη τις κούπες και τα φλιτζάνια με τα νησιώτικα αυθεντικά σχέδια, που χρησιμοποιούσε ο μεγάλος συγγραφέας.

Μία εσωτερική ξύλινη σκάλα οδηγεί στην αυλή και στο ισόγειο του σπιτιού, το οποίο χρησιμοποιούνταν από την οικογένεια ως αποθηκευτικός χώρος. Σήμερα, λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος παλαιών και νέων εκδόσεων του Σκιαθίτη συγγραφέα.

Ο δήμαρχος Σκιάθου Θοδωρής Τζούμας μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ δήλωσε ότι «για μας, για το νησί μας, για τον Πολιτισμό μας, η ανάδειξη του σπιτιού του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη είναι κορυφαίας σημασίας. Είναι τοπόσημο για τον τόπο μας και μια ολοζώντανη ιστορία που οφείλουμε να την μεταλαμπαδεύσουμε στους επισκέπτες της Σκιάθου και στους νεότερους. Για το νησί, το όνομα Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης είναι ιερό και αξεπέραστο. Τιμούμε στο μέγιστο δυνατό, τον σπουδαίο λογοτέχνη που αποτελεί σημαία για το νησί μας».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το έμβλημα του δήμου Σκιάθου είναι το πρόσωπο του μεγάλου μας συγγραφέα, η πιο σημαντική οδός του νησιού φέρει το όνομά του αλλά και το διεθνές αεροδρόμιο της Σκιάθου ονομάζεται «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης».

Η. Παπαδημητρίου

ΑΠΕ-ΜΠΕ