Για «μεγάλες επιτυχίες» τα τελευταία τέσσερα χρόνια στο υπουργείο Εξωτερικών, όπως τις δύο συμφωνίες για τις ΑΟΖ, τις αμυντικές συμφωνίες και τη διεύρυνση του ορίζοντα της εξωτερικής πολιτική, έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στην ΕΡΤ. «Δεν ήταν προβλέψιμα αυτά τα οποία συνέβησαν στο υπουργείο Εξωτερικών τα τελευταία τέσσερα. Είχαμε μεγάλες επιτυχίες αυτά τα χρόνια, τις δύο συμφωνίες για τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, την κατ’ αρχήν συμφωνία με την Αλβανία, τις αμυντικές συμφωνίες» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Νίκος Δένδιας, προχωρώντας σε αποτίμηση της θητείας του στο τιμόνι του υπουργείου Εξωτερικών.

Ιδιαίτερα στάθηκε στις συμφωνίες ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, καθώς και στις αμυντικές συμφωνίες με τη Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ, στην ανάπτυξη των σχέσεων με χώρες της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, όπως και στις τρεις υποψηφιότητες της Ελλάδας για τον ΟΗΕ. «Όλα αυτά ήταν καινούργιες προσεγγίσεις ή εν πάση περιπτώσει προσεγγίσεις πέραν του ορίζοντα» επισήμανε. Όσον αφορά την υποψηφιότητα της Ελλάδας για τη θέση μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας, είπε πως θα εκλεγεί και ανέδειξε τα «τεράστια οφέλη» που θα φέρει για τη χώρα μας.

Επίσης, ειδική μνεία έκανε στις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, καταδεικνύοντας ότι είναι μία από τις μεγάλες επιτυχίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Συνάμα, βαρύνουσα σημασία έδωσε στις σχέσεις «στρατηγικού επιπέδου» και «κεφαλαιώδους σημασίας» της Ελλάδας με την Αίγυπτο, μία ημέρα μετά τη συνάντησή του στην Αθήνα με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι. Αποτυπώνοτας το πολύ καλό κλίμα τόσο στο διμερές όσο και στο διαπροσωπικό επίπεδο, ανέφερε πως το γεγονός ότι έχει δει τον Σάμεχ Σούκρι τουλάχιστον 25 ίσως φορές, έχει πραγματοποιήσει 15-16 επισκέψεις στο Κάιρο δείχνει ακριβώς αυτή τη βασική επιλογή και προσέθεσε: «Με την Αίγυπτο πλέον έχουμε μια συνταύτιση σε μια σειρά από θέματα, όχι μόνο στα θέματα των ΑΟΖ, όπου έχουμε υπογράψει συμφωνίες, ότι βλέπουμε με τον ίδιο τρόπο την ασφάλεια και τη σταθερότητα και ότι η Αίγυπτος είναι ακριβώς η χώρα από την οποία προσβλέπουμε μέσω του καλωδίου, μέσω πιθανών αγωγών, να αποτελέσουμε ενεργειακή είσοδο στην Ευρώπη». Μάλιστα, προέτρεψε πως αν έπρεπε να αφήσει παρακαταθήκη, θα έλεγε να μην διαταραχθούν οι σχέσεις με την Αίγυπτο ποτέ. 

Ερωτηθείς αν το γεγονός ότι μπαίνει ψηλά το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης σημαίνει ότι οι σκέψεις για EastMed παραμερίζονται με κάποιο τρόπο στην περιοχή, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε κατηγορηματικά αρνητικά. «Όχι, όχι. Είναι τελείως διαφορετικό ζήτημα. Ο EastMed υπάρχει ως πιθανό έργο. Πρέπει να γίνει οικονομική του αξιολόγηση, να δούμε εάν και εφόσον έχει σημασία» ανέφερε και ανέδειξε την ενεργειακή διάσταση της σχέσης με την Αίγυπτο. «Η Ελλάδα θέλει να γίνει ενεργειακός κόμβος. Η Αίγυπτος είναι σημείο εξαγωγής ενέργειας, είτε ενέργειας που παράγει η ίδια είτε ενέργειας που θα παράξει μέσω ανανεώσιμων πηγών. Το καλώδιο είναι ο τρόπος, ο ένας από τους τρόπους μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα μπορούσε να υπάρξει και αγωγός. Θα μπορούσαν να υπάρχουν και πλοία με LNG. Η σχέση με την Αίγυπτο διασφαλίζει στην Ελλάδα πολλούς ρόλους στην Νοτιοανατολική Ευρώπη».

Μετά τις εκλογές μπορεί να καθίσουμε να συζητήσουμε σοβαρά με την Τουρκία

Παράλληλα, o υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ελπίδα να μην έχει ημερομηνία λήξης το ήρεμο κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και «μετά τις εκλογές να επανέλθουμε σε μια σοβαρή συζήτηση για να λύσουμε τη διαφορά μας». «Μετά τις εκλογές μπορεί να καθίσουμε να συζητήσουμε σοβαρά, αλλά για να συζητήσουμε σοβαρά πρέπει να υπάρχει και από τις δύο πλευρές αντίληψη του πλαισίου μέσα στο οποίο συζητάμε» υπογράμμισε. Ειδικότερα, διατύπωσε την πεποίθηση ότι μόλις οι δύο νέες κυβερνήσεις σταθούν στα πόδια τους είναι καλό να εκμεταλλευτούν το μομέντουμ, διότι και αυτές οι περίοδοι, εάν δεν τις εκμεταλλευτείς, δεν κρατούν για πάντα.

Κληθείς να σχολιάσει τις τελευταίες δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Νίκος Δένδιας είπε:. «Συνήθως οι προεκλογικές τοποθετήσεις ακόμα και για θέματα εξωτερικής πολιτικής είναι φυσιολογικό, έχουν να κάνουν και απευθύνονται σε ένα εσωτερικό ακροατήριο» ανέφερε επιπροσθέτως και επισήμανε ότι «είναι κρίμα να μην επιτρέψουμε στις κυβερνήσεις που θα προέλθουν από τις εκλογές να ξεκινήσουν από το εξαιρετικό σημείο που βρισκόμαστε τώρα».

Όσον αφορά τις διερευνητικές επαφές, είπε πως έχει μια εικόνα για τις διαφοροποιήσεις που πρέπει να γίνουν σε ζητήματα τακτικής διαπραγμάτευσης και ότι υπάρχουν πράγματα που μπορεί να φρεσκάρουν διαδικασίες και να δώσουν πιθανόν την ελπίδα ενός καλύτερου αποτελέσματος. «Όταν κάτι 63 φορές δεν έχει αποδώσει αποτέλεσμα, να περιμένεις με τον ίδιο ακριβώς τρόπο να αποδώσει την 64η, νομίζω αυτό συνιστά μια μικρή αφέλεια» επισήμανε, καθιστώντας ταυτόχρονα σαφές πως εάν δεν υπάρξει σύγκλιση στα μείζονα, τη λύση δεν μπορεί να τη δώσει η διαφορετική διαδικασία στα ελάσσονα.

Ερωτηθείς αν θα μπορούσαν τα ελληνοτουρκικά να συζητηθούν σε ένα πλαίσιο πολυμερούς διάσκεψης, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο. «Η πολυμερής διάσκεψη στην Ανατολική Μεσόγειο έχει ένα βασικό εμπόδιο, αλλά είναι ελέφαντας το εμπόδιο. Τη μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Φανταστείτε να συζητάμε πάνω σε ένα χάρτη στον οποίο η Κύπρος έχει απαλειφθεί σαν να μην υπάρχει. Νομίζω έχει ένα θεματάκι αυτό» επεξήγησε.

Περαιτέρω, υπογράμμισε τη σημασία της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και εξέφρασε την πεποίθησή του ότι με μια εγκάρδια συνεννόηση με την Ελλάδα, η Τουρκία θα δει ότι αυτό που θεωρεί απειλή στην πραγματικότητα είναι ευλογία. Είναι κανόνες πάνω στους οποίους και η Τουρκία θα μπορούσε να διασφαλίσει την επικοινωνία της με τη θάλασσα, σημείωσε.

Ξετυλίγοντας το κουβάρι των ελληνοτουρκικών σχέσεων κατά την τελευταία 4ετία, προσδιόρισε ότι αυτό το οποίο λειτούργησε καταλυτικά, επιβαρυντικά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν το τουρκολυβικό μνημόνιο. «Ένας καλόπιστος συνομιλητής σου δεν υπογράφει μια παράνομη συμφωνία και με την οποία να σφετερίζεται δικά σου δικαιώματα. Αυτό δεν είναι ένα εναρκτήριο λάκτισμα μιας εγκάρδιας σχέσης. Είναι κλωτσιά κάτω από το τραπέζι» σημείωσε.

Ερωτηθείς αν η εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με τις ΗΠΑ είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε καταφατικά και υποστήριξε ότι «μια ισχυρή Τουρκία η οποία πιστεύει στις αξίες της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη συμμαχία της και στη σχέση με την Ευρώπη, είναι προφανώς μια Τουρκία που εξυπηρετεί το όφελος για την τουρκική κοινωνία αλλά και εμάς».

Περιμένω εξελίξεις μέσα στο 2023 για την ΑΟΖ με την Αλβανία

Αναφορικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ με την Αλβανία, ο υπουργός Εξωτερικών έκανε γνωστό πως η αλβανική πλευρά ετοιμάζεται να υπογράψει, να υποβάλει στον πρόεδρο της χώρας έγγραφο πληρεξουσίου, ώστε να δοθεί στη διαπραγματευτική ομάδα η δυνατότητα να συζητήσει με την Ελλάδα πάνω σε αυτό. Πότε θα γίνει αυτό; «Αυτό πρέπει να το προσδιορίσει ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, αλλά νομίζω ότι δεν θα βραδύνει» είπε ο Νίκος Δένδιας. Πιο συγκεκριμένα, είπε ότι περιμένει να έχουμε εξελίξεις στο πεδίο αυτό μέσα στο 2023, καθιστώντας σαφές ότι αυτό θα το κρίνει η επόμενη ελληνική κυβέρνηση και όχι ο ίδιος.

Ευρύτερα, υπογράμμισε ότι και στις σχέσεις με την Αλβανία σε ένα μεγάλο βαθμό το υπόδειγμα έχει αλλάξει και διαμήνυσε: «Εγώ πιστεύω στην ελληνοαλβανική φιλία. Πιστεύω ότι η ελληνική μειονότητα είναι γέφυρα που συνδέει τις δύο χώρες και θα ήθελα να σας πω ότι η Αλβανία πρέπει να προσεχθεί κάτι από την ελληνική πλευρά. Η Αλβανία έχει δεχθεί απολύτως αυτό που εμείς προτείνουμε στην Τουρκία, δηλαδή συνυποσχετικό, επέκταση χωρικών υδάτων. Η Αλβανία ευθέως είπε ότι η Ελλάδα, η οποία δεν πήγε στην Αλβανία μέχρι τα 12, πήγε στα 12, μπορεί να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και από εκεί και πέρα επί τη βάσει της UNCLOS,  συνυποσχετικό και υποβολή του στη Χάγη με πλήρη δικαιώματα των νησιών. Άρα λοιπόν, νομίζω ότι η γενναία αλβανική θέση πρέπει να προσεχθεί».

Περαιτέρω, εξέφρασε την πίστη του στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα και δήλωσε περήφανος που μετέχει η πατρίδα μας σε αυτό, χαρακτηρίζοντας την ΕΕ το πιο πετυχημένο ιστορικό παράδειγμα συνεργασίας κρατών.

Μάλιστα, εμφανίστηκε αισιόδοξος αναφορικά με την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αμέσως μετά τις εκλογές στην Τουρκία. «Υπάρχει η γενική ελπίδα ότι θα υποδεχθούμε όπως υποδεχτήκαμε τη Φινλανδία προχθές, έτσι θα υποδεχθούμε και τη Σουηδία» συμπλήρωσε.

Σχετικά με το ΝΑΤΟ, ο Νίκος Δένδιας προέταξε την ανάγκη «να περάσει σε ένα άλλο στάδιο και πέραν από μια αμυντική συμμαχία, πολύ επιτυχημένη αμυντική συμμαχία, να γίνει μια αξιακή συμμαχία». Όπως διατύπωσε τη θέση του, η Αμυντική Συμμαχία δεν είναι παράταξη αρμάτων, είναι παράταξη κρατών, κοινωνιών και ιδεών. 

Σε ό,τι αφορά τη στάση της αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια της διαχείρισης των κρίσεων με την Τουρκία, ο Νίκος Δένδιας είπε ότι πάντοτε στις συζητήσεις και στις ενημερώσεις που έγιναν υπήρξε τήρηση της μυστικότητας, κατανόηση, σοβαρότητα και προέταξε: «Αυτό είναι ένα τεράστιο κεκτημένο για την πατρίδα. Εάν αυτό τηρηθεί και στο μέλλον, νομίζω ότι η χώρα θα έχει μια πολύ μεγάλη δυνατότητα αντιμετώπισης κρίσεων που εύχομαι να μην υπάρξουν, αλλά που είναι βέβαιον ότι κάποια στιγμή θα υπάρξουν για κάποιο λόγο. Είναι σημαντικό τα κόμματα να συνεννοούνται γι αυτά τα θέματα».

Δεν παρέλειψε ο υπουργός Εξωτερικών να αναφερθεί και στον πόλεμο στην Ουκρανία, εκτιμώντας ότι τις επόμενες εβδομάδες θα εξελιχθούν επιθέσεις και αντεπιθέσεις από τις δύο πλευρές και θα δημιουργηθεί μια νέα ισορροπία. «Το καλύτερο που μπορώ να ελπίζω αυτή τη στιγμή- και το λέω με βαθιά λύπη- σε αυτό το ζήτημα είναι μια παγωμένη ανακωχή» συμπλήρωσε.

Ακολούθως, ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την εσωτερική πολιτική ενόψει των εκλογών.

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την τοποθέτησή του, το 2018, ενάντια στην επέκταση του φράκτη του Έβρου, απηύθυνε παράκληση σε όποιον επικαλείται δηλώσεις του ’18 να θυμηθεί πολύ καλά τι συνέβη το ’20 και τι χρειάστηκε να αντιμετωπιστεί το ’20 και να το προβάλει αυτό. Αυτό που δεν υπήρχε στον ορίζοντα το ’18 ήταν η υβριδική απειλή του ’20, επισήμανε.

Αναφερθείς στην τροπολογία που υπερψηφίστηκε τη Μεγάλη Τρίτη που εμποδίζει την κάθοδο στις εκλογές στο κόμμα Κασιδιάρη, ο Νίκος Δένδιας είπε ρητά ότι το νεοναζιστικό μόρφωμα δεν πρέπει να τεθεί υπό την κρίση της ελληνικής κοινωνίας, όπως και οποιοδήποτε μόρφωμα μετέρχεται και προκηρύσσει ανάλογη ιδεολογία και προσέθεσε: «Εδώ τώρα, καταλαβαίνω ότι όταν έρχεται μια ρύθμιση τόσο κοντά στις εκλογές, σε σαφέστατα προεκλογικό χρόνο, μπαίνει στην προκρούστεια κλίνη του προεκλογικού συμφέροντος ή της προεκλογικής ανάλυσης του κάθε κόμματος και αυτή πολλές φορές είναι παραμορφωτική εκτρωματική». Ερωτηθείς αν θα έπρεπε να είχε έρθει νωρίτερα, υποστήριξε πως θα ήταν καλύτερο όλο αυτό να είχε συζητηθεί κάποια άλλη στιγμή. Παρά ταύτα, όπως τόνισε, περίμενε από την αξιωματική αντιπολίτευση ακόμα και με αυτή τη λογική της ανάγκης της προεκλογικής να υπερψηφίσει, γιατί είναι πολύ ευρύτερο το συμφέρον.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τις εκλογές, ο Νίκος Δένδιας προτάσσει την ανάγκη αυτοδυναμίας και «κατά συνέπεια ο νυν πρωθυπουργός να είναι ο πρωθυπουργός».

Δημήτρης Μάνωλης

ΑΠΕ ΜΠΕ