«Με το δεξί» να μπει το νέο έτος, όπως και στα καλαπόδια. Τι είναι, όμως, τα καλαπόδια και τι σχέση έχουν με την παράδοση; Η έκθεση φωτογραφίας του Βασίλη Βαρσακέλη «Με το δεξί», που αναπτύσσεται στις Βιτρίνες Τέχνης του ΟΤΕ, στη Θεσσαλονίκη, από τις 28 Δεκεμβρίου έως τις 16 Ιανουαρίου 2022, απαντά σ’ αυτό το ερώτημα τόσο μέσα από παρουσίαση φωτογραφιών καλαποδιών, όσο και μέσα από πραγματικά μοντέλα.

Τα καλαπόδια είναι η ξύλινη βάση, τα καλούπια που χρησιμοποιούνται για να κατασκευαστούν παπούτσια και που βγαίνουν μόνο για το δεξί πόδι. «Το πάντρεμα της παράδοσης με τα δεξιά καλαπόδια» είναι το βασικό μήνυμα που θέλει να περάσει η έκθεση, μαζί με μια πιο αισιόδοξη ματιά, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Βαρσακέλης.

Φωτογραφίες και φυσικά καλαπόδια, μυτερά, τετράγωνα ή στρόγγυλα, για νυφικές γόβες ή στρατιωτικές αρβύλες ανοίγουν τον δρόμο για ένα αισιόδοξο 2022. Μαζί με αυτά, εκτίθεται κι ένα «αλογάκι», ένα ειδικό εξάρτημα για την κατασκευή των δεξιών καλαποδιών, όπου καθόταν ο τεχνίτης και τα έφτιαχνε.

Η συγκεκριμένη έκθεση δεν «φωτογραφίζει» μόνο καλαπόδια, αλλά αφηγείται παράλληλα και την ιστορία τους μέσα από ένα παραμύθι που «χτίστηκε» γύρω από την τέχνη της κατασκευής καλαποδιών. Μια τέχνη που φθίνει και χάνεται… Με αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, ο Βασίλης Βαρσακέλης και ο Γιάννης Αργυριάδης, υπεύθυνος των βιτρινών Τέχνης του ΟΤΕ, προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανή την τέχνη, δίνοντας συνάμα ένα μήνυμα αισιοδοξίας στον κόσμο που θα έρθει από κοντά να δει την έκθεση.

Ουσιαστικά, απαθανατίζεται μια τέχνη που παραδοσιακά περνούσε από γενιά σε γενιά και πλέον φαίνεται ότι αρχίζει να περνάει στην ιστορία. Η συγκεκριμένη διαδρομή ξεκίνησε το 1927 από τον παππού της Μαρίας Λαζαρίδου, νυν υπεύθυνης της βιοτεχνίας κατασκευής καλαποδιών στη Θεσσαλονίκη, και συνέχισε με τον πατέρας της, Σεραφείμ, ο οποίος το 1967 άνοιξε τη βιοτεχνία στη Θεσσαλονίκη, τη «Φίμη» όπως την ονόμασαν, από το παρατσούκλι του ίδιου.

Κανένα από τα άτομα που βοήθησαν να γίνει πραγματικότητα αυτή η έκθεση, δεν γνώριζαν για τα καλαπόδια και τη σύνδεσή τους με τη γνωστή φράση (με το δεξί). «Δεν ξέραμε για τα καλαπόδια και το δεξί. Έτσι, με τη σειρά μας, θέλουμε να το μάθει ο κόσμος, να το δει αισιόδοξα», προσθέτει ο φωτογράφος.

Η ιδέα για την έκθεση ήρθε ξαφνικά, τυχαία. Μέσα από φωτογραφίες για ένα λεύκωμα για τη βιοτεχνία καλαποδιών Θεσσαλονίκης, η ιστορία και το ενδιαφέρον που προέκυψαν από τα ίδια τα καλαπόδια, γέννησαν την ιδέα. Η τελευταία βιοτεχνία της πόλης, όμως, που υπάρχει εδώ και περίπου έναν αιώνα, κλείνει, με τη μοναδική «εν ζωή» να βρίσκεται πλέον στην Αθήνα.

«Η τελευταία έκθεση της χρονιάς θέλουμε να κάνει τον κόσμο να δει τα πράγματα πιο αισιόδοξα», λέει ο κ. Βαρσακέλης. Ο τόνος αισιοδοξίας, δηλαδή, συμβάλλει στο να μπει το νέο έτος «με το δεξί», όπως και στα καλαπόδια.

Την επιμέλεια της έκθεσης και τη δημιουργία του παραμυθιού «υπογράφει» ο Γιάννης Αργυριάδης. Οι φωτογραφίες είναι του Βασίλη Βαρσακέλη, ενώ το κείμενο που υπάρχει και αποτελεί ταυτοχρόνως μέρος της έκθεσης είναι της δημοσιογράφου Δήμητρας Κεχαγιά.

Λ.Α.