Για ιστορική Συμφωνία, η έγκριση της οποίας σημαίνει θωράκιση της πατρίδας μας στην ταραγμένη Μεσόγειο και σηματοδοτεί το πρώτο τολμηρό βήμα για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, μίλησε από βήματος της Ολομέλειας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συζήτηση για την «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης της Γαλλικής Δημοκρατίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια». Υπογράμμισε πως συγκροτείται μια ενιαία ευρωπαϊκή στάση στη Μεσόγειο ενώ είναι ταυτόχρονα σαφής και ο ευρωατλαντικός χαρακτήρας αυτής της νέας εταιρικής σχέσης. Εξήγησε ότι η τιμή των φρεγατών δεν ξεπερνά τις δημοσιονομικές μας δυνατότητες καθώς και ότι «πράγματι η Ελλάδα είναι το τελευταίο φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς».
Κυρ. Μητσοτάκης: Στην αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας θα συζητήσουμε και τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε με διαφορετικό τρόπο δαπάνες που λόγω της θέσης μας είναι δυσανάλογα μεγάλες
Κλείνοντας την ομιλία του απηύθυνε έκκληση να τηρηθεί η «σοβαρή παράδοση που έχει κατακτήσει η δημοκρατία μας: τα κόμματα, τουλάχιστον τα κόμματα εξουσίας, να συμφωνούν όταν πρόκειται για θέματα εθνικής ασφάλειας», και τόνισε πως για τα θέματα εθνικής άμυνας μιλάει μόνο η πατρίδα και κανένα κόμμα.
«Το μήνυμα που πρέπει να εκπέμψει το Ελληνικό Κοινοβούλιο είναι ένα μήνυμα ενότητας και εθνικής ευθύνης. Η ευθύνη είναι βαριά και βαριά θα είναι και η ετυμηγορία της ιστορίας», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, πριν κατέβει από το βήμα.
Άμυνα και διπλωματία είναι δύο όψεις της εθνικής ασπίδας
«Την περασμένη Τρίτη στο Μέγαρο των Ηλυσίων συνυπογράψαμε μαζί με τον Πρόεδρο Μακρόν τη Συμφωνία για τη νέα στρατηγική εταιρική σχέση Ελλάδος-Γαλλίας», είπε ξεκινώντας την ομιλία του.
«Είναι μία συνθήκη που αναβαθμίζει συνολικά τη συνεργασία των δύο χωρών μας στους τομείς της άμυνας, της ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής. Το ιστορικό αυτό κείμενο τίθεται σήμερα ενώπιον της Βουλής καθιστώντας έτσι και τη σημερινή συνεδρίαση ιστορική γιατί η ψήφισή του θα σημαίνει πολλά και κρίσιμα: τη θωράκιση της πατρίδας μας στην ταραγμένη Μεσόγειο και ταυτόχρονα το πρώτο τολμηρό βήμα για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Τη δυνάμωση επίσης της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ μέσω της σημαντικής ενίσχυσης του Πολεμικού μας Ναυτικού αλλά και τη θεμελίωση παράλληλα ενός συμμαχικού πόλου ειρήνης με ευρύτερη ακτινοβολία. Αυτή η πολυεπίπεδη διάσταση της ελληνογαλλικής σύμπραξης είναι και που την κάνει πρωτοπόρα. Γιατί τα εθνικά της πλεονεκτήματα πιστεύω ότι είναι σε όλες και σε όλους σαφή. Για πρώτη φορά προβλέπεται ρητά και κατηγορηματικά ρήτρα στρατιωτικής συνδρομής σε περίπτωση που τρίτος επιτεθεί σε ένα από τα δύο κράτη. Και όλοι ξέρουμε, όπως υπενθύμισε και ο κ. υπουργός χθες, ποιος απειλεί ποιον με casus belli στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αυτή είναι μια πολύ ισχυρή νομική αμυντική δικλείδα με ρητή αναφορά στο άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Και συνέχισε: «η χώρα μας άλλωστε διαπραγματευόταν από το 1974, από την εποχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, μία τέτοια Συμφωνία. Και να που σήμερα γίνεται χειροπιαστή πραγματικότητα, πάλι με κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Όπως πραγματικότητα είναι επίσης ότι αυτή η νέα εταιρική σχέση μας με την Γαλλία πλαισιώνεται και με την προσθήκη στο στόλο μας τριών υπερσύγχρονων φρεγατών Belharra. Είναι πλοία τα οποία, όπως καλά γνωρίζετε, αποτελούσαν διακαή πόθο του Ναυτικού μας. Και με ανοιχτή την προοπτική απόκτησης ενός ακόμα αριθμού κορβετών η Ελλάδα θα διαθέτει σκάφη επιφανείας αντάξια των δυνατοτήτων των καπετάνιων της για τα επόμενα 40 χρόνια.
Όλα αυτά δεν υπήρχαν μέχρι χθες όπως υπάρχουν τώρα. Μαζί με τα 24 Rafale της Πολεμικής μας Αεροπορίας, τα πρώτα εκ των οποίων θα φτάσουν στην Τανάγρα πριν από το τέλος του έτους, τα τελευταίας γενιάς ελικόπτερα Romeo -για αυτούς που γνωρίζουν τα καλύτερα στον κόσμο στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο- τις τορπίλες βαρέως τύπου των υποβρυχίων μας και τον νέο εξοπλισμό του Λιμενικού και της συνοριοφυλακής.
Όπως επίσης σήμερα υπάρχουν και οι Συμφωνίες μας με την Αίγυπτο και την Ιταλία για τις θαλάσσιες ζώνες. Υπάρχει μία συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με αντίστοιχη ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής. Υπάρχουν σχήματα κοινής δράσης με το Ισραήλ και με πολλές γειτονικές χώρες. Και, ασφαλώς, η επικείμενη επέκταση της αμυντικής συνεργασίας μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες για μία πενταετία.
Έχω πει εξάλλου ότι για αυτή την κυβέρνηση άμυνα και διπλωματία είναι δύο όψεις της εθνικής ασπίδας.
Σαφής ωστόσο είναι και ο ευρωατλαντικός χαρακτήρας αυτής της νέας εταιρικής σχέσης, καθώς την υπογράφουν δύο μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία ταυτόχρονα είναι και μέλη του ΝΑΤΟ. Κινείται άλλωστε και στην ίδια λογική, στην κατεύθυνση, και του Γαλλογερμανικού Συμφώνου του ‘Ααχεν που είχε προηγηθεί. Και αξίζει να σημειωθεί ότι ως τώρα τέτοιες εγγυήσεις από το Παρίσι δεν είχαν λάβει άλλες πρωτεύουσες με εξαίρεση το Βερολίνο. Στο εξής, λοιπόν, θα τις έχει και η Αθήνα.
Εμβαθύνεται έτσι η συνεργασία των χωρών του νότου της ηπείρου μας και αποκτά νέο περιεχόμενο η προάσπιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων στη Μεσόγειο. Ενώ ταυτόχρονα οικοδομείται και η κοινή διαλειτουργική μας άμυνα, καθώς Rafale θα πετούν σε λίγο όχι μόνο στις γαλλικές και στις ελληνικές αλλά και στις κροατικές μοίρες. Και τα πλοία τα οποία αποκτούμε είναι ουσιαστικά τα ίδια πλοία με αυτά τα οποία αποκτά και το Γαλλικό Ναυτικό.
Όμως ταυτόχρονα θα συγκροτείται και μια ενιαία ευρωπαϊκή στάση στη Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στην υποσαχάρια Αφρική. Παντού όπου η Ευρώπη έχει στρατηγικά συμφέροντα».
Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε: «Τα παραπάνω είναι προπλάσματα της ισχυρής, αυτόνομης και αυτοδύναμης Ευρωπαϊκής Ένωσης του αύριο. Γιατί συμμερίζομαι και εγώ την άποψη του Προέδρου Μακρόν ότι εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να σταματήσουμε να υποδεχόμαστε με αφέλεια τις τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Πράγματι, είναι καιρός να αντιστοιχηθεί η οικονομική μας ισχύ με την αμυντική μας ικανότητα. Η ήπειρός μας, άλλωστε, δεν διαθέτει μόνο Ιστορία και πολιτισμό, αλλά πλουτοπαραγωγικές πηγές, τεχνογνωσία, επιστημονικά μυαλά, άξια εργατικά χέρια, δυνάμεις που, αν τεθούν όλες στην ίδια τροχιά, από παθητικό παρατηρητή θα την ξανακάνουν ενεργό πρωταγωνιστή.
‘Δεν υπάρχει άλλος δρόμος για τους λαούς μας από την ένωσή τους’, υπογράμμιζε ένας από τους πατέρες της ενωμένης Ευρώπης, ο Ζαν Μονέ. Και τα λόγια του παίρνουν σήμερα άλλη διάσταση μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας. Κοινά προβλήματα όπως το δημογραφικό, το μεταναστευτικό, η ασφάλεια απέναντι στην τρομοκρατία, η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση δεν θα βρουν απαντήσεις σε μεμονωμένες λύσεις. Συνεπώς, οι πραγματικοί ευρωπαϊστές καλούμαστε να γίνουμε ευρωπαίοι πραγματιστές, χαράσσοντας με θάρρος το δρόμο της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσής μας, που πιστεύω ακράδαντα ότι είναι μονόδρομος για το μέλλον της».
Το προπολεμικό δίλημμα «ψωμί ή κανόνια» δεν ισχύει πια στις μέρες μας
Συνεχίζοντας ο πρωθυπουργός, επεσήμανε: «σε ό,τι αφορά την Ελλάδα πιστεύω ότι όλοι οι πολίτες έχουν αντιληφθεί την τεράστια σημασία της στρατηγικής εταιρικής μας σχέσης με την Γαλλία. Γιατί -θα το ξαναπώ- είναι η πρώτη τέτοια διευρωπαϊκή συμφωνία που διατυπώνει ρητά την πρόβλεψη αμοιβαίας ένοπλης συνδρομής εάν απειληθεί η επικράτεια ενός από τους δύο συμβαλλόμενους. Κάτι που σημαίνει ότι σε περίπτωση επίθεσης η χώρα μας θα έχει στο πλευρό της τον ισχυρότερο στρατό της ηπείρου μας, τη μόνη ευρωπαϊκή πυρηνική δύναμη. Και τη μόνη χώρα της Ένωσης που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Ταυτόχρονα, ο εθνικός μας στόλος αποκτά τρεις φρεγάτες τελευταίας γενιάς στο πλαίσιο ενός μελετημένου σχεδίου αναβάθμισης των Ενόπλων Δυνάμεών μας. Και εδώ θέλω να τονίσω κάτι σημαντικό: αν και η θωράκιση της πατρίδας μας αξίζει πάντα περισσότερα από όσα κοστίζει ο σχεδιασμός μας για τις Ένοπλες Δυνάμεις του μέλλοντος, δεν ξεπερνά τις δημοσιονομικές μας δυνατότητες.
Η τιμή των φρεγατών έφτασε τελικά πολύ χαμηλότερα της αρχικής προσφοράς, καθώς εκμεταλλευτήκαμε τη συγκυρία για να διαπραγματευτούμε σκληρά. Η εξόφληση του τιμήματος απλώνεται σε βάθος χρόνου αλλά και ο χρόνος παράδοσης είναι πρωτοφανής, καθώς ουσιαστικά συμφωνήθηκε η Ελλάδα να προηγηθεί, παίρνοντας τη θέση παραγγελιών του Γαλλικού Ναυτικού στη γραμμή παραγωγής των ναυπηγείων της Γαλλίας.
Γιατί, ξέρετε κυρίες και κύριοι της αντιπολίτευσης, το προπολεμικό δίλημμα ‘ψωμί ή κανόνια’, δεν ισχύει πια στις μέρες μας. Η χώρα μας σε αυτή την συγκυρία και σε αυτή τη χρειάζεται, και μπορεί, και θα έχει και τα δυο. Άλλωστε, δεν υπάρχει άμυνα χωρίς ισχυρή οικονομία που να την χρηματοδοτεί. Αλλά ούτε και η οικονομία μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς την ασφάλεια που οι Ένοπλες Δυνάμεις και η ενεργητική διπλωματία μπορούν να εξασφαλίσουν.
Συνεπώς, όποιος σήμερα αμφισβητεί την προμήθεια των νέων σκαφών ναυαγεί ο ίδιος στα απόνερα των δικών του αντιφάσεων.
Ανάλογα εξοπλιστικά προγράμματα προωθούνται, βεβαίως, και για τον Στρατό Ξηράς. Γιατί η χώρα μας έχει αφήσει για τα καλά πίσω της την εποχή της αμυντικής εγκατάλειψης υπό το ανόητο δόγμα ότι «θα το ρισκάρουμε» με τους γείτονες χωρίς να προστατευόμαστε.
Η πρώτη φρεγάτα μας θα πλεύσει στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας εντός του 2025. Εκεί όπου κάποιοι συνοδοιπόροι σας άπλωναν κόκκινα χαλιά και προσκυνούσαν τα νερά σε κιτς τελετές για τους Σαλαμινομάχους.
Όλα αυτά γιατί πρέπει να κρινόμαστε αλλά δεν πρέπει να ξεχνιόμαστε. Γιατί μόνο έτσι τελικά συγκρινόμαστε.
Η Ελλάδα, λοιπόν, είναι πλέον σε νέα ρότα. Δεν απειλεί, ούτε όμως και απειλείται. Αντίθετα, διευρύνει τις συμμαχίες της. Πάντα με οδηγό το Διεθνές Δίκαιο. Και με Συμφωνίες όπως η σημερινή γίνεται από απλός δέκτης, δυναμικός πάροχος ασφάλειας, στη Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή.
Με άλλα λόγια, εντάσσει την άμυνά της στη στρατηγική της αντίληψη και την γεωπολιτική της θεώρηση. Δίπλα, πάντα, στα ισχυρά διπλωματικά και νομικά μας επιχειρήματα. Πιστεύω ότι αυτή είναι η εθνική αντίληψη ενός ισχυρού, ενός σύγχρονου κράτους. Γι’ αυτό και όποιος δεν αντιλαμβάνεται τον αμυντικό και αποτρεπτικό χαρακτήρα της Ελληνογαλλικής Συμφωνίας δεν μπορεί παρά να μιλά ουσιαστικά από τη θέση του επιτιθέμενου.
Ταυτόχρονα όμως δεν μπορεί να ακούγονται και υπερβολές περί «προκεχωρημένου φυλακίου» της Δύσης. Τι είναι αυτό άραγε; Δεν καταλαβαίνω. Καταγγελία; Γιατί σε όποιον το ισχυρίζεται του απαντώ: ναι, η Ελλάδα είναι το τελευταίο φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς. Το λέει η γεωγραφία, το επιβεβαιώνει η Ιστορία και το σφραγίζει ο πολιτισμός. Εκτός αν θέλετε να αλλάξετε τη θέση της Ελλάδος στο χάρτη και να μας μεταφέρετε εκεί όπου είναι η Δανία».
Κάθε «όχι» που θα ακουστεί σήμερα στη Βουλή για τη Συμφωνία θα είναι ένα «όχι» στη βούληση των πολιτών και των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν ήδη απαντήσει με ένα υπερήφανο «ναι»
Στο σημείο αυτό ο πρωθυπουργός υπογράμμισε πως «μία τέτοια πολιτική αντιλαμβάνεστε ότι υπερβαίνει τα χρονικά όρια των συνταγματικών θητειών. Και η επιτυχία αυτή δεν είναι επιτυχία μόνο της κυβέρνησης, είναι πρωτίστως επιτυχία της χώρας. Μια παρακαταθήκη για τον τόπο που θα διατρέχει τις επόμενες γενιές. Αν λοιπόν είναι ιστορική η σημασία της νέας στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ελλάδος – Γαλλίας, ιστορική πρέπει να είναι και η ευθύνη της υποδοχής της.
Οι πολίτες και οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν ήδη απαντήσει με ένα υπερήφανο «ναι». Κάθε «όχι» λοιπόν που θα ακουστεί σήμερα στη Βουλή θα είναι ένα «όχι» στη δική τους βούληση.
Κύριε Τσίπρα, κυρίες και κύριοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, απευθύνομαι σε εσάς διότι έχω πληροφορηθεί την αρνητική σας πρόθεση, παρακολουθώντας και τη συζήτηση στην Επιτροπή, και σας καλώ ευθέως σήμερα, την κάθε μία και τον κάθε έναν ξεχωριστά να την αναθεωρήσετε.
Μην επαναλάβετε το λάθος το οποίο κάνατε στη Συμφωνία με την Αίγυπτο, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, όπου ψηφίσατε «παρών». Μη μας ξαναπείτε πάλι ότι θέλατε αλλά «δεν προκάνατε», όπως στη Συνθήκη με την Ιταλία για την επέκταση των χωρικών μας υδάτων.
Και μην οχυρωθείτε πάλι πίσω από το αμήχανο «παρών» που ψηφίσατε στη Συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής αρωγής με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Όπως σας είπα, είναι μία Συμφωνία με πολλές ομοιότητες με την Ελληνογαλλική.
Θα επαναλάβω και σήμερα ότι το «παρών» σημαίνει «απών» από το Εθνικό Μέτωπο, ενώ το συμφέρον της χώρας μας θέλει σήμερα όλους παρόντες.
‘Αλλωστε, κ. Κατρούγκαλε, στην αρχική σας ανακοίνωση, ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήριζε ορθές επιλογές τόσο την αμυντική σύμπραξη με την Γαλλία όσο και την ενίσχυση του Πολεμικού μας Ναυτικού. Τι μεσολάβησε ακριβώς και μέσα σε λίγα 24ωρα αυτό το «ναι» έγινε «ίσως» και μετά -από ό,τι αντιλαμβάνομαι- γίνεται «όχι». Αλήθεια, τι φωνές ακούστηκαν στις κομματικές σας συνάξεις και στις συνεδριάσεις των βουλευτών σας; Και ποιος τελικά αποφάσισε να εμφανιστείτε σήμερα στη Βουλή ως εθνική εξαίρεση;
‘Ακουσα ότι προβάλετε δύο λόγους. Ο πρώτος είναι να υπάρξουν -λέτε- δεσμεύσεις ότι η γαλλική συνδρομή θα αφορά τις θαλάσσιες Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες και την υφαλοκρηπίδα των δύο κρατών. Απαντώ: γνωρίζετε πολύ καλά ότι εκ των υστέρων δεσμεύσεις σε μία διεθνή Συνθήκη δεν μπορούν να προστεθούν. Δεύτερον, γνωρίζετε -φαντάζομαι- πολύ καλά ή θα σας τα έχει εξηγήσει ο κ. Κατρούγκαλος, κ. Τσίπρα, ότι ο όρος «επικράτεια», την οποία ρητά προστατεύει η εταιρική σχέση, περιλαμβάνει όχι μόνο το έδαφος αλλά και τη θάλασσα και τον αέρα.
Και τρίτον, η Συνθήκη κινείται στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, που καλύπτουν απόλυτα τις ελληνικές θέσεις σχετικά με τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Θα προσθέσω επίσης ότι η Συμφωνία περιλαμβάνει μία γενική δέσμευση αμυντικής συνδρομής στην περίπτωση επίθεσης, ανεξάρτητα, κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, από τόπο ή αφορμή. Γι’ αυτό και η αναφορά στο άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ είναι τόσο σημαντική.
Και φαντάζομαι ότι γνωρίζετε -θα σας τα έχει εξηγήσει ο κ. Κατρούγκαλος- ότι το Διεθνές Δικαστήριο έχει αποδεχθεί ότι ένοπλη επίθεση συνιστά όχι μόνο η εισβολή αλλά και κάθε περιστατικό χρήσης βίας έναντι στρατιωτικών μονάδων άλλου κράτους ακόμα και εκτός της stricto sensu επικράτειας. Έτσι δεν είναι, κ. Κατρούγκαλε; Γι’ αυτό άλλωστε σε καμία αμυντική συμφωνία στον κόσμο δεν γίνεται αναφορά σε ΑΟΖ ή σε υφαλοκρηπίδα. Έτσι δεν είναι κ. Κατρούγκαλε και κ. Τσίπρα;
Όλα αυτά, κ. Τσίπρα, εσείς που έχετε διατελέσει και πρωθυπουργός θα έπρεπε να τα ξέρετε. Δεν μπορείτε λοιπόν να τα ξεπερνάτε μηδενίζοντας πλεονεκτήματα που για πρώτη φορά αποκτά η Ελλάδα. Διότι ποτέ άλλοτε μια τόσο ισχυρή σύμμαχος δεν βρέθηκε δίπλα στην πατρίδα μας ως εγγυητής της εδαφικής μας ακεραιότητας επί του πεδίου και αν χρειαστεί και εν όπλοις. Και μάλιστα υπό ένα διεθνές νομικό καθεστώς που, όπως σας εξήγησα, ευνοεί τις ελληνικές θέσεις. Φαίνεται λοιπόν ότι το παρελθόν σας, σας εκδικείται. Από το χθεσινό «όχι» στις γραβάτες πήγατε στο «όχι» στις φρεγάτες. Είναι πραγματικά κρίμα.
Αλλά και η δεύτερη προϋπόθεση που αφορά στο άρθρο 18 της συμφωνίας είναι έωλη. Τι μας λέτε δηλαδή; Ότι εμείς πρέπει να ζητάμε από τους Γάλλους να μας συνδράμουν αλλά εμείς δεν πρέπει να συνδράμουμε εάν αυτό ζητηθεί από τη Γαλλία. Να ψηφιστεί δηλαδή μια ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής χωρίς αυτή να είναι καν αμοιβαία. Συγγνώμη, είναι σοβαρή αυτή θέση υπεύθυνου κόμματος, κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ;
Και, επιτέλους, σταματήστε να διακινείτε σε αυτή την αίθουσα ψέματα. Γιατί μιλάτε για δήθεν μάχες, πιθανές μάχες, εμπλοκή των στρατιωτών μας στην Αφρική, όταν ένοπλη -το τονίζω- εμπλοκή προβλέπεται μόνο στο άρθρο 2, εάν απειληθεί η επικράτεια μιας εκ των δύο χωρών. Ενώ άλλα σημεία πράγματι κάνουν λόγο για συνεργασία σε προβλήματα όπως είναι το μεταναστευτικό σε περιοχές κοινού ενδιαφέροντος.
Και για να μιλήσουμε, λοιπόν, κ. Τσίπρα λίγο για την περιοχή του Σαχέλ. Δεν γνωρίζετε, κ. Τσίπρα, ότι στο Σαχέλ σήμερα δραστηριοποιούνται, στα πλαίσια της επιχείρησης Takuba, οκτώ ευρωπαϊκές χώρες; Εξ όσων γνωρίζω καμία από αυτές δεν έχει υπογράψει συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με την Γαλλία. Δεν γνωρίζετε, κ. Τσίπρα, και δεν ήσασταν στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια όταν μετ’ επιτάσεως στα Συμπεράσματα γινόταν αναφορά στην περιοχή του Σαχέλ, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη στρατηγική σημασία αυτής της περιοχής για την Ευρωπαϊκή Ένωση; Πού ήσασταν εσείς, κ. Τσίπρα, τότε;
Θα σας πω πού ήσασταν. Μιλούσατε εκ του ασφαλούς, διότι ως συνέχεια μίας από αυτές τις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανέτρεξα λίγο στα πρακτικά μου και για να δείτε τι βρήκα. Τι βρήκα, λοιπόν; Ένα tweet σας μαζί με διάφορους Αφρικανούς ηγέτες που τι λέει; «Η ασφάλεια της Μεσογείου συνδέεται άρρηκτα με τις εξελίξεις στην υποσαχάρια Αφρική. Η Ευρώπη πρέπει να δείξει αλληλεγγύη προς τις χώρες της Αφρικής οι οποίες δοκιμάζονται, αντιμετωπίζουν προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, της φτώχειας και της τρομοκρατίας». Πόσο άλλη υποκρισία, κ. Τσίπρα;
Το τελευταίο καταφύγιο το οποίο αναζητάτε, κυρίες και κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είναι στα λεγόμενα του κ. Βενιζέλου ο οποίος προτείνει να ενισχυθεί η Συμφωνία με ορισμένες πρόσθετες δηλώσεις. Ευτυχώς, βέβαια, που ο άνθρωπος είναι ελεύθερος και το έκανε, γιατί αν και τον επικαλείται συχνά τελευταία ο ΣΥΡΙΖΑ, θυμάμαι ότι τον θέλατε στη φυλακή για τη Novartis. Λοιπόν, μέχρι και αυτή η επίκλησή σας δυστυχώς κατέρρευσε υπό το βάρος της ιστορικής σημασίας της σημερινής συζήτησης».
Το Ελληνικό Κοινοβούλιο να εκπέμψει μήνυμα ενότητας και εθνικής ευθύνης
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε χαρακτηριστικά πως «δεν υπάρχει κανένα απολύτως επιχείρημα που να αμφισβητεί την ιστορική σημασία της νέας Συμφωνίας Ελλάδος – Γαλλίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για την άμυνα και την ασφάλεια. Πρόκειται για μία ασπίδα προστασίας μας, προστασίας της ακεραιότητάς μας απέναντι σε απειλές που προέρχονται δυστυχώς από χώρες που τύποις, στο πλαίσιο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, είναι σύμμαχοί μας.
Αποτελεί όμως, και όπως σας εξήγησα, και τον πρόλογο της κοινής άμυνας και ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας. Είναι μία προβολή σταθερότητας και ειρήνης στην Μεσόγειο. Ένα διμερές υπόδειγμα δράσης με πολυεπίπεδη αναφορά.
Δεν έχω λοιπόν σήμερα να πω πολλά περισσότερα εδώ, στη Βουλή. Εξάλλου η συζήτηση υπήρξε ευρεία και στο κοινοβούλιο και στη δημόσια σφαίρα. Θα κλείσω επισημαίνοντας τη σοβαρή παράδοση που έχει κατακτήσει η Δημοκρατία μας, τα κόμματα, τουλάχιστον τα κόμματα εξουσίας, να συμφωνούν όταν πρόκειται για θέματα εθνικής ασφάλειας. Και θα χαιρετίσω τη στάση του Κινήματος Αλλαγής που, παρά τις επιφυλάξεις του, φαντάζομαι θα μας τις παρουσιάσει στη συνέχεια και η Πρόεδρός του, στηρίζει επί της αρχής τη Συμφωνία».
Όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ολοκληρώνοντας την ομιλία του, «Γι’ αυτά ακριβώς, για τα θέματα εθνικής άμυνας, μιλάει μόνο η πατρίδα και κανένα κόμμα. Και στο όνομα αυτής ακριβώς της παράδοσης θα καλέσω και πάλι τους βουλευτές, ιδίως τους βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να αναθεωρήσουν τη στάση τους στην ψηφοφορία που ακολουθεί. Ειδικά σε αυτήν την συγκυρία, που η Τουρκία προχωρά στο πρωτοφανές βήμα να αμφισβητήσει ανοιχτά την κυριαρχία των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου επειδή, δήθεν, δεν είναι αποστρατικοποιημένα.
Το μήνυμα, λοιπόν, το οποίο πρέπει να εκπέμψει σήμερα το Ελληνικό Κοινοβούλιο είναι ένα μήνυμα ενότητας και εθνικής ευθύνης. Γι’ αυτό και ο καθένας και η καθεμία μας καλείται να αντιμετωπίσει την ψήφο του ως τη δική του ατομική υπογραφή κάτω από μια Συμφωνία η οποία θωρακίζει την Ελλάδα. Και ως ένα δικό του «ναι» στην αυτόνομη, στην αυτοδύναμη Ευρώπη του μέλλοντος.
Αυτές οι υπογραφές θα μείνουν για πάντα στη μνήμη όλων των Ελλήνων. Και θα αποτελέσουν για τους ιστορικούς του μέλλοντος έναν κατάλογο πατριωτικού χρέους. Και από αυτόν τον κατάλογο δεν πρέπει να λείψει κανένα όνομα. Κανένα όνομα Έλληνα βουλευτή. Η ευθύνη, λοιπόν, είναι βαριά και βαριά θα είναι και η ετυμηγορία της Ιστορίας», κατέληξε στην πρωτολογία του ο πρωθυπουργός.
Κυρ. Μητσοτάκης (Δευτερολογία): Η Ελλάδα του 2021 έχει τη δυνατότητα να κάνει επενδύσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις που πάνω από μια δεκαετία δεν μπορούσε να κάνει
«Πρώτο μου μέλημα είναι να θωρακίσω τη χώρα. Είναι πρώτο μου μέλημα να ξέρω ότι έχουμε μία ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα, αμυντική πάντα, αλλά να στείλουμε ένα μήνυμα ότι υπερασπιζόμαστε με τρόπο αξιόπιστο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και την κυριαρχία μας, έχοντας αξιόπιστες Ένοπλες Δυνάμεις. Πράγματι, αυτή η Συμφωνία ακριβώς αυτό κάνει» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη δευτερολογία του στη συζήτηση στη Βουλή για την κύρωση της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια.
Ο κ.Μητσοτάκης υπεραμύνθηκε της συμφωνίας με τη Γαλλία καλώντας τον κ.Τσίπρα να απαντήσει εάν θα την αλλάξει ή όχι, ενώ τόνισε ότι έχει ιδιαίτερη αγωνία για τον άρτιο εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων, διότι «όταν έχω την Τουρκία απέναντι με απειλή casus belli, έναν γείτονα ο οποίος είναι τύποις σύμμαχος στο ΝΑΤΟ πλην όμως φέρεται επιθετικά κατά της πατρίδος μας έχω αγωνία».
Ο πρωθυπουργός ξεκίνησε τη δευτερολογία του σχολιάζοντας «την έκδηλη αμηχανία στη γλώσσα του σώματος του κ. Τσίπρα κάθε φορά που ο κ. Βαρουφάκης του θυμίζει την εμβληματική κωλοτούμπα του 2015» όπως είπε, και τόνισε απευθυνόμενος στον κ.Βαρουφάκη ότι «το 2021 δεν είναι 2015, ευτυχώς. Και η Ελλάδα την οποία περιγράφετε είναι η Ελλάδα του 2015, απότοκο των εγκληματικών επιλογών της τότε κυβέρνησης και της ανίερης συμμαχίας την οποία είχατε σχηματίσει με τον κ. Τσίπρα».
Όπως είπε ο κ.Μητσοτάκης η Ελλάδα του 2021 είναι μία Ελλάδα της οποίας η οικονομία αναπτύσσεται με γρήγορα βήματα, όπου η ανεργία μειώνεται με τον ταχύτερο ρυθμό μείωσης από όλες τις χώρες της ευρωζώνης, και μπορεί και προσελκύει διεθνείς επενδύσεις, φέρνοντας πίσω στην πατρίδα μας θέσεις εργασίας από το εξωτερικό.
«Είναι μία Ελλάδα στην οποία μειώνονται όλοι οι φόροι, για όλους τους Έλληνες, όπως είχαμε δεσμευτεί προεκλογικά. Είναι μία Ελλάδα υπερήφανη, ανταγωνιστική, που ξέρει από πού έρχεται και πού θέλει να καταλήξει. Και, ναι, είναι μία Ελλάδα η οποία μπορεί πια και έχει την οικονομική δυνατότητα, σχεδιάζοντας μακροπρόθεσμα, να κάνει επενδύσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις τις οποίες εδώ και πάνω από μία δεκαετία -για λόγους που σας είναι πάρα πολύ καλά γνωστοί- δεν μπορούσε να κάνει» είπε.
“Θα καταγγείλετε τη συμφωνία κ.Τσίπρα;”
Εξέφρασε τη διαφωνία του με την τοποθέτηση του κ.Βαρουφάκη ότι “δεν χρειάζεται να ξοδεύουμε καθόλου χρήματα για όπλα, να πάμε να παλέψουμε με τις δικές μας δυνατότητες, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, διότι πολύ απλά δεν το αντέχουμε, είμαστε χρεοκοπημένοι και εν πάση περιπτώσει τα όπλα τα οποία θα μας πουλήσουν θα χρειαστούμε και την άδεια κάποιων για να τα χρησιμοποιήσουμε”.
«Είναι μία θέση με την οποία διαφωνώ κάθετα, όπως είναι εύλογο. Δεν νομίζω ότι εκφράζει παρά μόνο μία μικρή μειοψηφία του ελληνικού λαού, αλλά δεν μπορώ όμως να μην αναγνωρίσω, κ. Βαρουφάκη, ότι έχει μία εσωτερική συνέπεια αυτό το οποίο λέτε» είπε και πρόσθεσε αναφερόμενος στον κ.Τσίπρα.
«Δυσκολεύομαι, όμως, να πω το ίδιο για αυτά τα οποία άκουσα από τον κ. Τσίπρα. Και θα ήθελα να ξεκινήσω παίρνοντας αφορμή από κάτι το οποίο είπατε, κ. Τσίπρα. Δεν είπατε ότι είναι μία Συμφωνία που έχει κάποια προβλήματα τα οποία μπορούν ενδεχομένως να διορθωθούν, όπως είπε η κυρία Γεννηματά και ο κ. Βελόπουλος, είπαν βασικά ότι η Συμφωνία είναι μία καλή Συμφωνία, την υπερψηφίζουμε αλλά έχει ορισμένα ζητήματα. Δεν είπατε αυτό.
Είπατε ότι η Συμφωνία είναι κακή. Έτσι δεν είναι; Λοιπόν, με βάση τη Συμφωνία, διότι σωστά επισημάνθηκε ότι είναι Συμφωνία, όχι συνθήκη που παράγει Διεθνές Δίκαιο, η παρούσα Συμφωνία (όπως αναφέρεται) στο άρθρο 31 παράγραφος 4, κ. Τσίπρα -θα σας εξηγήσει ο κ. Κατρούγκαλος τη διαφορά- μπορεί να καταγγελθεί εγγράφως από καθένα από τα μέρη της. Θα την καταγγείλετε; Πείτε “ναι” ή “όχι”; Να γνωρίζουν οι Έλληνες πολίτες, να γνωρίζουν οι Γάλλοι, να γνωρίζουν δυστυχώς και οι Τούρκοι, οι οποίοι εμφανώς δεν χαίρονται με την υπογραφή αυτής της Συμφωνίας.
Οφείλετε, λοιπόν, να δώσετε μία ειλικρινή απάντηση στον ελληνικό λαό εάν και αυτή τη Συμφωνία “με ένα νόμο και με ένα άρθρο” θα την καταγγείλετε εφόσον ο ελληνικός λαός σάς εμπιστευτεί και πάλι τις τύχες του τόπου. Διότι αυτό εννόησε τουλάχιστον, εάν κατάλαβα καλά, μία βουλευτής σας, η κυρία Τζούφη. Μας είπε ξεκάθαρα ότι “θα την αλλάξουμε τη Συμφωνία”. Άρα θα την καταγγείλετε; Θα την επαναδιαπραγματευτείτε; Τι ακριβώς θα κάνετε;
Οφείλετε τουλάχιστον στη φίλη Γαλλία -φαντάζομαι ότι τη θεωρείτε σύμμαχο με βάση όλα αυτά τα οποία άκουσα- μία ειλικρινή απάντηση για να ξέρουμε όλοι πού στεκόμαστε και να αποτελεί και αυτό ένα κριτήριο των Ελλήνων πολιτών όταν θα προσέλθουν στις επόμενες κάλπες, το 2023».
“Αλλάζουμε το δόγμα ότι η θάλασσα δεν έχει σύνορα”
Ο κ.Μητσοτάκης αναφερόμενος στην κριτική του κ.Τσίπρα περί αλλαγής δόγματος της εξωτερικής πολιτικής, ανέφερε: «Έρχομαι σε κάτι το οποίο είπατε, που το βρήκα αρκετά ενδιαφέρον. Είπατε ότι αλλάζουμε ως χώρα το αμυντικό μας δόγμα και το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής. Κοιτάξτε, κ. Τσίπρα, να τα ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Εάν το δόγμα της χώρας ήταν ότι η θάλασσα δεν έχει σύνορα και ότι ο καθένας μπορεί να μπαίνει στην Ελλάδα όποτε και όπως θέλει, τότε ναι αυτό το δόγμα το αλλάζουμε, κ. Τσίπρα. Το αλλάζουμε, γιατί φυλάσσουμε επιτέλους τα σύνορά μας. Γιατί οι μεταναστευτικές ροές μειώθηκαν κατά 90% από αυτή την κυβέρνηση. Γιατί τον Μάρτιο του 2020 στον Έβρο δεν επιτρέψαμε μια εισβολή οργανωμένη από την Τουρκία που θα έθετε σε κίνδυνο την εθνική μας ακεραιότητα. Ναι, λοιπόν, το αλλάζουμε το δόγμα. Το αλλάζουμε».
Ο πρωθυπουργός, αναφερόμενος στις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης περί αλλαγής δόγματος στην εξωτερική πολιτική της χώρας, επισήμανε επίσης:
«Εάν, κ. Τσίπρα, το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής επί δικών σας ημερών ήταν να παραγγέλνουμε φρεγάτες με leasing -αυτά μας έλεγε ο κ. Καμμένος- ωσάν να ήταν μεταχειρισμένο αυτοκίνητο, εταιρικό αυτοκίνητο, τότε ναι το αλλάζουμε αυτό το δόγμα. Διότι δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά τα οποία λέγατε: τη μια θα πάρουμε φρεγάτες με leasing, την άλλη θα πάρουμε Fremm, όχι δεν θα πάρουμε Fremm θα πάρουμε Belharra.
Προφανώς αλλάζουμε και αυτό το δόγμα, διότι οι Ένοπλες Δυνάμεις χρειάζονται μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Και, ναι, το Γενικό Λογιστήριο χρειάζεται προβλεψιμότητα σε βάθος 10, 15 ετών για να μπορεί να διασφαλίσει στην πολιτική ηγεσία ότι οι πληρωμές οι οποίες θα γίνουν για τα εξοπλιστικά αυτά συστήματα δεν θα επιβαρύνουν δυσανάλογα πολύ τα δημόσια οικονομικά.
Εάν, κ. Τσίπρα, το δόγμα της χώρας ήταν να μιλάμε συνέχεια για την επίκληση του Διεθνούς Δικαίου αλλά να μην κάνουμε απολύτως τίποτα στο πεδίο, ναι και αυτό το δόγμα το αλλάζουμε. Γι’ αυτό και υπογράψαμε τη Συμφωνία με την Αίγυπτο. Γι’ αυτό υπογράψαμε τη Συμφωνία με την Ιταλία και γι’ αυτό επεκτείναμε τα χωρικά μας ύδατα από τα 6 στα 12 μίλια.
Αν το δόγμα μας, κ. Τσίπρα, ήταν να αφήνουμε τα υποβρύχιά μας χωρίς τορπίλες, να αφήσουμε τα πλοία επιφανείας μας σε μία κατάσταση που δυσχεραίνει ουσιαστικά τη δυνατότητα του Πολεμικού Ναυτικού να υπερασπιστεί το θαλάσσιο χώρο μας, ναι τότε και αυτό το δόγμα το αλλάζουμε κ. Τσίπρα.
Και τέλος αν το δόγμα μας ήταν να έχουμε υπουργό Εθνικής Άμυνας τον κ. Καμμένο, όπου η γελοιότητα συναντούσε το κιτς και τη μεγαλομανία, ναι και αυτό το αλλάζουμε. Και είμαι υπερήφανος αυτή τη στιγμή για την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, του υπουργείου Εξωτερικών. Και κάντε τη σύγκριση αν θέλετε μεταξύ αυτής της κυβέρνησης και της κυβέρνησης την οποία εσείς είχατε το προνόμιο να ηγείστε».
“Έχω αγωνία να θωρακίσω τη χώρα”
Ο πρωθυπουργός απαντώντας στην κριτική του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολιτευσης περί “μεγάλης αγωνίας για τους εξοπλισμούς” τόνισε:
«Αναφερθήκατε σε κάτι ακόμα και νομίζω ότι όλοι αντελήφθησαν το υπονοούμενό σας. Είπατε ότι έχω πολύ μεγάλη αγωνία, έχω αγωνία να ολοκληρώσω και να κλείσω όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα επί δικών μας ημερών, ωσάν αυτά τα οποία κάνουμε να μην απορρέουν από τον μακροχρόνιο σχεδιασμό των Ενόπλων Δυνάμεων, εγκεκριμένο από το ΚΥΣΕΑ και να υλοποιούμε εμείς ένα μέρος μόνο -το τονίζω- ένα μέρος μόνο των αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων. Διότι αυτά είναι αυτά τα οποία μπορούμε να υποστηρίξουμε οικονομικά.
Ναι, έχω αγωνία, κ. Τσίπρα. Έχω μεγάλη αγωνία. Όταν έχω την Τουρκία απέναντι με απειλή casus belli, έναν γείτονα ο οποίος είναι τύποις σύμμαχος στο ΝΑΤΟ πλην όμως φέρεται επιθετικά κατά της πατρίδος μας έχω αγωνία. Το ερώτημα είναι: εσείς είχατε αγωνία; Εσείς είχατε αγωνία; Γιατί εγώ έχω αγωνία, μεγάλη αγωνία έχω. Και είναι πρώτο μου μέλημα να θωρακίσω τη χώρα. Είναι πρώτο μου μέλημα να ξέρω ότι έχουμε μία ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα, αμυντική πάντα, αλλά να στείλουμε ένα μήνυμα ότι υπερασπιζόμαστε με τρόπο αξιόπιστο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και την κυριαρχία μας, έχοντας αξιόπιστες Ένοπλες Δυνάμεις.
Πράγματι, αυτή η Συμφωνία ακριβώς αυτό κάνει. Και η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής, όπως είναι διατυπωμένη, είναι ένα εξαιρετικά ισχυρό εργαλείο το οποίο, ναι, σε αυτές τις περιπτώσεις, σε αυτές τις Συμφωνίες, η πρώτη τους χρησιμότητα είναι να δρουν αποτρεπτικά, διότι επιβεβαιώνουν τη βούληση της Γαλλίας να συνδράμει την Ελλάδα σε περίπτωση που αυτή δεχτεί επίθεση».
“Η Γαλλία έστειλε πλοία και αεροπλάνα πέρσι το καλοκαίρι”
Επίσης ο κ.Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι η Γαλλία ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έστειλε πλοία και αεροπλάνα πέρσι το καλοκαίρι όταν οι προκλήσεις της Τουρκίας είχαν κορυφωθεί.
«Και επειδή πολλά άκουσα και από τον κ. Βαρουφάκη, για το πού ήταν οι Γάλλοι την εποχή της μεγάλης έντασης, θέλω να σας θυμίσω, κ. Βαρουφάκη, ότι η Γαλλία ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα η οποία έστειλε και πολεμικά πλοία και αεροσκάφη -είχαμε κι άλλες χώρες από τον Κόλπο οι οποίες έκαναν αισθητή την παρουσία τους στο θέατρο της Ανατολικής Μεσογείου- όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν πολύ πέρυσι τον Αύγουστο. Καταλάβετέ το.
Και μερικές φορές πραγματικά δυσκολεύομαι με τη μικρότητα και με τη μικροπολιτική προσέγγιση των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για κάτι το οποίο αποτελεί μία εθνική κατάκτηση, εάν θεωρείτε ότι αυτή η ρήτρα πραγματικά έχει αξία. Ο κ. Βαρουφάκης έχει μία άλλη άποψη, θεωρεί ότι αυτή η ρήτρα δεν έχει καμία αξία και ουσιαστικά αυξάνει τις εντάσεις» είπε ο κ.Μητσοτάκης συγκεκριμένα, και προσέθεσε:
«Αλλά εσείς δεν λέτε αυτό, κ. Τσίπρα. Λέτε ότι η ρήτρα αυτή είναι ατελής επειδή δήθεν προασπίζεται, υπερασπίζεται την κυριαρχία μας, άρα αυτό είναι καλό, αλλά αφήνει ακάλυπτες τις ανάγκες μας να υπερασπιστούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Σας ξαναρώτησα: καταθέστε μου μια συμφωνία αμυντικής συνδρομής η οποία να κάνει ρητή αναφορά σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και σε υφαλοκρηπίδα. Βρείτε μου μία. Κύριε Κατρούγκαλε, εσείς έχετε μεγάλη εμπειρία στα θέματα αυτά, καταθέστε μου μια Συμφωνία που να κάνει ρητή αναφορά στα ζητήματα αυτά. Η Συμφωνία αναφέρεται στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στο άρθρο 51, που είναι το Δικαίωμα της Νόμιμης Αυτοάμυνας έναντι οποιασδήποτε επίθεσης η οποία θα θέσει σε αμφισβήτηση την ελληνική επικράτεια».
Ο πρωθυπουργός τόνισε επίσης ότι η ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής σε επίπεδο ΕΕ δεν έχει μηχανισμό ενεργοποίησης: «Και γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, πρώτα και πάνω από όλα εσείς κ. Κατρούγκαλε -φαντάζομαι το ξέρετε και εσείς κ. Τσίπρα- ότι η ρήτρα της Αμοιβαίας Συνδρομής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παράγραφος 42, εδάφιο 7, είναι μεν μια έκφραση συνδρομής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά δεν έχει ουσιαστικό μηχανισμό ενεργοποίησης. Έχει αδυναμίες αυτή η ρήτρα, σημαντικές, τις οποίες θα πρέπει, στα πλαίσια της συζήτησης για την στρατηγική αυτονομία, να τις συζητήσουμε» είπε ο κ.Μητσοτάκης και προσέθεσε:
«Γιατί το θέμα αυτό το έθεσα στο ανώτατο επίπεδο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τώρα που σε επίπεδο Επιτροπής τουλάχιστον, με αφορμή την λεγόμενη συζήτηση για την στρατηγική πυξίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα βάλουμε στο τραπέζι τις επιλογές μας, αν θέλουμε πραγματικά να προχωρήσουμε σε αυτό τον δρόμο της ευρωπαϊκής αυτονομίας.
Έχουμε λοιπόν εδώ μια ρήτρα, μια παράγραφο, την παράγραφο 2, η οποία είναι πολύ πιο ισχυρή από αυτό το οποίο διαθέταμε. Δεν μπορεί να μην αναγνωρίζετε ότι αυτό είναι τελικά θετικό για τη χώρα. Και μας δίνει την δυνατότητα να συμπράξουμε με μια χώρα η οποία, εν πάση περιπτώσει, έχει σταθεί στο πλευρό της Ελλάδος, ιστορικά, με τρόπο αποτελεσματικό και ουσιαστικά».
“Αντέχουμε να αγοράσουμε”
Ο κ.Μητσοτάκης απάντησε επίσης στην αναφορά του κ.Τσίπρα για το εάν μπορεί η χώρα να αγοράσει αεροσκάφη και πλοία.
«Κάνατε μια αναφορά στο αν μπορούμε να αγοράσουμε και τις φρεγάτες Belharra, αν αντέχουμε να αγοράσουμε και τα Rafale. Σας διαβεβαιώνω ότι ναι, αντέχουμε να αγοράσουμε και τα δυο. Διότι τα μεν Rafale θα αποπληρωθούν το ’21 και το ’22 κάνοντας χρήση, ναι, και της ρήτρας διαφυγής. Κατά συνέπεια δεν θα επιβαρύνουν το έλλειμμά μας τα δυο χρόνια αυτά. Οι δε Belharra θα αρχίσουν να αποπληρώνονται από το 2025 και μετά. Το ερώτημα όμως εδώ, κ. Τσίπρα, είναι εάν αυτή η Συμφωνία, η οποία συνδέει προφανώς την απόκτηση των υπερσύγχρονων φρεγατών με την υπογραφή μίας συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας και εγκαθίδρυσης στρατηγικής εταιρικής σχέσης, είναι ικανοποιητική και αν την είχατε επιδιώξει εσείς ή όχι στο παρελθόν» είπε ο κ.Μητσοτάκης και προσέθεσε:
«Ξέρετε, μερικές φορές το να ψάχνει κανείς τα αρχεία του για να δει τι έχει πει ο πολιτικός του αντίπαλος έχει μεγάλη χρησιμότητα. Θυμάστε τι είχατε πει σε μία συνέντευξη που δώσατε στον ιστότοπο Militaire τον Δεκέμβριο του 2020; Το θυμάστε; Να σας το υπενθυμίσω λοιπόν εγώ: “Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τα αεροσκάφη Rafale διότι η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων μου λέει ότι είναι ένα πολύ καλό και χρήσιμο όπλο”. “Αν μου έλεγε η άλλη πλευρά”, προφανώς σε εμάς αναφέρεστε, ότι θα πάρουμε και Rafale αλλά “θα επιμείνουμε και σε φρεγάτες όπως οι Belharra, όχι κατά ανάγκη οι συγκεκριμένες, επαναλαμβάνω, δεν μπαίνω εγώ σε αυτή τη συζήτηση, αλλά σε κάθε περίπτωση που θα εξασφάλιζαν και μία αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία”. Αυτό το οποίο λέγατε ήρθαμε εμείς και το κάναμε και τώρα έρχεστε και το καταψηφίζετε.
Ξέρετε τι κάνατε κ. Τσίπρα σε αυτή τη συνέντευξη; Θεωρήσατε ότι βάζοντας τον πήχη τόσο ψηλά για την πατρίδα μας θα ήταν αδύνατον να τον φτάσουμε. Αυτό κάνατε. Δυστυχώς για εσάς, ευτυχώς για τη χώρα, περάσαμε πάνω από τον υψηλό πήχη τον οποίον βάλατε. Και τώρα εσείς είστε ο εκτεθειμένος, γιατί πρέπει να εξηγήσετε στον ελληνικό λαό γιατί αυτό το οποίο ζητούσατε να γίνει τον Δεκέμβριο του 2020 έρχεστε τώρα και το απορρίπτετε».
Τι προβλέπει η συμφωνία για Σαχέλ
Ο πρωθυπουργός έκανε εκτενή αναφορά στις προβλέψεις της συμφωνίας για την περιοχή του Σαχέλ.
«Η συμφωνία κ. Τσίπρα -την έχετε διαβάσει φαντάζομαι- λέει ξεκάθαρα στο άρθρο 18 “η συνεργασία αυτή μπορεί να λάβει, χωρίς να περιορίζεται σε αυτές, τις εξής μορφές” και λέει όντως κοινές δραστηριότητες, εκπαίδευση και στρατιωτικές ασκήσεις, συμμετοχή σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή αναπτύξεις σε θέατρα επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα της υπό Γαλλική διοίκηση επιχειρήσεις στο Σαχέλ» είπε και διευκρίνισε:
«Πόσες είναι οι επιχειρήσεις στο Σαχέλ κ. Τσίπρα, τις ξέρετε; Ποιες είναι οι δύο επιχειρήσεις στο Σαχέλ; Υπάρχει η βασική επιχείρηση, η γαλλική επιχείρηση Barkhane, αμιγώς γαλλική με στρατιωτική ισχύ σημαντική, η οποία προφανώς και εμπλέκεται σε εχθροπραξίες, πρωτίστως με τρομοκρατικές οργανώσεις οι οποίες συνδέονται με τον ISIS και με τα ακραία στοιχεία του ισλαμικού εξτρεμισμού.
Υπάρχει και μία ακόμα επιχείρηση, που είναι η Task Force Takuba, η οποία έρχεται και παρέχει υποστήριξη στη συνολική γαλλική παρουσία στο Σαχέλ. Ποιες χώρες συμμετέχουν σε αυτήν την επιχείρηση, κ. Τσίπρα; Το Βέλγιο, η Δανία, η Εσθονία, η Ιταλία, η Νορβηγία, η Σουηδία, η Τσεχία. Συμμετέχουν υποστηρικτικά στις γαλλικές επιχειρήσεις. Εξ όσων γνωρίζω όλες αυτές οι χώρες δεν έχουν υπογράψει καμία συμφωνία με τη Γαλλία. Εξ όσων γνωρίζω οι πιο πολλές από αυτές τις χώρες δεν βρίσκονται καν στη Μεσόγειο.
Κρίνουν όμως σκόπιμο να υπάρχει μία δικιά τους παρουσία στο Σαχέλ υποστηρικτική -το τονίζω- της Γαλλίας, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί εν τη γενέσει του ένα φαινόμενο το οποίο απειλεί την ίδια την σταθερότητα της Ευρώπης, διογκώνει τις μεταναστευτικές ροές από το δίαυλο της Λιβύης και τελικά θέτει σε κίνδυνο ζωτικά συμφέροντα της Ευρώπης».
Ο πρωθυπουργός τόνισε επίσης:
«Θέλω να είμαι απολύτως σαφής, η Ελλάδα δεν έχει συμφωνήσει να συμμετάσχει σε αυτή τη δύναμη. Αλλά και να το έκανε, θα το έκανε μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπως το κάνουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Οι λαϊκισμοί σας περί επιστροφών φερέτρων με την ελληνική σημαία είναι ό,τι αθλιέστερο έχω ακούσει σε αυτή την αίθουσα από τότε που ανέλαβα την ευθύνη της διακυβέρνησης του τόπου».
“Δεν είμαστε μια μικρή χώρα”
Ο πρωθυπουργός έκλεισε την δευτερολογία του με δύο γενικότερες παρατηρήσεις που αφορούσαν δύο αποστροφές του κ.Τσίπρα στην πρωτολογία του.
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει τίποτα πιο αστείο από το να αναφέρεστε εσείς, ειδικά εσείς κ. Τσίπρα, στη φράση του ποιητή μας ότι το εθνικό είναι το αληθές. Νομίζω ότι καταλαβαίνετε την ειρωνεία όταν εσείς μιλάτε για αλήθεια. Νομίζω ότι έχετε κατοχυρώσει στη συνείδηση του ελληνικού λαού αυτό το οποίο λέει ο Μπέρναρντ Σω “η τιμωρία του ψεύτη δεν είναι ότι δεν τον πιστεύουν, αλλά ότι αυτός δεν μπορεί να πιστέψει κανέναν”» είπε ο κ.Μητσοτάκης και προσέθεσε:
«Και τέλος πρέπει να σας πω ότι με ενόχλησε -και δεν νομίζω ότι ήμουν ο μόνος- μία αποστροφή την οποία κάνατε για τη “μικρή” Ελλάδα. Μιλήσατε για τη “μικρή” Ελλάδα. Η Ελλάδα κ. Τσίπρα είναι μικρή μόνον αν τη βλέπετε εσείς έτσι. Εμείς δεν βλέπουμε την Ελλάδα μικρή. Εμείς βλέπουμε μια χώρα με αυτοπεποίθηση, με ισχύ, με γεωπολιτική παρουσία, η οποία έχει ρόλο στην Ευρώπη, η οποία αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα στην ανατολική Μεσόγειο.
Δεν είμαστε μια μικρή χώρα. Δεν πάσχουμε από μεγαλοϊδεατισμό, ξέρουμε που πατάμε, ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε αυτή τη χώρα και δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να φέρει την Ελλάδα στο μικρό δικό σας μέγεθος».
Κυρ. Μητσοτάκης (Τριτολογία): Στη διαπραγμάτευση την οποία παραλάβαμε το κόστος για τα δύο πλοία ήταν μεγαλύτερο από το κόστος που θα πληρώσουμε για τρία πλοία
Κατά την τριτολογία του στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, απάντησε στην κριτική της προέδρου του ΚΙΝΑΛ Φώφης Γεννηματά διότι-όπως είπε- “ασχολήθηκα δυσανάλογα στη δευτερολογία μου απαντώντας στον κ. Τσίπρα”.
Παράλληλα αναφέρθηκε στα ζητήματα κόστους των πλοίων, διευκρίνισε τους λόγους για τους οποίους έκλεισε τώρα η συμφωνία με τους Γάλλους και όχι νωρίτερα, ενώ αναφέρθηκε και στα ναυπηγεία λέγοντας ότι υπό προϋποθέσεις κάποια θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στο χτίσιμο των πλοίων.
Ο πρωθυπουργός απευθυνόμενος στην κ.Γεννηματά, απάντησε σε δυο θέματα. Το πρώτο αφορά τους δημοσιονομικούς στόχους από το ’23 και μετά όπου είπε:
“Γνωρίζετε ότι η Ελλάδα έχει βρεθεί στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής συζήτησης για την αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας, έτσι ώστε να ξεφύγουμε από ένα ασφυκτικό πλαίσιο ποσοτικών στόχων το οποίο την τελευταία δεκαετία απεδείχθη παντελώς ανεπαρκές να απαντήσει στις μεγάλες προκλήσεις της ζώνης του ευρώ. Είμαστε, λοιπόν, στην πρώτη γραμμή αυτής της συζήτησης. Θα είναι μια εξαιρετικά σύνθετη διαπραγμάτευση αυτή η οποία θα γίνει. Αφορά όμως συνολικά την πορεία της ευρωζώνης από εδώ και στο εξής. Προφανώς και αφορά χώρες όπως η Ελλάδα οι οποίες έχουν μεγάλο χρέος και θα διεκδικήσουμε σε κάθε περίπτωση πολύ μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία από αυτήν που μας παρείχαν οι προηγούμενοι κανόνες”.
Όπως είπε ο κ.Μητσοτάκης μέρος της συζήτησης αυτής είναι το κατά πόσο υπάρχουν είδη δαπανών τα οποία ενδεχομένως θα πρέπει να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό των στόχων για τους οποίους θα δεσμευτεί η κυβέρνηση.
“Ενδεχομένως, λοιπόν, οι αμυντικές δαπάνες οι οποίες όντως βαρύνουν δυσανάλογα χώρες όπως η Ελλάδα που λόγω της γεωπολιτικής τους θέσης αναγκάζονται να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα στην άμυνα -δεν είμαστε Λουξεμβούργο, δεν είμαστε Δανία, υποχρεωνόμαστε να έχουμε αυτές τις αμυντικές δαπάνες προκειμένου να είμαστε ασφαλείς και να έχουμε ισχυρή αποτρεπτική δύναμη- μέρος, λοιπόν, της συζήτησης θα αφορά και τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε με διαφορετικό τρόπο δαπάνες που λόγω της θέσης μας, στην περίπτωση της Ελλάδος και όχι μόνο, είναι δυσανάλογα μεγάλες”.
Ο πρωθυπουργός είπε ακόμη ότι το ίδιο ενδεχομένως θα μπορούσε να αφορά και τις δαπάνες του προσφυγικού και χαρακτήρισε σωστή την παρατήρηση της κ.Γεννηματά.
“Σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε και είναι μια συζήτηση η οποία θα έχει και βάθος και διάρκεια. Και θα έχουμε την ευκαιρία, σίγουρα, να συζητήσουμε αναλυτικά και στο εθνικό κοινοβούλιο τις προτάσεις της κυβέρνησης ενόψει αυτής της εξαιρετικά κρίσιμης διαπραγμάτευσης, που εκτιμώ ότι θα ξεκινήσει εντός του 2022.
Ελληνική προστιθέμενη αξία και ναυπηγεία. Έχετε διατελέσει Αναπληρώτρια Υπουργός Εθνικής ‘Αμυνας και γνωρίζετε πολύ καλά ότι η ιστορία ναυπήγησης πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού στα Ελληνικά ναυπηγεία ενίοτε υπήρξε εξαιρετικά πονεμένη ιστορία. Και γνωρίζετε πολύ καλά ότι, δυστυχώς, ο Έλληνας φορολογούμενος επωμίστηκε ένα εξαιρετικά υψηλό τίμημα απόκτησης πλοίων μόνο και μόνο για να λέμε ότι κρατάμε ζωντανά ναυπηγεία τα οποία, τουλάχιστον στο παρελθόν, δεν μπορούσαν να είναι ανταγωνιστικά και ούτε καν συνεπή στις δεσμεύσεις τους απέναντι στο Πολεμικό Ναυτικό. Και το γνωρίζει πολύ καλά και ο Υπουργός, πόσο επώδυνη είναι αυτή η ιστορία και πόσο ακόμα δεν έχουμε παραλάβει την 7η πυραυλάκατο τύπου Ρουσσέν. Μιλάμε για ένα πρόγραμμα το οποίο είχε δρομολογηθεί πριν από 20 χρόνια.
Η επιλογή, λοιπόν, της Ελληνικής Κυβέρνησης για τις φρεγάτες -το τονίζω- ήταν σαφής: επίτευξη του καλύτερου δυνατού κόστους και της μεγαλύτερης δυνατής ταχύτητας. Και δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι αν επιλέγαμε ναυπήγηση πλοίου στην Ελλάδα το κόστος θα ήταν υψηλότερο. Και μάλιστα σε ναυπηγεία τα οποία δεν γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή αν έχουν την δυνατότητα να χτίσουν με αξιοπιστία ένα τέτοιο πλοίο” είπε ο πρωθυπουργός.
Σημείωσε επίσης ότι η κυβέρνηση έλαβε μια απόφαση και διαπραγματεύεται “και έχουμε συμφωνήσει -γιατί υπάρχουν και πράγματα τα οποία έχουν συζητηθεί σε επίπεδο Υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας, αποτυπώνεται αυτό στη Συμφωνία αλλά θα γίνει πολύ πιο συγκεκριμένο όταν θα κλείσει η Συμφωνία οριστικά για τις Belharra- τη μεγαλύτερη δυνατή Ελληνική προστιθέμενη αξία, όπως το κάναμε και για τα Rafale – με πλοία όμως τα οποία θα χτιστούν στη Γαλλία”.
“Δεν είμασταν έτοιμοι το 2020”
Αναφερόμενος στο κόστος των φρεγατών ο πρωθυπουργός είπε:
“Και μιας και μιλάμε για κόστος, κ. Τσίπρα, στη διαπραγμάτευση την οποία παραλάβαμε το κόστος για τα δύο πλοία ήταν υψηλότερο από το κόστος που θα πληρώσουμε για τρία πλοία. Γιατί έγινε αυτό; Είπατε δεν ήμασταν έτοιμοι πριν από ένα χρόνο. Ναι, δεν μας ικανοποιούσε η πρόταση των Γάλλων, δεν μας ικανοποιούσε. Δεν χρειάζεται δα να είναι κανείς μεγάλος γνώστης των γεωπολιτικών ανακατατάξεων για να καταλάβει κανείς ότι μετά από αυτό το οποίο έγινε με τη συμφωνία με την Αυστραλία υπήρξε μία ευκαιρία μεγάλη για την Ελλάδα να μπορέσουμε να διαπραγματευτούμε πλοία σε πολύ καλύτερη τιμή και την αρπάξαμε αυτή την ευκαιρία και πήραμε και μία αμυντική συμφωνία. Τι παραπάνω θέλετε να κάνουμε δηλαδή;”.
Αναφερόμενος στα ναυπηγεία τόνισε:
“Και βέβαια, μιας και μιλάμε για ναυπηγεία, δεν χρειάζεται να θυμίσω την κατάσταση στην οποία παραλάβαμε συνολικά το ναυπηγοεπισκευαστικό κλάδο στην χώρα μας, να μην το θυμηθώ αυτό. Η περίπτωση του Σκαραμαγκά, η οποία ευτυχώς φαίνεται να βαίνει προς ευτυχή κατάληξη -αποκτήθηκε από ένα σημαντικό Έλληνα εφοπλιστή και ελπίζω και εύχομαι ότι θα μπορέσει να αναβιώσει την ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη στην Ελλάδα- αποτελούσε ένα πρόβλημα το οποίο όχι απλά δεν το ακουμπήσατε, το κάνατε πολύ χειρότερο.
Το ίδιο ίσχυε και με την περίπτωση της Σύρου, από την οποία με επισκέφτηκαν πριν από δύο-τρεις μέρες οι εργαζόμενοι. Ευχαρίστησαν την Ελληνική Κυβέρνηση για την βοήθεια που παρείχε. Έχουμε σήμερα ένα ανταγωνιστικό ναυπηγείο στη Σύρο, ζουν 700 οικογένειες από αυτό το ναυπηγείο, το οποίο μπορεί και παρέχει εξαιρετικές υπηρεσίες για βασικές επισκευές στους Έλληνες πλοιοκτήτες”.
“Θα μπορούσε να συμμετέχει και η Ελευσίνα”
Ο κ.Μητσοτάκης αναφέρθηκε στα ναυπηγεία Ελευσίνας λέγοντας ότι υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν να συμμετέχουν στο χτίσιμο των πλοίων.
“Έχουμε και τη μεγάλη εκκρεμότητα της Ελευσίνας, η οποία θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να συμμετέχει και αυτή στο χτίσιμο άλλων πλοίων, όχι φρεγατών -το τονίζω- μικρότερων πλοίων. Ενδεχομένως ναι, θα μπορούσαμε να έχουμε προστιθέμενη αξία από την Ελευσίνα. Ο Σκαραμαγκάς θα μπορούσε βεβαίως να εμπλακεί σε επισκευές. Θυμίζω ότι οι ΜΕΚΟ -νομίζω τρεις από τις ΜΕΚΟ- χτίστηκαν στον Σκαραμαγκά. Θα μπορούσε, λοιπόν, ο Σκαραμαγκάς να εμπλακεί στο κομμάτι της αναμόρφωσης μέσης ζωής των ΜΕΚΟ.
‘Αρα θέλουμε προστιθέμενη αξία και για τα ναυπηγεία μας και πιστεύουμε ότι θα καταφέρουμε και τα τρία ναυπηγεία μας να τα κρατήσουμε ζωντανά. Και η Ελλάδα πρέπει να ξαναμπεί στη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα και μπορούμε να το κάνουμε. Έχουμε τους τεχνίτες, έχουμε τους ανθρώπους, έχουμε την ποιότητα, έχουμε τη γνώση, έχουμε την ανταγωνιστικότητα με άλλα λόγια.
Επίσης ο κ.Μητσοτάκης επισήμανε ότι “δεν θα ανταγωνιστούμε ποτέ την Τουρκία σε επίπεδο τιμών”. Διευκρίνισε λέγοντας:
“Ειδικά στις επισκευές, και δεν θα έπρεπε, αλλά σε επίπεδο σχέσης κόστους, ταχύτητας, χρόνου που μένει ένα πλοίο μέσα στο ναυπηγείο, πράγματα πολύ σημαντικά για έναν εφοπλιστή, ιδιοκτήτη πλοίων ο οποίος θα επιλέξει να επισκευάσει το πλοίο του σε ένα Ελληνικό ναυπηγείο. Και βέβαια το Πολεμικό Ναυτικό πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον ένα ναυπηγείο Ελληνικό για να μπορεί να κάνει τις βασικές επισκευές του. Αυτός είναι ο σκοπός μας, λοιπόν, και αυτό είναι το σχέδιό μας”.
Και ο πρωθυπουργός κατέληξε στην τριτολογία του με μια αναφορά στο θέμα της διαγραφής του κ.Μπογδάνου:
“Θα κλείσω με μία αναφορά σε ένα ζήτημα το οποίο θίξατε και οι δυο σας. Δεν θέλω να το αφήσω αναπάντητο. Αναφερθήκατε στη διαγραφή του κ. Μπογδάνου.
Κοιτάξτε να δείτε, από την πρώτη στιγμή που εκλέχθηκα Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και σίγουρα από τότε που ανέλαβα Πρωθυπουργός, ανέλαβα μία δέσμευση απέναντι στον Ελληνικό λαό: να μην ξύνουμε τις πληγές του παρελθόντος αλλά να εργαζόμαστε για να τις επουλώσουμε. Και αυτή τη δέσμευσή μου κάνω πράξη. Και όποιος ξεπεράσει τα όρια τα οποία θέτουμε ως παράταξη συνολικά σε αυτή την κατεύθυνση, θα γνωρίζει ότι δεν έχει θέση στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας”.
