H πανευρωπαϊκή προσπάθεια αξιοποίησης των δεδομένων ως όπλου στη μάχη κατά του καρκίνου διέρχεται και από τη Θεσσαλονίκη. Στα ανατολικά της πόλης και συγκεκριμένα στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΕΒ) του ΕΚΕΤΑ εδρεύει ο Εθνικός Κόμβος Δεδομένων για τον Καρκίνο στην Ελλάδα, ένας από τους πρώτους σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Με την ιδιαίτερη αυτή υποδομή, όπως και με άλλες αντίστοιχες στην Ευρώπη, «δένει» το εμβληματικό ευρωπαϊκό έργο CANDLE (National Cancer Data Node Developers), που στοχεύει στην ανάπτυξη ισχυρής υποδομής έρευνας για τον καρκίνο στις χώρες της ΕΕ. Η κοινοπραξία του έργου περιλαμβάνει 40 εταίρους από 20 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τον Καρκίνο (Βρυξέλλες, Βέλγιο), το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (Χαϊδελβέργη, Γερμανία), καθώς και το ΙΝΕΒ|ΕΚΕΤΑ ως εθνικός κόμβος για την Ελλάδα.

Σκοπός του έργου (σ.σ. στο οποίο μετέχει ως εταίρος και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου- ΕΚΤ), είναι να υποστηρίξει τα κράτη-μέλη στη δημιουργία και σύνδεση εθνικών κόμβων δεδομένων για τον καρκίνο. Οι κόμβοι θα διαχειρίζονται και θα διαμοιράζονται δεδομένα για τον καρκίνο σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, συνδέοντας διαφορετικούς εθνικούς φορείς. Επίσης, θα συνδέονται στενά με άλλες εμβληματικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες δεδομένων για τον καρκίνο, όπως με την πλατφόρμα UNCAN.eu, μια ομοσπονδιακή υποδομή δεδομένων για τον καρκίνο, αλλά και με το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Κέντρο Ασθενών με Καρκίνο (ECPDC).

Το ΙΝΕΒ του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) ορίστηκε ως εθνικός κόμβος από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) και οι βασικοί άξονες δράσης του περιλαμβάνουν τη δημιουργία προτύπων και διαδικασιών για τη διασύνδεση δεδομένων καρκίνου για ερευνητικούς σκοπούς, την παροχή συμβουλών για ανάλυση δεδομένων και την εκπαίδευση ερευνητών και επαγγελματιών υγείας σχετικά με την έρευνα δεδομένων για τον καρκίνο.

«Το έργο CANDLE θα διαδραματίσει στρατηγικό ρόλο στην υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Χώρου Δεδομένων Υγείας (European Health Data Space, EHDS), υλοποιώντας στην πράξη την Αποστολή της Ε.Ε. για τον Καρκίνο (EU Cancer Mission) και το Σχέδιο της Ευρώπης για την Καταπολέμηση του Καρκίνου (EU Beating Cancer Plan)» υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση του ΙΝΕΒ/ΕΚΕΤΑ.Το CANDLE, που άρχισε επισήμως την 1η Ιουνίου 2025 και έχει διάρκεια τρία έτη._

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι καρδιακές αρρυθμίες αποτελούν ένα συχνό φαινόμενο που αφορά πολλούς ανθρώπους και ορίζεται ως η έλλειψη του φυσιολογικού ρυθμού της καρδιάς. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως η καρδιά λειτουργεί με ηλεκτρικά σήματα που παράγει η ίδια και πως οποιαδήποτε διαταραχή σε αυτήν τη διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε αρρυθμία.

Γενικότερα, οι αρρυθμίες ταξινομούνται σε βραδυαρρυθμίες (αριθμός σφύξεων/λεπτό κάτω από 50) και σε ταχυαρρυθμίες (αριθμός σφύξεων/λεπτό πάνω από 100).

Συχνότητα αρρυθμιών

«Οι αρρυθμίες εμφανίζονται σε ένα ποσοστό 1,5% έως 5% του γενικού πληθυσμού, ωστόσο δεν είναι όλες οι αρρυθμίες ίδιες, ούτε έχουν την ίδια σοβαρότητα. Αν και αφορούν όλες τις ηλικίες, είναι πιο συχνές στους ενήλικες μετά τα 30-40 έτη. Η πιο γνωστή αρρυθμία στους ενήλικες είναι η κολπική μαρμαρυγή, η οποία, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία», επισημαίνει ο κ. Χαράλαμπος Κοσσυβάκης, Διευθυντής Ηλεκτροφυσιολογίας και Βηματοδότησης στο Metropolitan Hospital και συνεχίζει εξηγώντας τα συμπτώματα του κινδύνους και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των αρρυθμιών:

Συμπτώματα

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου κάποιος μπορεί να έχει αρρυθμίες χωρίς να τις αντιλαμβάνεται, ενώ άλλες φορές μπορεί να αισθάνεται αρρυθμίες χωρίς αυτές να είναι παθολογικές. Η κολπική μαρμαρυγή είναι ένα παράδειγμα αρρυθμίας που μπορεί να είναι ασυμπτωματική. Σε αυτήν την περίπτωση, ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, ειδικά μετά τα 60-65 έτη, είναι πολύ σημαντικός.

Τα συμπτώματα μιας αρρυθμίας ποικίλουν και περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα “φτερουγίσματος” στο στήθος

• Πόνο στο στήθος

• Ζάλη ή λιποθυμία

• Δύσπνοια

• Αίσθημα έντονης κόπωσης

Εάν κάποιος εμφανίσει τέτοια συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφθεί έναν ειδικό καρδιολόγο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αρρυθμίες μπορεί να εμφανίζονται περιστασιακά και να σχετίζονται με καταστάσεις όπως το άγχος, η κατανάλωση καφεΐνης ή η αφυδάτωση.

Επικινδυνότητα των αρρυθμιών

Η επικινδυνότητα μιας αρρυθμίας εξαρτάται από το αν συνοδεύεται από κάποια υποκείμενη καρδιακή νόσο, όπως βαλβιδοπάθειες, στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, ή πρωτογενή ηλεκτρικά νοσήματα της καρδιάς. Οι πιο σοβαρές αρρυθμίες μπορεί να προκαλέσουν εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακή ανεπάρκεια, ή καρδιακή ανακοπή αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και σωστά. Σε αντίθετη περίπτωση, χωρίς την παρουσία καρδιακού νοσήματος, η πλειονότητα των αρρυθμιών είναι καλοήθεις και δεν συνδυάζονται με κακή πρόγνωση.

Έλεγχος για αρρυθμίες

Ένας απλός τρόπος είναι η ψηλάφηση του σφυγμού. Αν οι παλμοί είναι ακανόνιστοι ή πολύ υψηλοί (πάνω από 90 ή κάτω από 60 σε κατάσταση ηρεμίας), είναι καλό να επισκεφθείτε έναν γιατρό. Επιπλέον, η χρήση φορητών συσκευών, όπως τα smartwatches, μπορεί να παρέχει χρήσιμες ενδείξεις για την ύπαρξη αρρυθμιών αλλά δεν αντικαθιστά την κλινική διάγνωση από ειδικό.

Παρόλο που η άσκηση είναι γενικά ευεργετική για την καρδιά, η υπερβολική καταπόνηση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αρρυθμιών, όπως η κολπική μαρμαρυγή. Αυτό παρατηρείται κυρίως σε αθλητές αντοχής, όπως οι μαραθωνοδρόμοι, γι’ αυτό είναι σημαντικό οι αθλητές να υποβάλλονται σε τακτικούς καρδιολογικούς ελέγχους, ιδιαίτερα αν έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιακών παθήσεων.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση μιας αρρυθμίας περιλαμβάνει εξετάσεις όπως:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)

• Υπέρηχος καρδιάς (Triplex)

• Δοκιμασία κόπωσης

• Holter ρυθμού για συνεχή καταγραφή της καρδιακής λειτουργίας

Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της αρρυθμίας και περιλαμβάνει:

• Αντιαρρυθμική φαρμακευτική αγωγή για την εξάλειψη ή μείωση των υποτροπών της αρρυθμίας

• Αντιπηκτική φαρμακευτική αγωγή σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή ή κολπικό πτερυγισμό και υψηλό κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου

• Θεραπεία υποκείμενων παθήσεων όπως: η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία, η νοσογόνος παχυσαρκία

• Αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή καθιστικής ζωής, η μείωση του άγχους και η ισορροπημένη διατροφή

• Επεμβατικές θεραπείες, όπως η κατάλυση (ablation) ή η τοποθέτηση βηματοδότη

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να είναι αρκετές για τη διαχείριση της αρρυθμίας, ιδιαίτερα όταν συνδέεται με παράγοντες όπως το στρες ή η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Ωστόσο, όταν οι αρρυθμίες είναι πιο σοβαρές, απαιτείται πιο εξειδικευμένη παρέμβαση.

Συμπεράσματα

«Οι καρδιακές αρρυθμίες είναι συχνές και μπορεί να μην προκαλούν πάντα συμπτώματα. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος είναι σημαντικός, ειδικά για τα άτομα υψηλού κινδύνου. Εάν εμφανιστούν ύποπτα συμπτώματα, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία από ειδικό καρδιολόγο είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία της καρδιάς. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η προσοχή σε προειδοποιητικά σημάδια και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη διατήρηση της καρδιακής υγείας», καταλήγει ο κ. Κοσσυβάκης. 

*Το Τμήμα Ηλεκτροφυσιολογίας & Βηματοδότησης του Metropolitan Hospital συμβάλλει με την εφαρμογή συστημάτων υψηλής τεχνολογίας τόσο για την καρδιακή βηματοδότηση, όσο και για την κατάλυση με δυνατότητες υψηλής ευκρίνειας τρισδιάστατης ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης των καρδιακών κοιλοτήτων, ώστε να επιτυγχάνεται ο ακριβής εντοπισμός της αρρυθμιογόνου εστίας με αποτέλεσμα την επιτυχή κατάλυση αυτής.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Επικίνδυνα για την υγεία ενδέχεται να είναι τα καλλυντικά “ dupes” (συντομογραφία του duplicates), δηλαδή αντίγραφα επώνυμων προϊόντων περιποίησης δέρματος, μακιγιάζ ή αντηλιακών – που πωλούνται σε χαμηλές τιμές στο διαδίκτυο, προειδοποιούν επαγγελματίες του κλάδου.

«Προειδοποίηση για αντιγραφή!»: Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαίτερα στο TikTok, εκατοντάδες χιλιάδες βίντεο νεαρών γυναικών προβάλλουν τα τελευταία τους ευρήματα ως «αντίγραφα» από υπάρχοντα καλλυντικά προϊόντα.

Μέικ απ, κραγιόν, ενυδατική κρέμα ή αντηλιακό: αυτά τα προϊόντα φέρονται να επιτυγχάνουν τα ίδια αποτελέσματα με το πρωτότυπο, σχεδόν στη μισή τιμή.

“Το φαινόμενο… είναι μερικές φορές δύσκολο να εντοπιστεί», δήλωσε στο AFP ο Ζαβιέ Γκιεάν, διευθυντής νομικών υποθέσεων της γαλλικής ομοσπονδίας επιχειρήσεων ομορφιάς (Febea), η οποία εξέδωσε «συναγερμό» στις 4 Ιουνίου, παγκόσμια ημέρα κατά των απομιμήσεων.

Αυτά τα προϊόντα, «αυξανόμενα σε αριθμό» και «ολοένα και πιο δημοφιλή στους νεαρούς καταναλωτές», συνιστούν “κίνδυνο για την υγεία”, όπως υποστηρίζει ο ίδιος.

Η ομοσπονδία επικεντρώνεται σε προϊόντα που πωλούνται σε πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως ασιατικά όπως τα Temu, Shein και AliExpress, και «παρασκευάζονται εκτός οποιουδήποτε κανονιστικού πλαισίου για την υγιεινή ή τον ποιοτικό έλεγχο».

Σύμφωνα με μελέτη που διεξήγαγε η γαλλική εταιρεία συμβούλων C-Ways για την Febea τον Μάρτιο του 2025, το 31% των Γάλλων είχαν αγοράσει ένα αντίγραφο τους προηγούμενους δώδεκα μήνες. Αλλά το 96% αυτών δεν γνώριζαν τους κινδύνους που ενέχει.

«Στη Γαλλία, το σύστημα είναι αξιόπιστο. Αλλά μόλις απομακρυνθούμε από αυτό το πλαίσιο και προμηθευτούμε από τοποθεσίες όπου δεν υπάρχουν έλεγχοι, εκθέτουμε τους εαυτούς μας σε πολλαπλούς κινδύνους», εξηγεί στο AFP ο δρ Στεφάν Πιρνέ, ειδικός τοξικολογίας και διευθυντής του εργαστηρίου Expertox.

Εκτός από τον κίνδυνο αλλεργίας, τα προϊόντα «κακής ποιότητας» μπορεί να περιέχουν «τοξικές» ουσίες, είτε απαγορευμένες είτε υπερβαίνουσες τα επιτρεπόμενα όρια, οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν «πραγματικούς κινδύνους για την υγεία», προειδοποιεί.

Ο τοξικολόγος προειδοποιεί επίσης για έναν χημικό κίνδυνο, καθώς ορισμένα προϊόντα που έχουν δοκιμαστεί περιέχουν συχνά «βαρέα μέταλλα» ή «φθαλικές ενώσεις», χημικές ουσίες που θεωρούνται ενδοκρινικοί διαταράκτες (Σ.τ.Σ: χημικές ουσίες που μπορούν να επηρεάσουν το ενδοκρινικό σύστημα του ανθρώπινου σώματος).

Επιπλέον, εγκυμονούν έναν μολυσματικό κίνδυνο καθώς ορισμένα από αυτά τα προϊόντα που μελετήθηκαν μπορεί να περιέχουν πολλά παθογόνα.

«Είμαστε πραγματικά έκπληκτοι που βλέπουμε όλα τα πράγματα που μπορούμε να βρούμε σε απομιμήσεις: χώμα, πέτρες, περιττώματα, φτερά πουλιών», αναφέρει ο Πιρνέ.

Η Λοράνς Κουαφάρ, καθηγήτρια φαρμακευτικής στο πανεπιστήμιο της Ναντ στη δυτική Γαλλία, με εξειδίκευση στην κοσμετολογία, μελέτησε τα αντηλιακά που πωλούνται σε αυτές τις πλατφόρμες. Με την ομάδα της, ανέλυσε δύο απομιμήσεις προϊόντων που ισχυρίζονται ότι έχουν δείκτη προστασίας 50+, καθώς και μερικά αντίγραφα.

Το αποτέλεσμα: «Κανένα από αυτά τα προϊόντα δεν περιείχε στην πραγματικότητα φίλτρα UV», αποκαλύπτει.

«Επομένως, δεν παρέχουν καμία προστασία από τις ακτίνες UV και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος από τη χρήση τους», προειδοποιεί, παρόλο που η έκθεση στον ήλιο είναι η κύρια αιτία καρκίνου του δέρματος.

Για την Κουαφάρ, ιστότοποι όπως το Temu και το AliExpress είναι «ο απόλυτος χώρος πωλήσεων» για απομιμήσεις ή αντίγραφα προϊόντων «όπου μπορούν να κυριαρχήσουν», επειδή διατίθενται στην αγορά χωρίς να πληρούν τις ευρωπαϊκές κανονιστικές απαιτήσεις.

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Καταναλωτών (BEUC) τον Φεβρουάριο, περισσότερο από το 80% των προϊόντων που ελέγχθηκαν και αγοράστηκαν στο Temu δεν συμμορφώνονταν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Σε ό,τι αφορά στα καλλυντικά, οι σοβαρότερες παραβιάσεις αφορούσαν λανθασμένες λίστες συστατικών, καθιστώντας αδύνατο να προσδιοριστεί τι πραγματικά περιέχουν τα προϊόντα. «Όταν χρεώνεις τιμές όπως αυτές, δεν μπορείς εύλογα να διεξάγεις αξιολογήσεις ασφάλειας», επισημαίνει ο Γκιεάν.

Και ακόμη και αν υπάρχουν έλεγχοι, «η αγορά είναι τόσο τεράστια που οι παίκτες κατακλύζονται από την κλίμακα του φαινομένου», προσθέτει η Κουαφάρ.

Ο Γκιεάν εκφράζει φόβους ότι, με το TikTok Shop, το οποίο επιτρέπει την πραγματοποίηση αγορών απευθείας εντός της εφαρμογής, αυτή η πιο άμεση σύνδεση μεταξύ πωλητή και αγοραστή θα ωφελήσει τους αντιγραφείς και τους παραχαράκτες.

Μαζί με την Febea, ζητεί κι εκείνος την ενίσχυση του νομικού πλαισίου για να «διευκρινιστούν οι γκρίζες ζώνες» και να αυξηθούν οι πόροι που διατίθενται για τους ελέγχους.

ΑΠΕ-ΜΠΕ