Βιώσιμες επενδύσεις και κριτήρια ESG υιοθετούν ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις

Αλλάζει ο τρόπος που οι επενδυτές αξιολογούν τις εταιρείες 

Τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και την ικανοποίηση κριτηρίων που θέτουν οι δείκτες ESG, υιοθετούν τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις, ακολουθώντας τις νέες απαιτήσεις που έχει, πλέον, η κοινωνία σχετικά με τον ρόλο τους σε κρίσιμα ζητήματα της εποχής.

Οι δείκτες ESG αναφέρονται σε θέματα περιβάλλοντος (environmental), κοινωνικά (social) και εταιρικής διακυβέρνησης (governance) και επηρεάζουν άμεσα την εφαρμογή της στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης, τη δημιουργία αξίας μακροπρόθεσμα και την ενίσχυση της κοινωνικής άδειας λειτουργίας των εταιρειών.

Παρά το γεγονός ότι πολλές φορές αναφέρονται ως μη χρηματοοικονομικοί δείκτες, εντούτοις συνδέονται άμεσα και δίχως καμία αμφιβολία, με τις μετρήσιμες οικονομικές επιδόσεις των επιχειρήσεων. 

Οι επενδυτές ενδιαφέρονται για πληροφορίες και ποσοτικά στοιχεία που παρουσιάζονται μέσω των  δεικτών ESG προκειμένου να αξιολογήσουν την μακροπρόθεσμη στρατηγική μιας εταιρίας, πόσο αυτή έχει λάβει υπόψη τις σύγχρονες κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες, πόσο ανθεκτική είναι στη διαχείριση των αλλαγών που προκύπτουν στο περιβάλλον που δραστηριοποιείται, και τις γενικότερες επιδόσεις της κατά την πορεία υλοποίησης του επενδυτικού σχεδιασμού της και επίτευξης των στρατηγικών της στόχων.

Στο μεταξύ η εμφάνιση της πανδημίας Covid-19 με τις πρόσθετες ανάγκες που προκάλεσε παγκοσμίως, ανέδειξε την αξία των θεμάτων του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της εταιρικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού μιας επιχείρησης ενώ επιβεβαίωσε τη συσχέτιση των κριτηρίων ESG με την αύξηση της ανθεκτικότητας μιας επιχείρησης στις συνεχείς αλλαγές του περιβάλλοντος που δραστηριοποιούνται.  

Παρατηρούμε λοιπόν πως τις δύο τελευταίες δεκαετίες το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις έχει αλλάξει ριζικά. Σήμερα, η επένδυση εκτός των συμβατικών χρηματοοικονομικών κριτηρίων απαιτείται να λάβει υπόψη και κριτήρια περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) έτσι ώστε να διασφαλιστούν τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα αυτής, δηλαδή η βιωσιμότητας της. 

Η παρουσίαση της στρατηγικής και των επιδόσεων με βάση κριτήρια ESG πραγματοποιείται μέχρι σήμερα με χρήση εθελοντικών και αρκετά διαφοροποιημένων πλαισίων αναφοράς, το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργεί δυσκολίες στην αξιολόγηση των επιχειρήσεων από τους επενδυτές.  

Προς την κατεύθυνση της ενοποίησης και της τυποποίησης των κριτηρίων ESG, ιδιαίτερα σημαντικό βήμα αποτελεί η κοινή δήλωση των διεθνών φορέων αναφοράς ESG (GRI, CDP, SASB, CDSB, IIRR) για την προσπάθεια ανάπτυξης ενός ενιαίου και παγκοσμίως αποδεκτού πλαισίου και προτύπου αναφοράς κριτηρίων ESG, κατά αντιστοιχία με τα υφιστάμενα λογιστικά πρότυπα.

Επίσης, πρωτοβουλίες όπως η Sustainable Stock Exchanges (SSE) των Ηνωμένων Εθνών, ενθαρρύνουν τη διάχυση βέλτιστων πρακτικών για τη δημοσιοποίηση και ενσωμάτωση μη χρηματοοικονομικών στοιχείων, στοχεύοντας στην ανάπτυξη των βιώσιμων επενδύσεων σε τοπικές κεφαλαιαγορές. (σ.σ. Το Χρηματιστήριο Αθηνών συμμετέχει στην πρωτοβουλία SSE από το 2018).

Αντίστοιχα, στο πλαίσιο της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πλαίσιο Βιώσιμης Χρηματοδότησης (Sustainable Finance) και το Σχέδιο Ανάκαμψης υποστηρίξει τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλους τους κλάδους, με κριτήρια τη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη, με ταυτόχρονη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και την αντιμετώπιση  της κλιματικής αλλαγής, ενώ παράλληλα αναπτύσσεται  ένας  κοινός κώδικα επικοινωνίας και αξιολόγησης μέσω κριτηρίων ESG. 

Όλα λοιπόν, δείχνουν ότι για τις ευρωπαϊκές και κατ’ επέκταση τις ελληνικές επιχειρήσεις αποτελεί σημαντική μελλοντική πρόκληση, ο τρόπος ενσωμάτωσης των κριτηρίων ESG στη στρατηγική τους, με στόχο αυτό να γίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο πλαίσιο της μετάβασης και της συμμετοχής τους στο νέο παραγωγικό μοντέλο. 

Υλοποίηση ESG στην Ελλάδα

Πρόσφατα, το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ) σε συνεργασία με το Κέντρο Αειφορίας (CSE) παρουσίασε τις δέκα (10) εταιρείες ενέργειας στην Ελλάδα που καταγράφουν τις καλύτερες επιδόσεις με βάση τα κριτήρια ESG. Μεταξύ αυτών και ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ. 

Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ενημέρωση για τις τάσεις και τις εξελίξεις στον τομέα των ESG, καθώς και η ανάδειξη παραδειγμάτων και καλών πρακτικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. 

Ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ παρουσιάζει τη στρατηγική του για τη βιώσιμη ανάπτυξη σταθερά από το έτος 2005, ξεκινώντας να εκδίδει Απολογισμό Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Υπευθυνότητας. Με την πάροδο των ετών, ο Απολογισμός Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Υπευθυνότητας έχει ενσωματώσει όλα τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα αναφοράς δεικτών ESG, όπως το Global Reporting Initiative (GRI), την Έκθεση Προόδου (CoP) Κριτηρίων Οικουμενικού Συμφώνου ΟΗΕ, το ερωτηματολόγιο για τα θέματα κλιματικής αλλαγής CDP καθώς και τα 20 Κριτήρια του Ελληνικού Κώδικα Βιωσιμότητας και τον Οδηγό Δημοσιοποίησης ESG δεικτών του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ο οποίος πιστοποιείται από εξωτερικό φορέα. Επίσης, από το 2015, ως πρεσβευτής του Ελληνικού Κώδικα Βιωσιμότητας, συμμορφώνεται και με τα 20 κριτήρια του Κώδικα (Επίπεδο Συμμόρφωσης Α), συμμετείχε ενεργά στη διαμόρφωσή του, είτε καταθέτοντας απόψεις και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του σχετικού διαλόγου, είτε συμμετέχοντας σε ομάδες εργασίας με σχετικό αντικείμενο, ενώ το 2020 συμπεριλήφθηκε για μια ακόμα φορά μεταξύ των 25 Most Sustainable Companies in Greece. 

Ακόμη, ως εισηγμένη εταιρεία στο Χρηματιστήριο Αθηνών, υιοθέτησε τον «Οδηγό δημοσιοποίησης μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών» του ΧΑ (Advanced metrics & Sector-specific metrics) και παρουσίασε τις επιδόσεις του σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) στην τελευταία έκδοση του Απολογισμού Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Υπευθυνότητας 2019, επιδιώκοντας αποτελεσματικότερη επικοινωνία με τους επενδυτές μέσω ποιοτικών και συγκρίσιμων ποσοτικών στοιχείων. 

Στρατηγική ανάπτυξης στις ΑΠΕ

Στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, για τον  Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ είναι σημαντική η υλοποίηση  του στρατηγικού σχεδιασμού για τον ενεργειακό και ψηφιακό μετασχηματισμό. Στη στρατηγική αυτή εντάσσονται οι επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με υιοθέτηση τεχνολογιών για μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του Ομίλου αλλά και με διερεύνηση ευκαιριών, που προκύπτουν από νέες τεχνολογίες καυσίμων χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα. 

Όσον αφορά τη στρατηγική ανάπτυξης στις ΑΠΕ, τα τελευταία οκτώ χρόνια έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν ήδη σταθμοί ΑΠΕ συνολικής ισχύος 26MW κυρίως σε ακίνητα του Ομίλου και σε  άλλες εκτάσεις.

Σε λειτουργία βρίσκονται:

• 7 Φ/Β σταθμοί σε ακίνητα του Ομίλου συνολικής ονομαστικής ισχύος 19 MW. Σε αυτά περιλαμβάνονται 4 Φ/Β έργα συνολικής ισχύος 17,6 MW του πιλοτικού διαγωνισμού της ΡΑΕ 
• Αιολικό πάρκο ισχύος 7 MW στην Πύλο του Ν. Μεσσηνίας
• 11 Φ/Β Συστήματα αυτό-παραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό συνολικής ισχύος περίπου 135 kW, σε ισάριθμα πρατήρια υγρών καυσίμων ΕΚΟ και ΒΡ

Ωστόσο, η σημαντικότερη μέχρι τώρα επένδυση του Ομίλου στις ΑΠΕ έγινε εντός του 2020, οπότε και υπεγράφη με την εταιρεία JUWI η σύμβαση για εξαγορά, κατασκευή και λειτουργία του φωτοβολταϊκού έργου 204 MW στην Κοζάνη, το οποίο είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Με βάση το χρονοδιάγραμμα, η κατασκευή του αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2021.

Η συνολική παραγωγή ενέργειας του Ομίλου από ΑΠΕ (Φ/Β σταθμούς και αιολικό πάρκο στη Μεσσηνία) έχει ξεπεράσει τις 190 GWh από την έναρξη λειτουργίας τους ενώ η συνολική αποφυγή εκπομπών CO2 υπερβαίνει τους 185.000 τόνους.

Στόχος του Ομίλου αποτελεί η ανάπτυξη σημαντικής εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά και βιομάζα κ.α) άνω των 1.000 MW έως το 2030, συμβάλλοντας στην εξισορρόπηση του ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του Ομίλου. 

ΑΠΕ-ΜΠΕ