Θεσσαλονίκη: Με άρωμα Ελληνίδας οι φετινοί εορτασμοί του τριημέρου στην πόλη

Άρωμα …γυναίκας αναδύεται από τη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Θεσσαλονίκης, το οποίο θα διαρκέσει καθ’ όλη τη διάρκεια του εορταστικού τριημέρου για τον Πολιούχο της Θεσσαλονίκης Άγιο Δημητρίο, την απελευθέρωση της πόλης και την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.
Η έκθεση αφορά τη διαχρονική προσφορά της Ελληνίδας στους αγώνες του έθνους, σε όλες τις κρίσιμες ιστορικές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας, με αναπαραστάσεις γυναικών που έδωσαν κάθε βοήθεια, ακόμη και τη ζωή τους, στις εθνικές προσπάθειες για την ελευθερία και την ανεξαρτησία.

Αράπιτσα Νάουσας και Μικρά Ασία

Η Ελληνίδα της Νάουσας που σχεδιάζει τη «φυγή» της με τα παιδιά της, πέφτοντας στους καταρράκτες της Αράπιτσας και η «Μικρασιάτισσα μάνα», πρόσφυγας της μικρασιατικής καταστροφής, με τα τρία της παιδιά και με τη θλίψη να αποτυπώνεται στο πρόσωπό της, «υποδέχονται» τον κόσμο στην είσοδο της Λέσχης.
Πρόκειται για δύο προπλάσματα αγαλμάτων, ύψους περίπου 3,5 μέτρων, έργων της Κατερίνας Χαλεπά, τα οποία έχουν μεταφερθεί από το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών και έχουν εγκατασταθεί στο ισόγειο της Λέσχης.
Ανάμεσα στα δύο επιβλητικά αγάλματα, τα βλέμματα τραβάει ένα φιλελληνικό ρολόι της δεκαετίας του 1820, το οποίο παρουσιάζει μία Ελληνίδα της καλής κοινωνίας, που παίζει μαντολίνο και έχει σταματήσει για λίγο, να ξεκουραστεί. Πρόκειται για ένα από τα ρολόγια που δημιουργήθηκαν στη Γαλλία κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 και μέρος των εσόδων τους προσφέρονταν υπέρ του αγώνα των Ελλήνων -και γι’ αυτό ονομάζονται φιλελληνικά. Τα συγκεκριμένα ρολόγια στο σύνολό τους ήταν άριστης ποιότητας και έως σήμερα είναι αντικέιμενα αναζήτησης για φανατικούς συλλέκτες. Το συγκεκριμένο ωστόσο, ανήκει στη συλλογή του γνωστού συλλέκτη Βασίλη Νικόλτσιου, ο οποίος ασχολείται εδώ και δεκαετίες με την ιστορική έρευνα, απόκτηση, καταγραφή, φύλαξη, τεκμηρίωση, έρευνα, ερμηνεία, έκθεση και προβολή ιστορικού υλικού.
Του ίδιου κατόχου είναι και ο πίνακας που υπάρχει στο βάθος, πίσω από το ρολόι. Ονομάζεται «Οι τελευταίες στιγμές του Μεσολογγίου» και απεικονίζει μία Ελληνίδα στο Μεσολόγγι, μετά την αποτυχία της εξόδου, «να στέκεται δίπλα στον σκοτωμένο σύζυγό της, να έχει μόλις σκοτώσει το παιδί της και να ετοιμάζεται να μπήξει στο στήθος της μία δίκοπη κάμα, για να μην καταλήξουν και αυτή και το παιδί της στα σκλαβοπάζαρα της Μεσογείου μετά τη σύλληψή τους από τις οθωμανικές δυνάμεις και τις δυνάμεις του Ιμπραήμ…»
Η πορεία της Ελληνίδας μέσα στον πόλεμο, παρουσιάζεται αναλυτικά στον πρώτο όροφο της Λέσχης, μέσα από έκθεση του Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης που είχε γίνει επί υπουργίας Θεόδωρου Καράογλου. Ξεκινά από το 1821, όπου παρουσιάζει την Ελληνίδα σαν μαχήτρια σαν θύμα, σαν θεραπεύτρια. Συνεχίζει με τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 όπου οι γυναίκες προσέφεραν ιδιαίτερα σημαντικές υπηρεσίες κυρίως στη νοσηλεία των στρατιωτών. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι Ελληνίδες που έλαβαν μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα. Ακολούθως, στους βαλκανικούς πολέμους, φαίνονται οι Ηπειρώτισσες που πήραν ακόμη και τα όπλα, αλλά και οι Ελληνίδες της καλής κοινωνίας, οι οποίες, μετά από προτροπές των γυναικών της βασιλικής οικογένειας, γέμισαν τα νοσοκομεία για να προσφέρουν υπηρεσίες στους ασθενείς που ήταν αφύσικα πάρα πολλοί, εξαιτίας του πολέμου.

Γυναίκες Ηπειρώτισσες φαντάσματα της Φύσης…

Στη Μικρασιατική εκστρατεία, μία πολύ μεγάλη ομάδα από Ελληνίδες, τις οποίες οργάνωσε κυρίως η Άννα Παπαδοπούλου -αδερφή του Παύλου Μελά, πήγαν στο Μικρασιατικό Μέτωπο για να προσφέρουν υπηρεσίες στους τραυματίες που ερχόνταν από την πρώτη γραμμή, ενώ όσες δεν έχασαν τη ζωή τους εκεί, επέστρεψαν στην Ελλάδα για να συνεχίσουν προσφέροντας νοσηλεία στους τραυματίες.
Τέλος, το 1940 οι γυναίκες της Πίνδου ήταν αυτές οι οποίες πρώτες βοήθησαν στον αποχιονισμό, στη διάνοιξη των δρόμων και στη μεταφορά πυρομαχικών. Στο μεταξύ, οι γυναίκες της πόλης έπλεκαν ρούχα σε νυχτέρια, ενώ άλλες γυναίκες, όπως η Σοφία Βέμπο, ανέλαβαν την εμψύχωση του ελληνικού λαού που έπρεπε να υποστηρίξει τον μαχόμενο στρατό.
Σε ένα ξεχωριστό πανό παρουσιάζονται οι ηρωίδες της Κατοχής και η δράση τους την περίοδο εκείνη, ενώ στο τελευταίο πανό υπάρχουν οι σημερινές Ελληνίδες που κατατάσσονται στις στρατιωτικές σχολές ή εισέρχονται σαν υπαξιωματικοί στις τάξεις και των τριών όπλων των Ενόπλων Δυνάμεων. 
Στον δεύτερο όροφο έχουν στηθεί δύο προθήκες με οπλισμό του Ελληνικού και ιταλικού στρατού, ενώ σε δύο άλλες προθήκες παρουσιάζονται ξίφη και παράσημα τα οποία είναι σύμβολα τιμής αρετής ανδρείας και θυσίας.

Βαρβάρα Καζαντζίδου
 

ΑΠΕ-ΜΠΕ