Στα σύνορα φίλιας και τέχνης το πρώτο συμπόσιο γλυπτικής μάρμαρου

Ως ένα πετυχημένο εγχείρημα καλής συνεργασίας με στόχο την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη της Δράμας και την ανάδειξη του μαρμάρου, ως ένα υλικό τέχνης και πολιτισμού, χαρακτηρίζουν οι διοργανωτές το πρώτο συμπόσιο μαρμαρογλυπτικής, με την ονομασία «Marble Peak», που αυτές τις μέρες πραγματοποιείται στον ακριτικό δήμο του Κάτω Νευροκοπίου Δράμας.

   Έχοντας δίπλα του τα λατομεία του Βώλακα, (από τα μεγαλύτερα στη χώρα, όπου εξορύσσεται το μοναδικό λευκό δολομιτικό μάρμαρο με τεράστια ζήτηση παγκοσμίως, λόγω του ιδιαίτερου συνδυασμού χρώματος και μοτίβων), ο δήμος Κ. Νευροκοπίου αποφάσισε να δώσει τη δυνατότητα στο ευρύ κοινό να γνωρίσει το μάρμαρο της περιοχής. Όχι όμως μόνο ως μια κερδοσκοπική δραστηριότητα των επιχειρήσεων, αλλά και ως μια μορφή παραγωγής τέχνης και πολιτισμού που υφίσταται εδώ και χιλιάδες χρόνια.

   Όπως τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο δήμαρχος Κ. Νευροκοπίου Γιάννης Κυριακίδης «η ιδέα της διοργάνωσης προήλθε μέσα από μια πρόταση που κατέθεσαν από κοινού η Ένωση Ξενοδόχων Δράμας και ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας – Θράκης. Την υιοθετήσαμε με χαρά και σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να φιλοξενούμε στην περιοχή μας έξι αξιόλογους γλύπτες από ισάριθμες χώρες που μέσα από τη δουλειά και την τέχνη τους δίνουν «ζωή» σε τεράστιους όγκους μαρμάρου. Η συνεργασία των τοπικών φορέων και η συνύπαρξη των καλλιτεχνών, σε συνδυασμό με τη μεγάλη αποδοχή που έχει αυτή η δράση από τον κόσμο, δημιούργησαν ένα όμορφο κλίμα γιορτής που έχει και παιδευτικό χαρακτήρα».

   «Η φετινή διοργάνωση» συνεχίζει ο δήμαρχος, «αποτελεί για εμάς ένα εγχείρημα καθώς γίνεται κάτω από δύσκολες συνθήκες λόγω του κορονοϊού που δεν επέτρεψαν οργανωμένα τον κόσμο και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να έρθουν να επισκεφθούν το συμπόσιο. Νομίζω όμως ότι θέσαμε τις βάσεις για κάτι που θα αποδώσει καρπούς στο μέλλον και θα βοηθήσει σημαντικά στην προβολή της περιοχής και του μαρμάρου. Βέβαια, και οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν μέχρι στιγμή σύμμαχός μας αλλά έτσι είναι ο δήμος Νευροκοπίου καθώς όλοι προετοιμαζόμαστε για το χειμώνα. Ο δήμος, και οι συνδιοργανωτές εξασφάλισαν στους προσκεκλημένους μαρμαρογλύπτες την πλήρη φιλοξενία και τις αμοιβές τους, τους έδωσε τη θεματολογία για το φετινό πρώτο συμπόσιο που είναι «τα σύνορα της τέχνης» και τους αφήσαμε ελεύθερους να δημιουργήσουν τα έργα τους τα οποία στη συνέχεια θα μείνουν για να κοσμούν περιοχές του δήμου μας».

   Έξι γλύπτες,6 χώρες

   Οι έξι γλύπτες που συμμετέχουν προέρχονται από έξι διαφορετικές χώρες ( Giorgie Cpajak – Σερβία, Viktar Kopach – Λευκορωσία, Nilhan Sesalan – Τουρκία, Ciprian Hopirtena – Ρουμανία, Kamen Tanev – Βουλγαρία, και από την Ελλάδα ο Προσοτσανιώτης στην καταγωγή Οδυσσέας Τοσουνίδης). Και οι έξι αναμετρώνται καθημερινά με τεράστιους όγκους μαρμάρων από 4 έως 12 τόνους για να δημιουργήσουν δικά τους έργα με θέμα «τα Σύνορα».

   Σκεπασμένοι με μαρμαρόσκονη, μοιάζουν οι ίδιοι με αγάλματα. Με όρεξη και φαντασία εργάζονται καθημερινά ακόμα και κάτω από άσχημες καιρικές συνθήκες για να παρουσιάσουν τη δική τους δουλειά μέσα στο χρονικό διάστημα του ενός μήνα, όσο δηλαδή διαρκεί το πρώτο διεθνές συμπόσιο μαρμαρογλυπτικής Marble Peak. Ο καθένας από αυτούς έχει χαράξει τη δική του καλλιτεχνική πορεία την οποία μετέφερε μέχρι το Κ. Νευροκόπι συμμετέχοντας «στη γιορτή τέχνης και πολιτισμού».

   Γεννημένος στα σύνορα Λευκορωσίας – Πολωνίας 

   «Μακρύς ήταν ο δρόμος μου προς την Ελλάδα – το ναό της γλυπτικής», ανέφερε μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο» 104.9 FM, ο Λευκορώσος γλύπτης Βίκτορ Κόπατς (Victar Kopach), που βρέθηκε πρώτη φορά στη χώρα μας. «Είναι από τις λίγες φορές που αισθάνομαι τόσο ελεύθερος. Δεν μου ζήτησε εδώ κανείς να δώσω εξηγήσεις για το έργο που δημιουργώ. Είμαι απόλυτα ελεύθερος να εκφράσω την ιδέα μου στο θέμα «τα σύνορα», λέει ο καλλιτέχνης που έχει γεννηθεί, στα σύνορα μεταξύ Λευκορωσίας και Πολωνίας. «Είμαι Πολωνός στην καταγωγή, αλλά νιώθω Λευκορώσος. «Τα σύνορα» γα μένα είναι τόπος και τρόπος ζωής. Τη συνοριακή ακριτική ζωή την έζησα από μικρός». Ο Βίκτορ Κόπατς που έχει πάρει μέρος στα περισσότερα από 70 συμπόσια σε 30 χώρες του κόσμου, δηλώνει ενθουσιασμένος με το ελληνικό συμπόσιο μάρμαρου και για το γεγονός ότι το Marble Peak βρίσκεται μόλις λίγα λεπτά δρόμου από τα λατομεία μαρμάρων. “Ακόμα κι αυτό, πιστεύω, εμπνέει τους καλλιτέχνες” λέει ο κ. Κόπατς.

   «Για μένα δεν υπάρχουν σύνορα»

   Αν ο Βίκτορ Κόπατς βρέθηκε στην Ελλάδα πρώτη φορά, ο Ρουμάνος Κυπριάν Χοπερτιάν (Ciprian Hopirtean) έχει διασχίσει τα σύνορα Ρουμανίας – Ελλάδας πολλές φορές, αφού 10 χρόνια έμεινε στη Θεσσαλονίκη. «Εργάστηκα στην Ελλάδα ως ζωγράφος και συντηρητής έργων. Για μένα η Ελλάδα είναι πολύ σημαντική στη ζωής μου», λέει. Ο Κυπριάν Χοπερτιάν έχει συμμετάσχει σε πάνω από 25 συμπόσια γλυπτικής σε διάφορες χώρες του κόσμου και θεωρεί το συμπόσιο στο Κ. Νευροκόπι μεγάλης σημασίας για την εποχή που ζούμε. «Για μένα δεν υπάρχουν σύνορα, είμαι άνθρωπος που έχω ζήσει σε διάφορους πολιτισμούς. Πιστεύω στην ελεύθερη μετακίνηση, στον κόσμο χωρίς σύνορα . Και όμως, στην εποχή που ζούμε, όταν δοκιμαζόμαστε από τον κορονοϊό, τα σύνορα κλείνουν ξανά λόγω πανδημίας », λέει ο γλύπτης, ενώ εκφράζει τη μεγάλη του χαρά, τονίζοντας ότι «η ύλη, το φωτεινό λαμπρό μάρμαρο, θα συμβάλει στο δικό μου δημιούργημα για έναν κόσμο χωρίς σύνορα”.

   «Ο χάρτης του κόσμου»

   Η μοναδική γυναίκα – γλύπτρια, που συμμετέχει στο Marble Peak είναι η Τουρκάλα Νιλχάν Σισαλάν (Nilhan Sesalan). Πιστεύει στη δύναμη της, πάνω σε μια δύσκολη και σκληρή τέχνη όπως η γλυπτική μάρμαρου. «Όσο σκαλίζω το μάρμαρο δεν με απασχολεί η φυσική μου ιδιότητα. Προσπαθώ να εκφράσω την ιδέα μου και αυτό είναι σαν να εξαφανίζομαι. Να μην είμαι παρούσα. Όταν αποχωρώ από τα εργαλεία μου και τη δουλειά επανέρχομαι πάλι στην καθημερινή μου ζωή ως γυναίκα, μητέρα, σύζυγος ή φίλη», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

   Πιστεύει ακράδαντα ότι στη γλυπτική υπάρχει θέση για τη γυναίκα. «Αναφέρω συνέχεια το ίδιο πράγμα στις γυναίκες που θέλουν να ασχοληθούν με την γλυπτική στην Τουρκία, στην Κίνα και στις Ινδίες . Η γλυπτική είναι ένα από τα βασικά είδη τέχνης. Επίσης μια συμβουλή σε όσες θέλουν να ασχοληθούν με την γλυπτική είναι να αθλούνται, να τρώνε υγιεινά, να σκέφτονται εποικοδομητικά. Η γλυπτική απαιτεί μια καλή φυσική κατάσταση».

   Η Νιλχάν ξεκίνησε από φοιτήτρια να συμμετέχει σε διεθνή συμπόσια . Αργότερα ή ίδια οργάνωσε διάφορα συμπόσια σε αρκετές πόλεις της Τουρκίας. «Με ενδιαφέρει η σύνδεση των τεχνών με την κοινωνική ζωή στη χώρα μου. Σχεδιάζουμε ένα διεθνές συμπόσιο το Σεπτέμβριο του 2022 σε συνεργασία με το εμπορικό επιμελητήριο και των σύνδεσμο μαρμάρων στην Muğla. Πρωτίστως δουλεύουμε εντατικά για το σχεδιασμό ενός σχολείου μαρμάρου όπως ήταν παλιά στην αρχαιότητα οι σχολές στην περιοχή. Ελπίζουμε επίσης στη συνεργασία με τον φίλο μου γλύπτη Οδυσσέα Τοσουνίδη, σε μια κοινή σύμπραξη Τεχνών και επιστήμης μεταξύ των πόλεων Δράμας και Muğla», λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ.Το έργο που λαξεύει στο Κ.Νευροκόπι το ονόμασε “Ο χάρτης του κόσμου “. «Στο έργο αυτό αναζητώ, είπε, απαντήσεις για την έννοια συνόρων, θέτω ερώτηση για τον απεριόριστο του διαστήματος ή τα όρια του διαστήματος».

   Ο «Διάλογος» στα σύνορα

   Ο γλύπτης, που εκπροσωπεί την Ελλάδα στο συμπόσιο, ο Οδυσσέας Τοσουνίδης ζει και εργάζεται στην Προσοτσάνη. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Καλών Τεχνών, του συλλόγου εικαστικών καλλιτεχνών Β. Ελλάδος και του Επιμελητηρίου πλαστικών Τεχνών της Γεωργίας. Δηλώνει ενθουσιασμένος για το γεγονός που το συμπόσιο γίνεται στο Νευροκόπι. «Συμμετείχα σε πολλά συμπόσια ανά τον κόσμου, αυτήν την φορά νιώθω σαν οικοδεσπότης», λέει ο Έλληνας γλύπτης, που έχει μπροστά του δυο όγκους μαρμάρου από 4 τόνους. Το γλυπτό που φιλοτεχνεί στο πλαίσιο του πρώτου συμποσίου μαρμαρογλυπτικής ονομάζεται «Διάλογος στα σύνορα».

   «Δύο όγκοι μαρμάρου θα είναι τοποθετημένα κάθετα το ένα δίπλα στο άλλο. Το έργο θα έχει γεωμετρικές φόρμες οι οποίες με το φως του ήλιου θα δημιουργεί άλλες γεωμετρικές σκιές πάνω στο ίδιο το έργο που θα αλλάζουν συνέχεια. Οι δύο μαρμάρινοι όγκοι θα συνομιλούν μεταξύ τους, κάνουν διάλογο στα σύνορα…» μας λέει , αλλά διευκρινίζει ταυτόχρονα: «Είναι κ’ ένας διάλογος εσωτερικός- δικός μου . Ένας διάλογος ανάμεσα σε ανθρώπους, ανάμεσα σε ανθρώπους και την φύση. Ένας διάλογος μεταξύ ανθρώπων και Θεού. Ακόμα ένας συμπαντικός διάλογος».

   «Ο γλύπτης πρέπει να πηγαίνει με τα νερά του μαρμάρου»

   Ο γλύπτης Κάμεν Τάνευ (Kamen Taney) δεν έκανε μεγάλο ταξίδι για να φτάσει στο Κ. Νευροκόπι. Ήρθε από τη Βουλγαρία και δηλώνει λάτρης της αρχαιότητας. «Στα δικά μου γλυπτά ακόμα και στα πιο αφαιρετικά, δουλεύω με φόρμες και είναι επηρεασμένα απ την αρχαιότητα», λέει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ «Σαφέστατα και επηρεάζομαι απ την ιστορία του τόπου αν και αυτό έρχεται μετά το πέρας της εμπειρίας. Ερχόμαστε με ένα έτοιμο σχέδιο ήδη δουλεμένο εξ αρχής». Μιλώντας για την γλυπτική υπενθυμίζει ότι «ο Μιχαήλ Άγγελος έλεγε πως ο γλύπτης πρέπει να πηγαίνει πάντα με τα νερά του μαρμάρου. Είναι σαν το ποτάμι. Χρειάζεται να βλέπεις το υλικό σου και αυτό σημαίνει, πως αρκετές φορές μπορεί η αρχική ιδέα να αλλάζει και συνεχώς να μεταλλάσσεται λόγω πιθανών προβλημάτων που μπορεί να προκύπτουν».

   Ο Giorgie Cpajak από την Σερβία, μιλάει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ για τον αυτοσχεδιασμό πάνω στο μάρμαρο. «Όταν εργάζεσαι χωρίς σχέδιο πάνω στο μάρμαρο, συμβαίνει πολλές φορές το ίδιο το μάρμαρο να σου “μεταφέρει” ποια μορφή θα του δώσεις από τα νερά και το σχήμα που έχει. Σου το επιβάλει το σχέδιο με κάποιο τρόπο και μου έχει συμβεί αρκετές φορές να αλλάξω το σχέδιο, επηρεασμένος από τον όγκο που είχα μπροστά μου», επισημαίνει ο Σέρβος καλλιτέχνης. 

   Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Marble Peak, Βίκυ Κωνσταντινίδη μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ εξέφρασε την ικανοποίησή της για το ξεκίνημα και την πορεία του συμποσίου που θα ολοκληρωθεί στις 29 Οκτωβρίου. «Το Marble Peak», σημειώνει, «είναι μια προσπάθεια ανάδειξης και προβολής τόσο της ελληνικής όσο και της διεθνούς μαρμαρογλυπτικής δημιουργίας, στην καρδιά του ελληνικού μαρμάρου», ενώ τόνισε τη ζωτική σημασία που έχει για την περιοχή αλλά και για τη ζωή των κατοίκων αυτή η διοργάνωση που γίνεται φέτος για πρώτη χρονιά αλλά φιλοδοξία των διοργανωτών είναι να έχει διάρκεια και να γίνει θεσμός».

   Το μάρμαρο της Δράμας

    Προσφέροντας 6000 θέσεις εργασίας και με το 70% της παραγωγής του μαρμάρου να εξάγεται, το μάρμαρο αποτελεί για την περιοχή της Δράμας μια σημαντική επαγγελματική δραστηριότητα. Όπως σημειώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Άγγελος Καλλιάς μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ «επιβάλλεται να υπάρχει μια εξωστρέφεια που θα βοηθήσει στην τουριστική προβολή του Κ. Νευροκοπίου και της Δράμας. Δράσεις όπως αυτή του συμποσίου συμβάλουν στην εξωστρέφεια που είναι το ζητούμενο, αλλά συμβάλουν και στην καλύτερη κατανόηση της πολιτιστικής διάστασης που έχει το μάρμαρο. Ομολογώ πως ήταν ένα ρίσκο αυτή η διοργάνωση σε καιρούς πανδημίας καθώς δεν επέτρεψε την επίσκεψη μαθητών, φοιτητών, νέων, που σπουδάζουν συναφή επαγγέλματα και μέσα από το συμπόσιο μαρμαρογλυπτικής αλλά και τις παράλληλες ενημερωτικές εκδηλώσεις θα μπορούσαν να κερδίσουν πολύτιμες εμπειρίες. Ωστόσο, πιστεύω, ότι έστω κι έτσι καταφέραμε να έχουμε μια καλή διοργάνωση με πολλές προοπτικές για τις επόμενες χρονιές».

   «Η τουριστική ταυτότητα του τόπου μας», συνεχίζει ο κ. Καλλιάς, «περιλαμβάνει και τα λατομεία μαρμάρων τα οποία επιβάλλεται να αναδείξουμε όπως γίνεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και το μάρμαρο, ώστε να γνωρίζουν όλοι από πού προέρχεται αυτό το υλικό που ομορφαίνει τη ζωή μας. Μπορούμε να ανατρέψουμε την άσχημη εικόνα που έχει κάποιος για τα λατομεία. Αυτό το πετυχαίνουμε αν έρθει και επισκεφθεί την περιοχή και δει από κοντά τους καλλιτέχνες , τους γλύπτες, να δουλεύουν καθημερινά μεταμορφώνοντας έναν άψυχο όγκο σε ένα έργο που περικλείει μέσα αγάπη, μεράκι, φαντασία, έμπνευση. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρώ ότι το συμπόσιο είναι μια επιτυχημένη διοργάνωση που έχει μέλλον. Για την επόμενη χρονιά μάλιστα σκεφτόμαστε να μεταφέρουμε τη διοργάνωση πιο κοντά στους χώρους παραγωγής ώστε να γίνεται ακόμα πιο κατανοητό πως από ένα λατομείο προκύπτει ένα έργο τέχνης».

   Η δράση Marble Peak πραγματοποιείται επίσης σε συνεργασία με την ΑΜΚΕ Emphasis και με την οικονομική υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού.

   Βασίλης Λωλίδης- Σοφία Προκοπίδου

ΑΠΕ-ΜΠΕ